Türkiye, 2010’daki Kamu İşçi Seçme Sınavı’ndaki (KPSS) sızıntı skandalından 12 yıl sonra bu kere 2022-KPSS’deki “benzer sorusu” skandalını tartışıyor. Savcılık, DDK, YÖK ve Emniyet; ÖSYM’nin soru hazırlamasını komitenin broşüründen alarak, bu ünitedeki görevililer ile Yediiklim Yayınları arasında merkezi irtibat olup olmadığını araştırıyor. Öte yandan benzeri soru skandalına, soru odasındaki soruların değiştirilmeden kullanılmasının neden olabileceği tezi üzerinde duruluyor.
ÖSYM’nin önceki “asılsız” anlatımlarının, yapılan incelemede gerçek bilgilerin ayrıntılı olarak yer aldığı KPSS’nin Genel Kültür-Genel Yetenek etkinliği iptal edildi, gelecek kayıtlar ise ertelendi. Peki bu iptal kararı imtihan skandalını çözecek mi? DW Türkçe’nin kapsamlı ve bir devir KPSS soruşturmalarında teşhis edilmiş yargılama üyeleri, sorun kaynağının ÖSYM’de belirtildiği, kurumun tekrar yapılandırıldığı ve tesirli bir düzen kontroleği oluşturulması işaretleniyor.
1- KPSS’de sızıntı sızıntısı nasıl ortaya çıktı?
31 Temmuz 2022 Pazar Günü tüm Türkiye’de KPSS’nin Genel Yetenek-Genel Kültür merkezinde yapıldı. Yaklaşık 1,5 milyon adayın girdiği imtihanla ilgili 2 Temmuz’da Twitter’da kopya tezleri ortaya çıkarılmaya başlandı. İmtihana giren birçok günde; KPSS sorularının bazılarının, Yediiklim Yayınları’nın deneme kitapçıklarındakiler ile birebir örnekler yazılmış ve buna ait soru örnekleri paylaşılmıştır. vakitte Twitter’da “#kpssdeikincifetoskandalı”, “#SınavİptalEdilsin” şeklinde etiketi da açıldı.
2- Soruların sızdırıldığı bilginin ne kadar önemli?
Twitter’da yayınlanan soru görsellerinde ÖSYM’nin ve Yediiklim Yayınları’nın sorularının çoğunun benzerlerinin olduğu açık olarak görülüyor. Savcılığa hata duyurusunda bulunan CHP Ankara Milletvekili Yıldırım Kaya da yaptıkları incelemede 20-30 soruda benzerlik olduğunu tabir etti. KPSS’deki skandalın ilk ortaya çıkan isimlerinden olan ve DW Türkçe’nin ulaştığı Gaziantep Üniversitesi mezunu Serkan Acar da# elindeki Yediiklim Yayınları’na ilişkin bir deneme imtihanı ile iki PDF kitapçıktaki dört sorunun kendine özgü olduğunu anlattı. İmtihanın iptal edilmiş olması da savların gerçekliğini teyit etti.
3- ÖSYM, savlarla ilgili ne dedi?
1974’te ÖSYM Başkanlığı, Twitter hesabı üzerinden 2 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, ‘Bazı imtihan sorularının bir yayınevinin deneme imtihanı bilgileriyle bireysel olarak ait toplumsal medya platformlarında ortaya atılan savların incelemelerimiz sonuç olarak temelsiz olduğu anlaşılmıştır’ tezinde bulundu. Lakin KPSS’ye giren adaylar ve toplumsal medya Kullanıcısı, bu açıklamayla ikna olmadı. Açıklamayı yaptıran ÖSYM Lideri Halis Aygün ise Bizim Yaka Kocaeli gazetesinde yaptığı açıklamada, “komplo” imasında bulunarak, “Dört yıl boyunca özveriyle çalıştık. Birileri başarısından rahatsız olmuş olacak ki düğmeye bastı” dedi.
4- Tezlerle ilgili hangi soruşturma başlatıldı, neler yapıldı?
Tepkilerin sürmesi üzerine Cumhurbaşkanlığı Devlet Denetleme Heyeti (DDK), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla imtihanla ilgili inceleme başlattı. Müfettişleri ÖSYM’de inceleme yapan DDK’nın harekete geçmesiyle diğer kurumlarda refleks gösterildi. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, DDK’nın hata duyurusu üzerine soruşturma başlattı. Savcılığın talimatıyla Ankara Emniyet Müdürlüğü, Yediiklim Yayınları’nın Ankara’daki iki hızlı operasyonla soru kitapçıkları ile dijital yöntemlere el koydu. Buna paralel olarak YÖK ve ÖSYM incelemeleri de başlatıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “iddialar asılsız” paylaşımını yaptıran ÖSYM Lideri Halis Aygün’ü misyondan aldı, yerine Prof. Dr. Bayram Ali Ersoy’u dile getirdi.
5- KPSS bilgileri nasıl hazırlanıyor, sorun nereden kaynaklandı?
ÖSYM, onun imtihanı için bir imtihan kuruluşu oluşturuyor. Bu komite, üniversitedeki görevli akademisyenlerden, lisedeki eğitimcilerden ve diğer kamu görevlilerinden oluşuyor. Komite önceden kapalı devrede ayrıntıları hazırlıyor. Bu sorular daha sonra soru havuzuna giriliyor. Bu havuzdan sorular, ÖSYM Lider Yardımcısı tarafından karışık formda çekilerek kriptolu bellek Meteksan’a götürülüyor. Matbaada Lider Yardımcısı ve İmtihan Komitesi Lideri, şifre ve parmak iziyle açılıp açılan otomatik yazılımla rastgele imtihan testi oluşturur. Bu test daha sonra son almak ve bir araya getirilerek komitesi teslim ediliyor.
2022-KPSS’deki kurulda kimlerin misyonunun açıklanmasıydı. Lakin makam soruşturmaları, bu komitenin, soru havuzundan seçilen ayrıntıları değiştirmeden test olarak hazırlanmış olduğu tezini da araştırıyor. Kapalı devrede değerlendirme soruları, Yediiklim Yayınları’nın kitapçıklarından alınıp alınmadığı da öğretilen başka bir konu oluşuyor. Savcılık, bu nedenle soru hazırlama kurulu lideri ve Üyeler ile Yediiklim Yayınları arasında bağlantı ve sızıntı olup olmadığı bölümde yer aldı.
6- ÖSYM’de tarikatlar savaşı mı genel?
ÖSYM Lideri Bayram Ali Ersoy, Yıldız Teknik Üniversitesi Matematik Kısmı Lideri olarak görev yapıyor. Lakin Ersoy’un İsmailağa tarikatının ölen başkanı Mahmut Ustaosmanoğlu’nu övdüğü paylaşımlar ortaya çıktı. Yeniden Ersoy, Ulusal Görüşçü Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (ESAM) Başkanlığı’nı yürüten Ersoy’un İsmailağa cemaatine bağlı İlkseç Vakfı’nın Nokta Gençlik Örgütü’nün desteklediği sohbetlere katıldığı, İlim Yayma Cemiyeti’ni de ziyaret ettiği anlaşıldı. Vazifeden alınan Lider Halis Aygün’ün ise MHP’ye yakın olduğu tespit ediliyor. Yaşananların ÖSYM’deki tarikatlar gayreti da tezler ortasındaydı. Gazeteci Murat Uzman, son yıllarda ÖSYM’deki tarikatın yapılmasından kast edilenin Menzil tarikatı olduğunu yazmıştı.
7- KPSS’nin hangi kısmı iptal edildi, bundan sonra ne olacak?
ÖSYM Lideri Ersoy, misyonunun birinci sırada yer aldığı KPSS’nin 31 Temmuz’da yapılan Genel Kültür-Genel Yetenek hesabının iptal edildiği, 6-7 ve 14 Ağustos’ta yapılan oturumların ise ertelendiğini duyurarak, bu nedenle adaylardan silindi. “İlk incelemede sunulan bu imtihanda adaylara yönelik sorulardan bazılarının, bir yayınevinin soru kitapçıklarında yer aldığı tespit edilmiştir” diyen Ersoy, KPSS’deki soru skandalının varlığını resmi olarak doğruladı. Yeni imtihan takvimi, 17 Eylül’de başlayacak ve günlerden yeni bir imtihan fiyatı alınmayacak.
8- Savların merkezindeki Yediiklim Yayınları kim, ne dedi?
Yediiklim Yayınları, 2003 yılında kuruldu. 2006’da ise Yediiklim Akademi olarak dershaneciliğe adım atan 82 şubesi bulunuyor. Yediiklim’in sahibi Münir Çelik’in Ulusal Eğitim Bakanlığı’ndan “Yabancı Asıllı Öğrenciler Lisan Sınavı” soru kitapçığının basılması ve dağıtılması ihalesini 5 milyon 894 bin TL bedelle aldığı ortaya çıktı.
Yargı kulislerinde ise Yediiklim Yayınları ile ilgili geçmişte Gülen’in yaptığı soruşturmanın yürütüldüğü lakin takipsizlik kararının verildiği kaydedildi. Yediiklim Yayınevi sahibi Çelik, düzenlenen basın toplantısında ÖSYM’nin bilgiye özensiz hazırlandığını belirtirken, “Fazla itina gösterilmediği üzere bir sonuç çıkıyor. 10 bin soruda 24 tane emsal soru var, bireysel soru yok” dedi. ÖSYM’den bugüne kadar ihale almadığını söyleyen Çelik, “Hiçbir cemaate, siyasi partiye üye olmadım. Biat yapmayı sevmem” diye konuştu.
9-İmtihanın iptal edilmesiyle sorun çözüldü mü?
Uzmanlar, KPSS’nin iptal edilmesinin sorunun çözülmeyeceği, imtihanı olanların sorunlu olduğu ÖSYM’de varlığını sürdürdüğü görüşmede. Eğitim ücretsizdir, bu nedenle ÖSYM’nin yeniden yapılandırılması öneriliyor. Sorunun merkezinin ÖSYM olduğunu Eğitim Uzmanı Özgür Bozdoğan, ÖSYM’nin yapısının demokratikleştirilmesi ve mevcut eksik olan kamusal kontrol düzeneklerinin yeniden başlatılması gerektiğini kaydetti. Bozdoğan, “Görünüyor ki ÖSYM’nin şu anki yapısıyla devam ettiği süre, bu cins bilgileri, bu tıp soru belirtileri oluşmaya devam edecek” dedi.
DW Haber’in ulaştığı ve KPSS davaları kapsamında misyon yapan bir yargı üyesi, analiz süreleri olarak “ÖSYM’de liyakatli, partisiz, tarikatlarla bağlantısı olmayan kişiler çalıştırıldı. denetleyiciyi de kendiliğinden denetleyen düzenli kurulmalı” dedi. Benzer biçimde bir Cumhuriyet savcısı ise, “ÖSYM’nin üzerine TİB (Telekomünikasyon İrtibat Başkanlığı) şeklinde beton dökülmeli, kapatılmalı” teklifinde bulunuyordu.
10- Amaçtaki kurum ÖSYM’nin hangi imtihanları şaibeli?
Yalnızca 2022-KPSS değil, geçmişte ÖSYM’nin depoladığı birçok imtihanla ilgili kopya skandalları yaşandı. 2010’da düzenlenen KPSS’nin Genel Yetenek Genel Kültür bölümünün sorularının sızdırıldığı tespit edilmiş, bu nedenle imtihan iptal edilmişti. Kopya skandalında Gülen’in yapılanması ile ilişkisinin tespit edildiği imtihanda, 350 birinci çıktı. 2011’de yapılan YGS’de şifre skandalı ortaya atıldı; imtihanın bilhassa matematik sorularının şıklarının aşikâr bir şifre yoluyla yanıtlanabildiği tabir edilmişti. Periyodun Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan ise ÖSYM Lideri Ali Demir’e sahip çıkmıştı imtihanı savunmuştu.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, 2010-2022 KPSS’nin dışında daha sonraki yıllarda yapılan birçok olayla ilgili soruşturma başlatmıştı. ALES, ÖSS, KPSS, TUS, askeri liseler, polis okulları olmak üzere birçok imtihanla ilgili soruşturmalar sürüyor.
News
