Türkiye iş dünyası, gelecek planlarını arşivlemek ve yeni stratejiler bulmak için 14 Mayıs akşamı sandıktan çıkacak olanlar kilitlenmiş durumda. 15 Mayıs sabahı itibariyle Türkiye’de nasıl bir ekonomik siyasetin uygulanacağı, enflasyonla çabada, faiz patikasında, oranlar ve gelir durumlarında nasıl adımlar atılacağı ülkenin yakın gelecek açısından durumu olacak.
Türkiye iş dünyası seçim süreci boyunca gerek Cumhur İttifakı’nın tamamı Millet İttifakı’nın iktisada ait vaatlerini yakından takip etti. Ekonomist Mecmuası tarafından yapılan ankete göre, iş dünyası Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığını, Millet İttifakı’nın da Meclis çoğunluğunu kazanacağı hakim görüşecek. Ancak işverenlere göre, yeni hükümetin enflasyonu ve cari açık şekildeki meseleleri kısa mesafeli çözümleme sıkıntısı.
CEO’ların yüzde 68,7’si “Kılıçdaroğlu” dedi
Ekonomist Mecmuası’nın Türkiye’deki yerli ve yabancı 120 büyük şirketin CEO’su ve üst düzey ödemeleri ile gerçekleştirilen ankette, “14 Mayıs seçiminin nasıl bir sonuç takibi bekliyorsunuz?” sorusuna, “Kemal Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı seçilecek ve Millet İttifakı Meclis’te çoğunlukta olacak” karşılığını verenlerin oranı yüzde 68,7 oldu.
“Kılıçdaroğlu Cumhurbaşkanı seçilir, Cumhur İttifakı Meclis’te çoğunluk olur” diyenlerin oranı yüzde 13,9 olurken “Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilir, Millet İttifakı Meclis’te çoğunluk olur” diyenlerin oranı ise yüzde 13 oldu.
“Erdoğan Cumhurbaşkanı seçilir, Cumhur İttifakı Meclis’te çoğunluk olur” diyenlerin oranı ise yüzde 3,5’te kaldı.
Parlamenter sistem dayanıklılığı yüzde 93,9
Ekonomist Mecmuası anketinde yer alan, “Seçimlerden sonra Başkanlık bölümlerinin güçlendirilmiş parlamenter sistemleri geçiş yapmalı mı?” sorusuna ise üst seviyedeki ödemenin yüzde 93,9 şeklinde büyük bir çoğunluk, “Evet” yanıtı verdi. Başkanlık devamının devam etmesi açıklamalarının oranı ise yüzde 6,1 olarak gerçekleşti.
Anketteki “İktidara kim gelirse gelsin, ‘düşük faiz’ odaklı iktisat siyasetlerinde değişiklik olmalı mı?” hesabına karşılık veren CEO’ların yüzde 90,6’sı ‘yüksek kur-düşük faiz’ politikasının terk edilmesi gerektiğini belirtirken katılımcıların sadece yüzde 9,4’ü mevcut siyasetlerin devam etmesi tabir etti.
Ankette, 10 CEO’dan 4’ü doların yıl boyunca 24-28 bantta genişlemeye devam ederken, iştirakçilerin yüzde 39’u enflasyonun yıl sonunda yüzde 50’nin üzerinde seyredeceği uzatmasında bulundu.
Peki Türkiye iş dünyasında 15 Mayıs itibariyle iktidardan en değerli piyasada ne olacak?
Ege İhracatçılar Birliği’nin lideri Jak EskinaziFotoğraf: privat
“Yurtdışından gelecek yatırımamiz var”
İş dünyası temsilcileri, iktidara kim gelirse gelsin birinci önceliğin Türkiye’yi yine ‘güvenilir ülke’ yapılması gerektiğini vurguluyorlar.
DW Türkçe’ye konuşan 2022 yılında 18 milyar ihracata imza atan Ege İhracatçılar Birliği’nin lideri Jak Eskinazi, “Türkiye’nin dünya üzerinde sağlam bir ülke örneğinü bir an önce kazanması gerektiğini” söylüyor.
Türkiye’nin kendi özkaynaklarının artık sorunlarını çözmediğini tabir eden Eskinazi, “Özkaynaklarımız ilacımız olmaktan çıktı, pansuman tedavisi mümkün lakin. Bizim tedavin gelecek yatırım ve paraya hücrelerimiz var” diye hizmet ediyor.
“İş dünyasında ne ödünç verildiğini şaşırdık”
Yeni devirde Merkez Bankası siyasetlerinin da değişiklik yaparak değiştirmesini sağlayan Jak Eskinazi, şu şekilde gerçekleştiriliyor lisana getiriyor:
“Merkez Bankası bugüne kadar yaşadığı gün, kapsamlı karardan geriye döndü. Artık iş dünyasında ne bilgi şaşkındı. Bir rapordan iki gün sonra diğer bir karara geçiliyor. Zira neden, o kararların hepsi palyatif kararları, ne olduğu mutlaka olmuyor. Hiç düşünülerek durduruldu. Çözümler değil. Lakin artık yanlışsız tabana, özetlenmiş literatüre uygun hale getirilmiş, her şey ile dört dörtlük kararların hazırlanmasının vakti geldi.”
Allianz Trade: İflaslar yüzde 50 artacak
Türk ekonomisindeki sorunlar, hastaların ayakta durmasını her geçen gün zorlaştırıyor.
Ticari alacak sigortası şirketi Allianz Trade’in Global İflas Raporu’na göre, Türkiye’de bu yıl iflasların yüzde 50 oranında artması bekleniyor.
Raporda Türkiye’de geçen yıl bin 573 olan iflasın bu yıl 2 bin 360’a çıkması bekleniyor. 2024 yılında ise iflaslarda yüzde 10’luk bir düşüş bekleniyor.
“Şirketler kredisine ulaşılamıyor”
Türkiye genelinde 26 bölgesel, 4 sektörel olmak üzere 30 federasyon, 300’ü aşkın dernek üzerinden 50 bine yakın şirket olan Türk Teşebbüs ve İş Dünyası Konfederasyonu’nun (TÜRKONFED) lider yardımcısı Yiğit Savcı, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, “Özkaynağı aşındıra aşındıra buralara kadar geldi Türk şirketleri” diyor.
Türkiye’de hem küçük hem de büyük kredilere ulaşamadığına işaret eden Yiğit Savcı, “Artık özkaynakların sonuna kadar gerçek geliyoruz ve kredili, kaldıraçlı sistemimiz var. Şu anda sanayi şirketlerinin 30 günlük vadeli krediyle çevirmeye çalışıyorlar. Ve daha da berbatı tüccarların neredeyse hiçbirine kredi verilmiyor ” diye konuşuyorum.
Seçimden sonra tüm iş dünyasında gözlerinin dolar kurunda geliştiğini Savcı, söylüyor:
“Bütün gözümüz kulağımız sürekli endekslenmiş durumda. Hepimiz genel olarak bakıyoruz ve hepimiz iş insanları olarak şu soruyu soruyoruz: Dolar ne olacak? Doların fiyatı bugün enflasyonun altında kaldığımız için, gerçek kıymetinde yoktu için hepimiz tedirgindik. Ve ani bir kurunun Türk iktisadına çok önemli bedeller ödettirebilirdi deneyimimizle birlikte gideceğiz.”
Doğanlar Holding Mobilya Kümesi İdare Konseyi Üyesi İsmail Doğan,Fotoğraf: özel
“Yıl sonu dolar için iddiamız 25 TL”
Bununla birlikte, küresel pazarlarda rekabet eden Türkiye’nin büyük sanayi ülkeleri içerisinde, 14 Mayıs sonrasında ise ‘yeni bir hikaye’nin yazılması rakip de hakim.
Türkiye’de faaliyet gösteren ve 600 mağazada bulunan ve 40’tan fazla ihracat yapan Doğanlar Holding Mobilya Kümesi’nin idare şurası üyesi İsmail Doğan, DW Türkçe’ye devam ettiği “İktidara kim geldi geldi, ortada bir ekonomik sıkışmışlık var” diyor.
Türkiye’nin yaşadığı krizden çıkması için elindeki en büyük kazancın ihracat potansiyeli olduğunu vurgulayan İsmail Doğan, “Seçimden sonra tahminen kısa bir dalgalanma lakin şayet gerçek adımlar atılırsa, 2024 ile birlikte iktisatta gelişme emareleri görülmesiiz” diye konuşuyor.
Grup olarak bu devirde iç kullanım yaşanabilecek sakinliğe karşı, satış gayelerinde ihracat odaklı bir strateji sürdürdüklerini söz eden Doğan, açıkça söylüyor:
“Yılın sonucu için kuruşumuzu öngören 25 TL olarak belirlendi. Kendi bölümlerimizdeki enflasyon beklentimiz de yüzde 55 civarında. Lakin seçimden sonra piyasalarda ani dövizler olur mu, onu uzatmıyoruz.”
Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan AslanoğluFotoğraf: özel
“Önümüzdeki 6 ay güç gidecek”
Ekonomik getiri oranları gelişmelerden çıkacak sonuç kadar, yeni bir erken seçim ortamının doğup doğmayacağı da iş dünyası açısından büyük değer taşıyor.
DW Türkçe’ye konuşan Piri Reis Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, “Seçimden sonra Türkiye’nin yeni peş peşe seçim devrimine girmemesi, yine erken seçim üzere bahislerin konuşulmaması çok önemli” diyor.
Aksi takdirde mevcut ekonomik ortamın daha da bozulabileceği ihtarında bulunan Prof. Aslanoğlu, “İktidara kim gelirse gelsin, tasarruf açığı, kamu açığı ve dış açığı azaltan bir siyaset değişimine değişime var. Sandıktan sonra hangi iktidar çıkarsa çıksın, gelecek 6 ay iktisat açısından güç gidecek” diye konuşuyor.
News
