Yüksek Seçim Konseyi bilgilerine göre 14 Mayıs’taki cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinde yurt içinde toplam 190 bin 736 sandıkta 60 milyon 904 bin 499 kişi oy kullanabilecek. Yurt dışında kurulacak 4 bin 969 sandıkta ise oy kullanmak haiz 3 milyon 286 bin 786 seçmen bulunuyor.
Millet İttifakı üyeleri seçimlerle ilerlemeye yönelik hem başka hem de ittifak halinde hazırlıklarını sürdürüyor, seçim gecesi Yüksek Seçim Şurası’ndan alınan sonuçların partiler tarafından kontrol edilmesini sağlayacak yazılımda da sona gelindi.
Seçim ve sandık güvenliği için neler yapılıyor?
Seçim güvenliği genel olarak yalnızca oy verme günü ve sandık güvenliği ile sonlu değişmeyerek seçim takviminin açıklanmasıyla karşılanma ve itirazlar sona erip kesin sonuçlar açıklanıncaya kadar süreç olarak tanımlanıyor. Oy verme günü güvenli güvenliğinin devamlılığı da bu sürecin bir modülüdür.
CHP Genel Lider Yardımcısı Onursal Adıgüzel, seçim güvenliği sorununun aslında olağan kaideler altında siyasi partilerin sorumluluğunda olan bir sorunun olduğunu belirten “Ancak maalesef Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) politikleştirmesiyle YSK da güvenilirliğini kaybettiği için seçim güvenliği siyasi partiler üzerinden tartışılmaya başlandı “diyor.
Seçim güvenliği ile ilgili bir komite kuran ve rapor hazırlayan Millet İttifakı’ndaki partiler öncelikle kendi içlerinde gerekli gerekli hazırlıklarını yapıyor ve akabinde ittifakın diğer üyelerle ortaklaşıyor. İttifak içinde sandık heyetlerine üye verme hakkı olan CHP ve DÜZGÜN Parti ile bazı sandıklar için Saadet Partisi var. Seçime girmeye hak kazanan diğer ittifak üyeleri ise sandıklara üye veremiyor müşahit bulundurabiliyor.
İYİ Parti Seçim İşleri Lider Yardımcısı Burcu Akçaru, bu süreçte partilerin hem kendi içlerinde hem de Millet İttifakı olarak üç kısma ayırdıklarını belirterek bunların seçim öncesi hazırlık süreci, seçim günü yapılacaklar ve seçim günü sonrasında kesin sonuçların başkanlığına kadar itiraz ve değerlendirmeleri kapsayan periyot olarak sıralanıyor.
Akçaru’nun aktardığına göre partiler hala santrallerine atamaları yapmakta ve bu Üyelerin eğitimlerine de başlamış durumda.
Bu orta Yüksek Seçim Heyeti, 31 Mart 2019’da yapılan lokal seçim sandıklarını temel alarak yürütüyor. YSK’nın kesin sandık listesinin paylaşılmasıyla birlikte yeni düzenlemeler yapılacak.
Fotoğraf: resim-alliance/Zuma/J. Hilton
14 Mayıs’a dair en ilginç alanlar neler?
Seçim gidiş süreci partilerin sandığı ve seçim güvenliği ile ilgili bazen öngördükleri bazen de şu an için öngöremedikleri alanlar gerçekleşebilir.
Kamuoyunda seçim kütüklerinin risk alanlarında biri olduğu konuşulan, muhalif partilerin saptadığı seçimlerde bir usulsüzlüğe şu ana kadar rastlanmış değil.
Seçmen kütükleri seçim takvimi kapsamında 20 Mart’ta muhtarlıklar tarafından askıya alınmıştı. Tüm partilerin elinde seçmen kütükleri mevcut ve adreslere göre karşılaştırmalar yapılıyor.
14 Mayıs’ta sekizinci seçimini takip edecek olan Akçaru süreci şöyle aktarılıyor:
“2018’deki seçmen kütükleri olduğu için değiştirerek seçim tazminatı karşılığında rastgele bir taşıma seçmen var mı diye bakıyoruz. Bir takım tespitlerimiz de makul vilayetlerde oldu. Ancak şu ana kadar seçim kesintileri tehdidi devam edecek, olağandışı sayılarla karşılaşmadık. Bunu karşıladı.”
Partilerde kütüklerde tespit edilen olağandışı durumlar için 2 Nisan’a kadar iyileştirme işlemi yapılıyor. Bu başvuruları da kendi adresleri için yapabilirsiniz.
Çözüm: Sandık başında olmak
Muhalefet partilerine karşı kamuoyunda da bazen doğru bazen de yanlış bilgiye dayalı olarak doğru kararlar oluşabiliyor, lakin parti görevlerililerinin sandık başında olması pek çok riski gidermeye yetecek kadar değerli.
Akçaru, halk ortasındaki “Sandıkta hile yapacaklar, tutanakları değiştirecekler, oy çalacaklar” şeklinde çok sayıda ikaza verdiklerin de rastladığını belirtti “Açık söylemek gerekirse bu sekizinci seçimim ve sandıklarda yaşananlar diye burada Çin’e yol alacak bir liste verebilirim… Ancak sonuç tahlili tek; o da sandık başında olmak” diye konuşuyor.
İYİ Parti olarak 2018 seçimleri karşılaştırması üye ve sandık konseyi yetkilisi perspektifli çok daha güçlü bir şekilde yönetilen Akçaru, “Şimdiye kadar eksikler var mı? Natürel ki vardı. Lakin şu an her zaman bir arada önemli bir çalışma içindeyiz. Altı siyasi parti bir ortadayız. Hepimiz insan Kaynağımızı gerçek bir formda kullanmak üzere hakikat adımları atıyoruz” diyor.
Adıgüzel de şu an için bütün senaryolara karşı analizler üretmeye çalıştıklarını belirten Türkiye’deki yaklaşık 195 bin yurt içi ve yurt dışı sandıkların her birinde en az bir CHP’li ve en az iki Millet İttifakı görevilisi olmasına dikkat ediliyor kaydediliyor.
Seçim güvenliği yazılımı test aşamasında
Öte yandan seçim gecesi Yüksek Seçim Heyeti’nden alınan sonuçların partiler tarafından karşılaştırılmasını sağlayacak yazılımda da sona gelinmiş durumda ve testler yapılıyor.
Adıgüzel, aslında tek bir tane değil riskli seçimler dağıtmak için birkaç farklı yazılım olduklarını belirtir “2018 ve 2019’larda de bireysel yazılımlar kullanıldık. Alışılmış ki teknolojilerdeki gelişmelerle birlikte kullanılabilirler bunlar oluyor. İttifak bileşenleri olarak hangi sandıkta kaçımız, bunu da daz” diye konuşuyoruz.
Altı partinin sistem tasarımlarının sonuçları bu yazılım ile görülebilmesi amaçlanıyor.
Akçaru da bu yazılımlarda artık sona gelinmiş olduğu ve seçime kadarki süre boyunca testlerin yapıldığını belirten aksiliklere karşı yapılacakları şöyle anlatıyor:
“İnternet kesintiye uğrar, bant daraltılır, elektrik masrafları yahut trafoya girerse, bunların tamamı bu ülkelerdeki hizmetler için o nedenle de ona göre de ek ücretler alınır. Son iki seçime de bu sisteme girdik ve sorun yaşamadık. Tekrar sorun yaşamayı beklemeyiz.”
Akçaru, vilayet ve ilçelerde beklenmedik sorunlarla karşılaşılması durumunda takımların içerdiği ve seçim uyum merkezlerinin durumunu tabir ediyor.
Fotoğraf: resim-alliance/Zuma/J. Hilton
Sığınmacı seçim güvenliği için risk mi?
Seçim güvenliği ile ilgili olarak en çok konuşulan başlıklardan birisi de vatandaşlığa hak kazanan ve seçmen olan sığınmacıların sayısı.
İçişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Çataklı savlar üzerinden geçen Aralık ayında yaptığı açıklamada, Türk vatandaşlığını kazanan toplam Suriyeli sayısı 221 bin 671 olarak açıklarken seçimlerde oy kullanabilecek 18 yaş ve üzeri Suriyelilerin ise 125 bin 563 olduğu belirtilmişti.
Adıgüzel, yalnızca Suriyeli değil tüm yabancı seçmen sayılarını ayrıntılı olarak takip ettiğini belirtti “Bunu yalnızca bir kayıp değil, son birkaç yıldır takip ediyoruz. Bu seçmen sayılarındaki değişim çapraz denetimlerle izliyoruz” diyor.
CHP’li Adıgüzel’e bağlı Suriye, Afganistan, Irak, İran ve Libya’dan Türkiye’ye ayrılan vatandaş içinde olanlar seçmen listelerinde yer hareketleri tahmin ettikleri sayı 240 bin civarındaydı. Lakin bu sayının netleşmesi için askıya alma listelerinin katılaşması gerekiyor.
Seçim takvimine göre yurt içi ve yurt dışı seçim kütükleri 12 Nisan’da katılaştırılacak.
Akçaru da başkalarının toplumdaki korkularını dikkate alarak bu mevzuyu önemli halde tahlil gösterdiğini belirtti, “Şu anda İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı rejimin üzerinde olağandışı bir yabancı asıllı seçmen kaydının görülmediğini bildirdi” diyor.
Vatandaşlar ne yapabilir?
Muhalefet partilerinin işaret ettiği bir sonraki öge da seçimlerin seçim güvenliği sürecinde faal olabilecekleri.
Adıgüzel seçim güvenliğinin en değerli ögesinin aslında oy kullanan her seçmen olduğunu ve bu bahisin yalnızca siyasi partilerle çözülecek bir sorun olup olmadığını “Çünkü kişi orada oy kullanma şayet prosedürü yanlış şekillendirilmiyorsa bunu da aslında denetleyebilir. .
Akçaru da halka toplumsal medyada ya da kendi arasında dolaştırılan dertleri bir kenara bırakıp oy vermek üzere sandığa gitme daveti yaparak “Öncelikle herkesin oy kullanmasına gitmesi gerekiyor. Oy kullananımız müsterih olsunlar. Altı parti güçlerimizi seçim güvenliği için birleştirme ve gerekli önlemler programları” diyor.
News
