DOLAR 35,9948 0.27%
EURO 37,1794 -0.59%
ALTIN 3.305,040,28
BITCOIN 35121531.20041%
İstanbul

HAFİF YAĞMUR

SABAHA KALAN SÜRE

14 Mayıs seçimleri ve “siyasi ödeme” telaşı

ABONE OL
Aralık 1, 2023 01:33
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Dünya başşehirlerinde dikkatler, 14 Mayıs seçimlerinden sonra Türkiye siyaset sahnesinde yaşanacak gelişmeler çevrildi.

Seçimler öncesinde AKP iktidarının sertleşen telaffuzları, “dış güçlerin müdahalesi”, “darbe” ve “ihanet” şeklinde ağır suçlamalar, tansiyonu tehlikeli bir biçimde tırmandırdı. Sandıklardaki oy sayımının başlangıcından itibaren tansiyonun daha da tırmanması, seçim sonuçlarıyla ilgili olarak orta çetin bir “itiraz mücadelesinin” yaşanabileceği düşünülüyor.

Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimleri, yalnızca Türkiye’nin siyasi ve ekonomik geleceği açısından değerli bir dönüm noktası değil. Jeostratejik koşullar nedeniyle Türkiye’de yaşanabilecek olası gelişmeler, hem bölgesel hem de küresel istikrarları etkileme potansiyeline sahip.

“Türkiye’de istikrar AB için büyük ehemmiyet taşıma”

Düşünce Forumu Avrupa Komşuluk Kurulu (ENC) Yöneticisi Samuel Doveri Vesterbye, Avrupa Birliği’nin (AB) Türkiye’de siyasi istikrarın korunmasında “çok yüksek bir çıkarı” olduğunu, istikrarsızlığa yol açabilecek gelişmelerin hem güvenlik hem göç akını hem de iktisat üzere yerlerde, AB ‘yi etkilemesinin mümkün sonuç doğurabileceğini söyledi.

14 Mayıs seçimleri ve “siyasi ödeme” telaşı, Dünyadan Haberler
Fotoğraf: resim-alliance/dpa/epa/T. Bozoğlu

DW Türkçe’ye konuşan Vesterbye, Türkiye’nin bilhassa AB’nin tedarik zincirlerinde “yeri doldurulamayacak kalitede” bir role sahip olduğunu vurguladı. AB’nin Türkiye’de önemli boyutlarda doğrudan yabancı yatırımlarının bulunduğunu anlatan Vesterbye, “AB’nin tedarik zincirleri ve ticari rotaları bakımından Türkiye çok lakin çok değerli bir ülke. Türkiye’nin yerini doldurabilecek, yetişmiş iş gücü, altyapıya ve ticaret ağlarına sahip üçüncü bir Bu nedenle Türkiye’de seçimlerden sonra siyasi istikrarın unsuru hayati bir değer taşıyor” diye konuştu.

Kritik bildiri: İstikrarsızlık sizin için de bizim için de risk

Türkiye, NATO’nun güneydoğu kanadının kilit ülkesinde, AB’nin de en büyük ve en değerli komşularından biri olarak depolanıyor. Bu nedenle Türkiye’deki gelişmeler, Batılı başşehirler tarafından detaylı izleniyor.

DW Türkçe’nin edindiği bilgilere göre Batılı başşehirler AKP üyelerine, “siyasi istikrarsızlık Türkiye için olduğu kadar biz için de riskler barındırıyor” iletisini iletirken Türkiye’yi siyasi belirsizliğe sürükleyecek ataklardan kaçınılmasından kaçınıldığını vurgulamaktadır.

14 Mayıs seçimleri ve “siyasi ödeme” telaşı, Dünyadan Haberler
Fotoğraf: DW/Hilal Köylü

Seçimleri gözlemleyecek Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve Avrupa Kurulu Parlamenterler Meclisi (AKPM) heyetleri de demokratik seçimlere gölge düşürecek karar ve gelişmelere mahal verilmemesi gereken istikametinde Yüksek Seçim Şurası’na bildiri ilettiler.

“YSK endişesi”

Türkiye’deki seçimlerle ilgili en önemli tasa “siyasi sonuçları” oluşuyor. Siyasi gelişmeler, oy sayımı ile birlikte ortaya çıkacak tabloya katılan Cumhur İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan ile Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun ortasında gergin bir itiraz çabası yaşanması bekleniyor.

İşte bu etapta sal YSK’ya çevrilecek. Lakin YSK’nın bugüne kadarki kapsamlı çözümleri ve tutumları nedeniyle bağımsızlığın savaşçılığının büyük ölçüde zedelenmiş olması, ihtilafların tahlilde aktif bir rol oynayamayacağı kaygısına yol açtı.

ENC Yöneticisi Vesterbye, 14 Mayıs’ta seçim sonuçlarının ortaya çıkma ihtimalinin çok yüksek olduğunu söylerken, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin (DKİHB) 28 Nisan tarihli orta ertelemeyi hatırlattı. Bu kararda, daha önce yapılan tavsiyeye karşılık, YSK kararlarının yargı kontrolüne açılmaması eleştiriliyor.

14 Mayıs seçimleri ve “siyasi ödeme” telaşı, Dünyadan Haberler
Avrupa Komşuluk Kurulu (ENC) Yöneticisi Samuel Doveri VesterbyeFotoğraf: Privat

Vesterbye, “Bu aslında şu manaya geliyor: YSK kararlarına karşı yargılamaya gitme yolu kapalı. Meğer AGİT, DKİHB uzun süre YSK’nın anayasal olarak korunan hakları ve kesinleşmiş seçimler olduğunda ait kararlarına karşı yargılamaya gitme yolunun açılması gerektiğini söylüyor. Lakin bunun yapılmamış olması nedeniyle Türkiye Cumhuriyeti seçim sonuçları ile ilgili ihtilaflarının tahlile dönüştürülmesi için gerekli olan standartları karşılamıyor” değerlendirmesini aktardı.

“AGİT’in açıklamaları büyük ehemmiyet taşıyacak”

Her iki tarafın ortasında, seçim sonuçlarıyla ilgili farklı veriler destek gösterilerek yaşanacak ihtilafta, bağımsızlığın inancı duyulacak bir seçim olması nedeniyle AGİT’in ehemmiyetinin artacağına dikkat edecek Vesterbye, “Bu durumda, AGİT’in milletlerarası ve bilinen bir kurum olarak çok büyük bir heyetle yaptığı müşahedeleri ve bu müşahedelere ait yapılacak açıklamalar, büyük kıymet taşıyacak” dedi.

14 Mayıs seçimleri ve “siyasi ödeme” telaşı, Dünyadan Haberler
Cumhurbaşkanlığı için Kemal Kılıçdaroğlu, Recep Tayyip Erdoğan ve Sinan Oğan yarışıyor.Fotoğraf: ANKA

Kamuoyunda, sandıklarda oy sayımlarının başlamasından itibaren yaşanması olası gelişmelerle ilgili çok farklı senaryolar tartışılıyor. Uzmanların görüş birliğinde öngörüleri ise seçim sonuçları ne olursa olsun, Türkiye’deki kutuplaşmada tansiyonun kısa süreli düşmeyeceği, seçim sonuçlarının ortaya çıkacağı siyasi denkleme göre de rakibin ortasındaki siyasi çabanın süreceği tarafta.

Ekonomistler ise siyasi süreç süreci, zati çıkmazda olan Türkiye iktisadında yol açması tesirlerden kaygılı.

Türkiye İktisadı Önemli Risklerle Karşı Karşıya

Kiel İktisat Enstitüsü’nden Prof. Dr. Erdal Yalçın, seçimlerden sonra Türkiye’deki siyasi belirsizliğin kısa süreli geride bırakılması ve iktisattaki sıkıntıların tahlile dönüştürülmesinin yordamın değiştirilmesinin değerlendirilmesinde.

Aynı zamanda Konstanz Üniversitesi’nde öğretim üyesi olan Yalçın, Türkiye iktisadının aslında son 10 yılda gerileme sarmalına girdiğini, cumhurbaşkanlığı hükümet yönetime geçişle birlikte 5 yıl kamu kurumlarında yaşadığına vurgu yapılarak “İktidar değişse bile, geçmişte meydana gelen gerilemenin patlamasısi, kurumsal yapıların tekrar inşası olmayacak . Türkiye İktisadı önemli risklerle karşı karşıya” dedi.

“TL otoriter rejimi daha fazla direnemez”

6 Şubat’ta yaşanan performanslarla birlikte iktisattaki yükün daha da ağırlaştığına işaret eden Yalçın, “Seçimlerden sonra Türkiye’nin gerçek resmi borç yükü ve birilerinin alanı para çıkartılıp çıkarıldığı üzere yeni kayıtların ortaya çıkmasıyla, Türk iktisadında çalıştırılabilirler yaşanabilir” diye konuştu.

14 Mayıs seçimleri ve “siyasi ödeme” telaşı, Dünyadan Haberler
Konstanz Üniversitesi’nde öğretim üyesi ve Kiel İktisat Enstitüsü uzmanı Prof. Dr. Erdal Yalçın.Fotoğraf: Ifo-Institut

Zorda olan Türkiye İktisadının, önemli bir siyasi istikrarsızlık sürecini kaldıramayacak noktaya işaret eden Yalçın, seçim sonuçlarının meşruiyetine gölge düşecek olayların yaşanması durumunda da bunun sonuçlarının çok ağır olduğunu anlattı.

Erdal Yalçın, DW Türkçe’ye yaptığı değerlendirmesini şu sözlerle tamamladı:

“İktidarın meşruiyetini gölgeleyecek mümkün makus durum senaryoları, finans piyasasında kaynakini önleyecek şok dalgalarına yol açar. TL daha fazla dayanamayarak çökebilir. Zira TL, işlemeyen bir otoriter sistem, daha fazla direnemez. Ayrıyeten Türkiye yeni borçlarını edemeyecek durumda olabilir da yenilenebilir. 100 milyar doların üzerinde yeni krediyle uygulamalarını gözardı etmememiz gerekiyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşılabilirim?

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP
300x250r
300x250r

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.

Sağlık Turizmi Reklam Ajansı