7 yıl geçti, Ankara Gar Katliamı’nda sorumlular yargılanmadı

103 kişinin hayatını kaybettiği Ankara Tren Garı Katliamı’nın üzerinden 7 yıl geçti. Katliamdan önceki 62 farklı istihbarat notu olması, canlı boma Yunus Emre Alagöz’ün ailesiyle vedalaştığının tespit edilmesine rağmen Gar katliamını önleyecek hiçbir önlem alınmadı. Miting için Ankara girişlerinde canlı bombaları durduracak arama noktaları devre dışı bırakıldı. Ortadan geçen vakitte katliamda ihmali olan tek bir kamu görevi dahi yargılanamadı.

10 Ekim 2015 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti turnuvalarında en büyük katliamlardan biri Ankara’da yaşandı. Emek, Barış, Demokrasi Mitingi için Ankara Tren Garı Meydanı’nda buluşan binlerce kişinin ortasından giren iki IŞİD’li canlı bombanın düzenlediği terör saldırısı sonucunda 103 kişi hayatını kaybetti, 500’ün üzerinde kişi yaralandı. DW Türkçe, katliamın 7’nci yıldönümünde gerçekleşen olaya uygulandı.

Katliam nasıl takip ediliyor?

Suriye hududunu geçen ve Gaziantep’teki hücre kalıcı konutunda intihar sertifikalarını verilen Yunus Emre Alagöz ve yanındaki yabancı asıllı IŞİD’li, 9 Eylül 2015 akşamı Ankara’ya gerçek yola çıktı. Canlı bombaları taşıyan aracı IŞİD’in Gaziantep satın almacısı Yunus Durmaz’ın yardımcısı Halil İbrahim Dingin görev yaparken, kardeş bir örgüt üyesi olan Yakup Şahin ise ikinci bir araçla önde gelen eskortluk yapıyor. Yakup Şahin, Adana’da iki kez bireysel polis çevirmesine yakalanmasına rağmen şüphelenilmedi ve geçişine verildi. Canlı bombaları taşıyan araç ise sorun olmadı.

Fotoğraf: Getty Images/AFP/A. Altan

Katliamda ihmaller nelerdi?

Ankara Tren Garı, “göz yaşına göre” gerçekleşen bir katliam oldu. Taarruza’ya ait onlarca istihbarat uyarısı Emniyet’in elinde olmasına rağmen hiçbir işlem alınmadı. Ankara’da düzenlenen benzer mitingler için kent girişlerinde sıkı güvenlik aramaları yapılırken, 10 Ekim öncesinde ise başkentte girişlerdeki arama noktaları kaldırıldı. Hem mitinge gelenler, hem de IŞİD’li canlı bombalar, yolda durdurulmadan Ankara’ya geldi. Miting için 2 bin 44 polis görevlendirilmişken, toplanma alanı olan Garın gizli 129 polisi vardı. Gar Meydanı’ndaki toplanma alanında gelenler de aranmadı.

10 Ekim’den önce Emniyet Genel Müdürlüğü İstihbarat ve Terörle Çaba Daire Başkanlığı tarafından, IŞİD’in canlı bomba saldırılarının düzenlenmesine yönelik istihbarat sağlandı. İstihbaratta, “DEAŞ’ın yapmaya karar verdiği büyük bir aksiyon için kurulumu Suriye’deki bir kampta özel eğitime alınan, aksiyonun uçağı-gemi kaçırma ya da miting-kalabalık yerde çok sayıda canlı bomba patlatma halinde tutulabileceği” uyarısı yapıldı. Lakin istihbaratın ciddiyeti alınmadı ve gerekli birimler uyarlanmadı. İçişleri Bakanlığı’nın katliamdaki ihmallere ait yürüttüğü soruşturma kapsamında Emniyet ve MİT’in IŞİD’in terör saldırısı düzenleyeceğine ait 62 farklı istihbarat notunun geçtiği tespit edildi.

Emniyet’in canlı bomba listesinde yer alan ve “terörde kaybedilen numara” olarak aranan Yunus Emre Alagöz’ün yapılan telefon dinlemelerinde ailesiyle vedalaştığı dahi belirlendi. genelinde Alagöz’ün kardeşi Pir Abdurrahman Alagöz, 20 Eylül 2015’te Suruç katliamını yapan kişiydi. Bu istihbaratlara karşın, 14 Eylül 2015’te yapılan güvenlik toplantısında iptal edilmedi. Miting önceden ise Emniyet sadece kendi işçilerini “canlı bomba ataklarına karşı hassas olunması” istikametinde çalışırken, mitingi tutanlara haber verilmedi.

İhmaller sadece bununla ilgili değildi. Canlı bombalara eskortluk yaparak Ankara’ya katılan Yakup Şahin’in katliamdan 11 önceki Gaziantep’in Nizip’teki bir gübre bayisinden amonyum nitrat çalışmaya emeği Emniyet tarafından tespit edildi. Gübre bayisi sahibinin ihbarı üzerine kamera görüntülerinden kimliği tespit edilen Şahin hakkında gözaltı kararı çıkarılmadı. Şahin, bu sayede Ankara’ya sorunsuz ulaşabildi. Fazla Emniyet’in ihmalini gösteren bu durum, Ankara Garı katliamı evrakında 1,5 yıl boyunca saklandı ve buna ait evraklar mahkemeye bu süre boyunca gönderilmedi.

Fotoğraf: Getty Images/AFP/A. Altan

İhmali olan kamu görevleri yargılandı mı?

Ankara Tren Garı katliamının akabinde ihmali olan kamu görevilileri istikametinden hem idari hem de şahıs soruşturması başlatıldı. İçişleri Bakanlığı müfettişleri, hazırladığı 25 Şubat 2016 tarihli raporda Ankara Emniyet Müdürü, İstihbarat Şube müdürü vekili, TEM Şube Müdürü, eski Güvenlik Şube müdürü vekili ve TEM Şubesi C Ofisi amirinin ihmalini tespit etti. Raporda, bu konuyla ilgili soruşturmanın başlatılması istendi. Fakat Ankara Valiliği, soruşturmanın başlatılmasını gerektirir. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ise soruşturmanın dağıtılmasına ait karara itiraz etmeyin, evrak davası açılamadan kapandı.

Gar katliamında kimler yargılandı?

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, katliama ait yürütülen soruşturma sonucunda son derece hastalığın’in Türkiye satın aldığı belirtilen İlhami Balı’nın bulunduğu 35 kişi hakkında dava açtı. Sanıklardan 18’i firariyken, 19’u ise tutuklu yargılanıyordu. Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi, 2018’de davayı bitirerek 9 sanığı 101 defa ağırlaştırılmış müebbet mahpus, 11 bin 730’ar yıl mahpus cezasına çarptırıldı. Mahkeme heyeti, diğer 5 sanığa “silahlı teröre mecbure üye olmak” cürmünden 12’şer yıl mahpus halinde, 4 sanık halinde ise kabahatten 7 yıl 6’şar ay mahpus cezası verdi.

Sanık Erman Ekici’nin “silahlı terör örgütü yöneticisi olmak” kabahatinden 18 yıl mahpusla cezasına hükmeden mahkeme, kelam konusu sanığın 100 kişinin “kasten öldürülmesi” ve 391 kişinin “kasten öldürülmesiye teşebbüs etme” kabahatlerinden da yargılanması için kabahat duyurusunda bulunulmasına karar verdi. Ayrıyeten firari 19 kişi Evrak evrak da ayrılıyor.

Erman Ekici hakkında daha sonra savcılık, insanlığa karşı hata ve 100 kişinin hata öldürmelerinden iddianame düzenlendi. Ankara Garı katliamı firari sanıklar ve Erman Ekici istikametinden hala Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde sürüyor.

Öte yandan Yargıtay, 9 sanığa verilen 101 defa ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasını onarken, yaralama cürmünden verilen kimi cezaları ise eksik incelemeyi bozdu.

IŞİD’in Gaziantep’te örgütlenmesi deşifre edildi mi?

Ankara Garı katliamının akabinde yürütülen soruşturma kapsamında Gaziantep’te peş peşe operasyonlar yapıldı. Yakup Şahin’in itirafçı olmasıyla kentte çok miktarda patlama olayı ve çok sayıda silah ele geçirildi. Bu güç elektrik şebekesi elektrik şebekesinden satın alınan Yunus Durmaz’ın düzenlediği Meskenine operasyonunda, kullanılan diz üstü bilgisayar ele geçirildi. Bilgisayardan çıkan yazışmalar, IŞİD’in Gaziantep’i işgal planını ortaya koydu. Notlarda, IŞİD’in Gaziantep’e bağlı 150 bireye canlı bomba, bombalı atak ve birleştirilmiş eğitimler yaptığını söyleyen Durmaz, ayrıyeten bu kişilerin 120 dolar ile 690 dolar ortada mevcut olduğu ölçüde maaşa bağladığını da aktardı. Durmaz, Suriye’deki satın almalara iletilen iletilerde Arapların uğraştığı işyerlerinde Suriye’den toplanan gruplar arası depolama ve “amel günü”ne kadar saklanması dile getirildi.

Yunus Durmaz’ın notları, Türkiye genelindeki Alevi köyleri, dernekleri, kiliseleri, yabancı misyon temsilciliklerini, ÇYDD ve ADD şubelerinin adreslerini tek tek tespit ederek fişlediği de anlaşıldı.

Yunus Durmaz, Suriye’deki yazışmalarında “Kürt ettiği”ne hareket etmek için canlı bir bomba istediği de ortaya çıktı. Durmaz’ın bu talebinin, bilgisayarın elektriğinin akabinde ortaya çıkmasına rağmen, buna ait tedbir alındı. 2016 Ağustos ayında Gaziantep’te bir düğüne yapılan bomba taarruzunda canlı 40’ı çocuk 57 kişi hayatını kaybetti.

Yunus Durmaz ve Halil İbrahim Sakin ile ardından Gaziantep Buyruğu olan Mehmet Kadir Cebael, kendilerinin düzenlediği operasyon sırasında üzerlerindeki bombaları patlattı ve “canlı yakalanmalarını” engelledi.

10 Ekim katliamından sonra istismar etmeyen oldu mu?

10 Ekim katliamı, AKP’nin tek başına iktidar kaybı 7 Haziran ile 1 Kasım 2015’te ortada gerçekleşti. Dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu, “Terörle ilgili gayret konusunda devam edecekler açılısa çok çılgın, insani bir dünyaya çıkamaz. İleride bir gün Türkiye Cumhuriyeti tarihinin yazıldığı vakit en kritik dönemlerden biri 7 Haziran-1 Kasım ortasındaki devir olacaktır” dedi. Lakin Türkiye’nin karanlık periyotlarından birinde yaşanan 10 Ekim katliamından sonra hükümetten ne bir bakan istifade ederken ne de bir kamu görevi görevi yapıldı.