ABD Lideri Joe Biden ve İsrail Başbakanı Yair Lapid’in temasları sonrasında imzaladıkları “Kudüs Bildirisi”ne İran damgasını vurdu. Bildiride ABD’nin İsrail’in güvenliği konusundaki güçlü taahhüdü bir kere daha vurgulandı, Washington İran’ın nükleer silah gelişimini engellemek için “ulusal gücü tüm ögelerini” kullanma taahhüdünde bulundu.
Bildirinin imzalanması sonrasında iki başkan basın toplantısı düzenlendi. Lider olarak İsrail’e gerçekleştirdiği ilk ziyarette Biden, “İran’ın nükleer silah sahibi olmasına izin vermeyeceğiz” dedi.
İran’a karşı askeri güç kullanımı konusunda ise iki liderin ortadaki görüş ayrılığına dikkat çekildi. İsrail Başbakanı Yair Lapid, İran’ın nükleer tükenmesinin durdurulması için milletler arası güç kullanımının hazır olması gerektiğini belirterek, “Diplomasi İran’ı durduramaz. İran’ı durduracak tek şey, nükleer programlarını depolarlarse özgür dünyanın güç gücünü kullanacaklarını bilmeleridir. düzeyde inandırıcı bir askeri tehdit oluşturmaktır” dedi.
“ABD sonsuza kadar beklemeyecek”
Biden ise İran’ın nükleer programı ile ilgili Tahran idaresiyle varılan, lakin selefi Donald Trump idaresinin tek para olarak feshedildiği muahedenin yine canlandırılması çabalarına vurgu yaptı. “Bu başarmak için en düzgün sonuca ulaşmak için diplomasiye yönelik inancı sürdürüyorum” diyen Biden, muahedenin gelin konusunda İran’ın geri dönüşünü sağladıklarını söyledi ve “ABD sona erene kadar beklemeyecek” dedi.
İran’ın nükleer silah üretimi ile nükleer muahede AB’nin de katılımıyla 2015 yılında imzalanmış, 2018’de Trump idaresi müahededen tek kişiler olarak izlenmişti. İran’ın nükleer nükleer silah üretimini engelleyecek formda kısıtlamayı öngören muahede, karşılığında Tahran’a yönelik ekonomik politikaların evreli olarak ihtiyaçları vardı. Trump yönetiminin muahedeyi feshetmesi sonrasında İran’dan başlayarak mutabakatanın uzantılarından olarak çekilmeye, mutabakata geri dönmek için kendisine yönelik yaptırımların adamlarını talep ediyor.
Biden’dan “iki devletli çözüm” vurgusu
İran’ın nükleer silahlarına sahip olmasının engellenmesi “İsrail, ABD ve dünyanın geri kalanı için hayati değere sahip bir güvenlik meselesi” olarak nitelendirilen Biden, İsrail’in bölgesel büsbütün bütünleştirilmesiyle de vurgulandı. İsrail, Trump idaresi periyodunda imzalanan “İbrahim Anlaşmaları” sonrasında çeşitli bölge ülkeleriyle münasebetleri olağanlaştırma yönünde girmişti. Kudüs Bildirisinde ABD ayrıyeten İsrail ile savunma ve teknoloji alanında iş birliği taahhüdünü bir kere daha yineledi, Ortadoğu’da iki devletli tahlil temeli İsrail ile Filistinliler ortasında barış görüşmelerinin yeniden canlandırılmasından yana olduğunu tabir etti.
Biden İsrail temaslarının akabinde Suudi Arabistan’ı ziyaret edecek.
AP,rtr/BK,EC
News
