Saygın fikir değişimi Avrupa Islahat Merkezi’nin (CER) deneyimli uzmanı Luigi Scazzieri, 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerin Avrupa Birliği (AB) -Türkiye ilgileri için de değerli bir dönüm noktasıyla dikkat çekerek “Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçim galibiyeti ilişkilerin güçlenmesinin yolunu açar” “dedi. “Seçimler sonrası AB ve Türkiye: Yeni bir devrin başlangıcı mı?” başlığıyla yayımlanan tahlilini DW Türkçe’ye kıymetlendiren Scazzieri, AB’nin Türkiye’de “çalkantılı” bir seçimler için hazırlıklı olması yapısı, seçimin yapıldığı de değerli kararların alınmak zorunda kalınacağını anlattı.
Avrupa Islahat Merkezi (CER) kıdemli uzmanı Luigi Scazzieri.Fotoğraf: Anthony Upton
Avrupa dış siyaset ve güvenlik uzmanı İtalyan Scazzieri, seçimlerde yaygın manipülasyon yaptına, deliller olması ya da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın seçim kaybetmesine karşın iktidarın vazgeçmesi halinde AB’nin çok güç tercihleri, çetin kararların almak zorunda kalabileceğine dikkat edilmesi “Bu senaryonun gerçekleşmesi ihtimali” bir çok Avrupalı siyasetçiyi endişelendiriyor” dedi. Erdoğan’ın iktidarında kalması halinde, son on yılda keskin bir biçimde berbatlaşan ilgilerin daha ağır türbülanslara sahne olabileceğine işaret eden Scazzieri, buna rağmen Millet İttifakı’nın adayı Kılıçdaroğlu’nun kazanması halinde bunun AB-Türkiye ilgilerinde yeni bir sayfanın açılması için çok pahalı bir fırsat güneşin vurgulanabileceğini vurguladı.
CER uzmanı Luigi Scazzieri’ye DW Türkçe’nin sorularını yanıtladı:
DW Türkçe: Tahlilinizde, Recep Tayyip Erdoğan’ın iktidarda kalmaya devam etmesi halinde AB-Türkiye ilgilerinde uzun soluklu, türbülanslı bir dönem yaşanabilirne dikkat çekiyorsunuz. Yaşanması beklenen gelişmelerle ilgili öngörüleriniz karamsar bir geleceğe işaret ediyor. Bunun nedenlerini anlatır mısınız?
Scazzieri: Erdoğan iktidarında kalmaya devam edilmesi halinde AB-Türkiye münasebetlerinde çok daha ağır türbülansların yaşanması olası. Bilhassa seçimlerde çok yaygın bir operasyon yapıldına, bunun kanıtlanması ya da seçimi kaybetmesine karşın Erdoğan’ın iktidarı terk etmesi durumunda AB çok sıkıntı tercihleri, çetin kararlar almak zorunda kalabilir. Bu senaryonun gerçekleşme ihtimali bir çok Avrupalı siyasetçiyi endişelendiriyor. Bilhassa Erdoğan’ın hala NATO’nun İsveç’te kabul edilmesinin engellenmesi nedeniyle… Zira Erdoğan’ın İsveç’in NATO’nun ayrılmasına izin verilecek, iktidarda kalman avrupalar tarafından kabul edilme karşılığında, bir koz olarak beklenenden beklentisinden bekleme yapılıyor…
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan eşi Emine Erdoğan ile birlikte.Fotoğraf: DHA
Peki sizin tarafınızdan çok daha ağır seçim değişikliği yaşanması ya da Erdoğan’ın seçim kaybetmesine karşın iktidarın ayrılmaması durumunda AB nasıl bir reaksiyon gösteriyor?
Türkiye’nin üyelik sonuncusu, kilit pozisyondaki Türk politikalarına yaptırım uyarısı gündeme geldi. Kanımca bu husus AB’de önceki önemli bir bölünme yaşanır, diğer bir deyişle bir yerde uzlaşı olur: Türkiye’nin tam üyelik müzakereleri sona erdirilir. Ancak belki ki Erdoğan seçimleri adil bir biçimde kazandı. Ben Erdoğan’ın iktidarda olduğu bir Türkiye’nin esasen AB üyelik uygulamalarını daha uzun süre koruyabileceğini düşünmesi…
Seçimleri muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kazanması durumunda AB – Türkiye bağlarını nasıl bir gelecek beklediğini aktarabilir misiniz?
Muhalefetin adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçim galibiyeti, AB-Türkiye bağlarında tansiyonun düşmesini sağlayacak, AB-Türkiye ortaklığının devamının yolunun olması. Zira muhalefet parlamento sistemi dönüş için anayasal islahat, Merkez Bankası’nın ve yargının bağımsızlığının yine tesis vaat etti. Erdoğan’ın askeri ve müdahaleci dış siyasetini eleştiren muhalefeti, ayrı ayrı AB ve ABD ile ilişkileri düzenlemek istediklerini duyurdu. Bu yavaş yavaş atılacak adımlar, ilgilerde çok değerli ve olumlu bir ivme yaratıyor.
Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu.Fotoğraf: VOLKAN YILDIRIM/DHA
Muhallefetin seçimleri kazanması durumunda, AB ne tür adımlar atar?
AB, yeni istikrara kavuşmasına yardımcı olmalı. Birinci adım olarak siyasi diyalog onun düzeyinde ağırlaştırılır. Bu, onun iki tarafının birbirinin daha yeterli anlaması ve işbirliği için de itimadın tekrarı yardımcı olacaktır. Ayrıyeten AB’nin, Türkiye’nin ekonomik çalkantılarıyla başa çıkması için yeni hükümete dayanak olması gerekecek. Orta vadeli ise Türkiye Cumhuriyeti için vize serbestisi ve Gümrük Birliği’nin güncellenmesi stratejilerinin hedeflenmesi hedeflenmektedir. Her iki tarafın da aralarındaki farklılıklardan bağımsız olarak hareket etmek için irade gösterirse, gerekli çabayı sergilerse, AB-Türkiye ilgilerinde yeni bir periyoda girilir.
AB, muhalefetin iktidara gelmesi durumunda, zordaki Türk İktisadına ne tür takviyeler sağlayabilir?
Onun sonunda, edindiği siyasette, ağır siyasi diyaloğun devam ettiği başlı başına değerli olacak. Batı’nın Türkiye’nin artık değişeceği ve bu nedenle Avrupa ve Batı tarafından kucaklandığı tarafların vereceği iletiler yabancı tutmak için büyük ehemmiyet taşıyacak. Bu pozitif rüzgar, Türkiye’ye yabancı yatırımların tekrar akmasını önleyecek, TL’nin güçlenmesini sağlayacak. Daha sonra depremzedelere yardımlar dahilinde yardımlar artırılabilir tabii…
CER uzmanı Scazzieri, Kılıçdaroğlu’nun kazanması halinde AB-Türkiye bağlantılarında yeni bir başlangıç yapılabileceği görüşünde.Fotoğraf: picture-alliance/dpa/epa/T. Bozoğlu
AB’nin Türkiye’ye mali yardımlarda bulunması mümkün mü?
AB, günlük ülke Türkiye’ye ek kaynak sağlanması konusunda mevcut bütçesinde çok az bir meblağ saklandığını, hareket ettirildiğini söylüyor. AB, birlik olarak Türkiye’ye, IMF’ye giderse, kredi kredi kartı düzenleme özeti bir makro-finansman takviye programıyla Türkiye’nin uygun krediler ödemelerini sağlayabilir. Lakin bundan bağımsız üye ülkeler Türkiye İktisadına takviye konusunda daha esnekler. Yeni program vaat eden ıslahatları yaşamlarıyla birlikte ülke ülkelerinde ikili düzeyde ticaretin kolaylaştırılması, ikili mali işbirliği, güç ve altyapı projeleri doğrultusunda Türkiye ile ilgilerini geliştirerek zordaki Türk iktisadına takviye olabilirler. Ayrıyeten, askeri gemiler sırasındaki sondaj çalışmaları nedeniyle 2019’da Türkiye’ye kredilerini büyük ölçüde sonlandıran Avrupa Yatırım Bankası (AYB), yeni alev AB’ye karşı daha az çatışmacı bir davranış sergilemesi halinde, Türkiye’deki projelere yönelik kredilerini artırabilir.
Analizlerinizde vakitte seçimleri muhalefet kazanansa da Türkiye’nin artık eski Türkiye’de bulunduğunu, Rusya ve Kıbrıs’tan üretilen bazı tansiyonların de sürebileceğine dikkat çekiyorsunuz. bunu sağlar mısınız?
Türkiye Artık, AKP öncesindeki Türkiye’den, yani 2002 öncesi Türkiye’den farklı bir ülke. Son dönemde yaşadığı ekonomik gelişmelera karşın eski Türkiye’ye kıyasla çok daha varlıklı, politik açıdan ve askeri açıdan çok daha güçlü bir ülke. Muhalefet seçilse de Türkiye’de bir formu yeniden yüklemek otomatik olarak isteyecektir. AB ile Kıbrıs ve Rusya arasındaki görüş ayrılıkları da muhtemelen devam edecek. Ancak muhalefetin seçimleri kazanç ve vaat ettikleri üzere nitekim güçler ayrı ayrı yapmayı sağlayacak anayasal ıslahatların yapılması, parlamenter sistem döngülerinin sürdürülmesi, Erdoğan’dan farklı olarak daha iyi yapan ve yüze yine Batı’ya dönmüş, askeri tehditler yerine diplomasiye yük veren bir dış siyaset, tekrar de münasebetlerde Çok daha olumlu bir ivmenin sağlanması.
14 Mayıs’taki Cumhurbaşkanlığı seçimi dört adayla yarışacak Muharrem İnce, Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu ile Sinan Oğan.
Muhalefetin seçimleri kazanması halinde Gümrük Birliği müzakerelerinin başlatılabileceğini söylüyorsunuz. Peki ya dondurulan üyelik müzakereleri?
Gümrük Birliği görüşmeleri başlıyor, Türkiye İktisadının AB’ye daha güçlü bir formda entegre olduğu, günlerce da Türkiye’nin üyelik kriterlerine ahenginin güçlendiği manasına gelir. Tüm üye ülkelerde uzlaştığı takdirde üyelik müzakereleri de yinelenebilir…. Fakat kanımca sonuçlu gayeler belirleyerek, münasebetleri basamaklı olarak güzelleştirmeye odaklanılmalıdır. AB’ye tam üyelik muhalefetinin tercih ettiği seçenek belki artık AB’ye üye olmayan, yeniden de başarılı bir Türkiye’yi hayal etmek mümkün. Bakın Ukrayna ve Gürcistan’ın kayıt başvuruları AB’yi komşularıyla bağlantılarını nasıl düzenleyeceğini belirtin. Etaplı bir genişleme, kayıt öncesinde farklı siyaset alanlarında daha güçlü bir birleştirme mümkün kılınabilir. Yani Türkiye’nin hakikaten AB ile yakınlaşmak istemesi halinde artık münasebetlerin nasıl şekillendirilebileceğine dair daha fazla seçenek var. Türkiye’nin de bu süreçten faydalanabileceğini düşünüyorum.
AB, Türkiye demokrasisinde yaşanan gerileme nedeniyle Cumhurbaşkanı Erdoğan’a aralıklı bir tavır takınsa da siyasi diyalog sürdürülmeye çalışılıyor.Fotoğraf: AB Delegasyonu Türkiye
Peki sizce AB, Erdoğan’ın iktidarda kaldığı bir Türkiye ile ilişkilerini nasıl şekillendirecek?
İlişkiler gergin olabilir, Türkiye ile işbirliği de lakin mümkün olduğu kesince, yalnızca işlemel yani göç ve güç kapsamında makul alanlarda, münferit çıkarlara dayalı işbirliği biçiminde devam eder. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi müzakereleri başlayamaz. AB önerilerinin Türkiye ile bir hür ticaret muahedesi konusunda uzlaşması daha kolaydır. Zira bu Gümrük Birliği’nden farklı olarak daha az ortak kurallar, daha düşük düzeyde ticari birleştirme temsil ediyor…
Bu ortada tahlilinizde Avrupa’nın Türkiye’deki seçimlerinin adil olmasını garanti ederek çalışmaya odaklanması, bunun için efor göstermeleri genişlemeyi işaretler. AB bu mevzuda ne yapabilir?
Çok dikkatli olunması gerekiyor. Zira rastgele bir şey yaptığınızda seçimlere müdahale ediyormuş gibi görünebilirsiniz. Eksik seçimlerin adil olmasında destek veriliyor ve perde gerisinde gerekli iletiler AB’li diplomatlar tarafından, politika yollarından verilmeli. AB’nin elinden gelen, Türk demokrasisini güçlendiriyor.
News
