Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) 11 vilayetin büyümesinin yarattığı yıkımı araştıran Meclis Araştırma Kurulunda Afet ve Acil Durum İdaresi Başkanlığı’nın (AFAD) yapısı da gündeme geldi. Sarsıntısı de yaşayan MHP Hatay Milletvekili Lütfi Kaşıkçı, ilk 48 dakikada organize olamaması ile eleştirilen AFAD’ın yapısına ait, “Yetkilerin tamamını aranızda lütfen tartışın” diyerek AKP kurmalarına seslendi.
2 milyon kişi çadırda
AFAD Lideri Yunus Sezer komitesine katılarak bilgi verdi. Zelzelenin test ettiği 1 milyon 200 bin kilometre kare ve Suriye, Irak, İran, Mısır ve Lübnan’ı da mevcut şekilde olduğunu söyleyen AFAD Lideri, “Ülkemizde 11 vilayet ve 62 ilçede yoğun yıkımlar meydana gelir ve yeniden, bu vilayet ve ilçelerimizin dışında da 21 vilayetimizde ve 171 ilçemizde tekrar, yaygın olarak az hasar, orta, ağır hasar diyebileceğimiz hasar tespitleri yapıldı” dedi.
7.7 Pazarcık performansının 3 metreye varan yer değişimleri, 7.6 Elbistan’ın gösterdiği 7 metreye varan yer değişimleri gözlendiğini söyleyen Yunus Sezer, “Toplamda 501 bin 69 çadır çadırı çoğalıyor. Çadırda barındırılan kişi sayımız da 2 milyon afetzededir” diye konuştu.
AFAD arama kurtarma çalışmaları devam ediyorFotoğraf: Ali İhsan Öztürk/Anadolu Ajansı/dpa/picture Alliance
“Yönetmelikte sorun yok ama…”
Komisyonda kelam alan AFAD Afet Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Kürşat Esat Alyamaç ise, “Deprem Yönetmeliği’miz kâfi mi, yetersiz mi?” halinde çok fazla soru geldiğinden söz ederek şöyle konuştu:
“Bizim gerçekten elektrik hizmeti görmemiş bir yapı stokumuz var; birinci önce bunu bir görmemiz gerekiyor. Kamera kayıtlarında 6’ncı saniyede yıkılan bina var. Bu mümkün olmayacak bir şey. Bu yapı aslında güç ayakta duran manasını taşır, böyle bir sorunumuz var. Şu anda inanın, dünya ne düzeydeyse yönetmelik olarak oradayız, da bir sorun yok. Hatta daha güzelini arıyoruz ancak yıkımın nedeni mutlaka yönetmelikteki kurallar değil, yönetmeliğe uyulmayan hatta hiçbir elektrik hizmeti çalışmayan yapılar; sorunumuz burada.”
“Gelenden gidenden fırça yedi”
Antakya’da bulunan MHP Hatay Milletvekili Lütfi Kaşıkçı’nın konuşmasında AFAD Hatay İl Müdürünün ilk günlerinde çok eleştiriliyordu, “‘Kurumlar geç kaldı, hızlı hareket etmedi’ vesaire, her şeyi bu kesinlikle tartışacağız. Beş gün boyunca AFAD Müdürü gelenden fırça yedi, giden fırça yedi. Gelmeden önce de helalleştik kendisiyle. Korkmuştu bunu da belirtmek istiyordum, korkmuştu ki herkesin katılımını bekliyordu. Yani bu kadar büyük bir felaketten korkmamak zati başka bir duyguyu içinde barındırır” dedi.
AFAD’ın yapısı tenkit
MHP’li Kaşıkçı, AFAD’ın çok fazla sorumluluğunu taahhüt ederek, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Arama kurtarma yapacak mı siz, milletin yeme ihtiyacını mı karşılayacaksınız, çadıra mı bakacaksınız? O kadar büyük bir gelişmez var ki. Bu bölünmeürse, paylaşılırsa daha mı rahat olur, bu mevzuyu lütfen devam eden süreci aranızda tartışın, yani AFAD yalnızca arama kurtarma yapmıyor ki. Tuvaletten duşa kadar, beslenmeye kadar, çadıra kadar, çadırların yapıldığına kadar, mezar yerine kadar; o kadar mevzuyla uğraşıyorsunuz ki. Sanki sadece arama kurtarma farklı bir şekilde mi değerlendirilmeli? Bu, birincisi. Tekrar, ikinci bir mevzu, özellikle arama kurtarma ekipleri gelene kadar o bölgedeki sivillerin kolay bir eğitimden çok önemli olduğunu düşünüyorum.Sanki bu gücümüzü organize edip, bu gücümüzü bilinçli olarak değerlendirip mümkün zelzelelerde, özellikle yürüyüşteki insan hızımızın bir şekilde şehre sürekli arama kurtarma faaliyetlerine takviye gücü kazanma yeteneği mi?”
AFAD tarafından kurulan çadırlarFotoğraf: PIROSCHKA VAN DE WOUW/REUTERS
“Altyapı çöktü”
CHP’li Gökan Zeybek de , AFAD’ın yaptığı vilayet afet raporları ve risk analizlerine sunularak, “Tüm risk analizlerimiz çöktü yani AFAD’ın bize bütün risk analizleri tükendi. Ne dediler? ‘İki saatin içinde bütün GSM operatörlerini uydu üzerinden İletişim Seçimin güvenliğinda, tek merkezde yöneteceğiz ve göstermeyecek hiçbir biçimle iletişim çökmeyecek’ dediler.
“Çıkarmamız gereken dersler var”
Vekillerin tenkitlerini dinleyen AFAD Lideri Sezer, vilayetlerde afet riskin gerçekleştiği tabir, “AFAD olarak bizlerin uyum birimiyuz ve eksik kalan, uyumun bütün bahislerde bizim müdahil olmamız gerekiyor. Bu bahiste da grubumuzla bir arada uyumda yer alan bakanlıklarımızla bir arada bu çalışmaları sürdürmek için çabalamak Burada onun üyeliğinin alınması gereken sorunlar var, bizlerin de kendi adımıza işleyişi çok büyük sorunlar var” diye konuştu. Her kurumun, “Türkiye Afet Müdahale Planı” ve “Risk Azaltma Kurumu” kapsamında alınması gereken sorumluluklar olduğunu söyleyen Yunus Sezer, “Yeni bir anlayışın ortaya konması gerekiyor” değerlendirmesini yaptı.
“Sağlam konutlara kızlar”
AFAD Lideri Meclis komitesinde hiçbir vatandaşın sağlam bile olsa konutuna girmediğini, herkesin çadır istemesi nedeniyle meşakkatler yaşandığını söyledi. Komite Lideri AKP’li Veysel Eroğlu, “sağlam yapılara bakmaya en uygun vatandaşa yönelmek gerekir” dedi. Sezer, “Girmiyorlar, endişeler var artçılardan dolayı” derken Eroğlu, “yani herkese çadır vermek yerine sağlam binalar çözülüp çözülse, halka güveninin oraya yerleşmesini sağlamak istiyoruz” tabirlerini kullandı.
Sezer, “Afetin de kendine göre bir psikolojisi var. Yaşanan travmanın içerdiğin insanlardan ne kadar ikna olurlarsa olsunlar, ruhsal olarak hazır olmadan ayrılmayacaklar” cezasını verdi.
News
