Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi (ODIHR) ve Avrupa Kurulu Parlamento Meclisi (AKPM) 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci Periyot Milletvekili Genel Seçimlerini Türk makamlarının davetlisi olarak yerinde gözlemleyecek.
Norveçli diplomat Jan Petersen başkanlığındaki ODIHR heyeti 14 kişilik çekirdek bir ekipten oluşuyordu. Bu takım 7 Nisan’dan bu yana Ankara merkezli milletler arası ve 28 uzun devir aralıklarını tutuyor. ODIHR’in bağlı olduğu AGİT de 10 Mayıs’tan itibaren 350 kişilik kısa süreli departmanıyla Türkiye’de olacak.
AGİT heyetleri seçimlerin milletlerarası tutarlılığa, taahhütlere ve ayrılan uygunluğunun kıymetlendirilecek. Bu hile Türk yasal mevzuatının uygulanması, aday kayıtlar, sosyal ağlar, seçim kampanyasının genişletilmesi, seçim çalışmaları, seçim birleştirmeleri ve medya hususları parçalar olarak alınacak.
Frank SchwabeFotoğraf: Imago Images/C. Spiker
AKPM geliyor
AGİT heyetleri halinde, AKPM bu hafta Strasbourg’da düzenlenen Başkanlık Divanı toplantısında 14 Mayıs seçimlerini 42 kişilik bir takımla gözlemleme kararı aldı. Heyete vakitte AKPM “Sosyalistler, Demokratlar ve Yeşiller Grubu”nun (SOC) liderliğini yürüten Alman toplumsal demokrat milletvekili Frank Schwabe başkanlığına devam edecek. AKPM, Hıristiyan Demokrat, Liberal, Sol ve Muhafazakâr parlamentoların kümelerinden yer alacağı heyette, AKPM Türkiye raportörleri İngiliz parlamento üyesi John Howell ve Avusturyalı parlamento üyesi Stefan Schennach da misyon yapacak. AKPM heyetinde Almanya’dan 7, Fransa’dan 5, Ukrayna’dan 4, İtalya, Birleşik Krallık ve Romanya’dan 3’er, Polonya ve Portekiz’den 2’şer parlamento üyesi bulunuyor.
Seçim müşahede misyonu hakkında DW Türkçe’ye konuşan raportör Howell, Türkiye’de seçim müşahede misyonunun Türkiye’nin uzun prestijiyle başka Avrupa ülkelerine kıyasla daha kapsamlı olduğunu söyledi. Son verimlerde çok sayıda insanın yerinden işaret eden Howell, “Bu beşerler nasıl oy vereceklerini. Bazılarının sonraki odaya kaydı yaptırdı, bazılarının ise yapılmasıdı” şeklinde konuştu.
Depremle ilgili tasa AKPM seçim müşahede heyeti lideri Frank Schwabe tarafından da lisana getiriliyor. Birçok depremzedenin diğerini seçmen kütüklerine yazmadığını söyleyen Schwabe, “Yerlerden oluşan bu insanlardan geldikleri bölgelerde seçim günü kitlesel dönüş kelam konusu. Nasıl olacak, bilemiyoruz. Ulaşımlar nasıl sağlanacak?” diye soruyorum.
Depremzedelerin kimlik sorununa da değinen Schwabe, “Çok sayıda insanın ömrü tükendi. Bu insanların kimlik kartları ne oldu? Çok sayıda insan hayatta kalıyor. Tam olarak kaç kişinin ömrünün tükendiğinin bilinmediği. Bu telaşlı bir verici durum, yakından takip ediyor” dedi.
John HowellFotoğraf: Geoffrey Swaine / Avalon/Fotoğraf çekimi/resim ittifakı
Özgür ve adil seçimler
John Howell ise seçimlerin “özgür ve adil bir giyimli” çalışmasının dikkat çekiyor. Milletlerarası yolculukları Ankara’nın davetlileri anımsatan Howell, “Bağımsız alacakleri seçimleri düzenleyecek ülkeyi ister. Maksat seçimlerin özgür ve adil bir şekilde seçilebileceğin emin olmaktır. Burada Türkiye için amaç seçimlerin yalnızca Türk insanlar için özgür ve adil olmak değil, bireysel vakitte memleketler arası toplumun özgür ve adil görünebilmek” tabirlerini kullandı.
Avrupa Konseyi’nin önemi
Seçimlerin sonuçlarının Avrupa genelinde merakla bekleniyor. John Howell, 14 Mayıs seçimlerinin Türkiye için olduğu kadar Avrupa Kurulu için de değerli olduğu görüşünde: “Seçimler Avrupa Kurulu için de değerli çünkü Türkiye Avrupa Kurulu’nun kurucu üyesi. Bunu unutmamamız gerekir. Türkiye ayrıyeten yakın zamanda Kurul bütçesine en fazla katkı bulunan devletler ortasındaydı Burada değerli bir role sahip.”
AKPM raportörü olarak Türkiye’de insan sağlığının durumunun takip edildiğini hatırlatan Howell, Türkiye’yle ilgili AKPM kontrol sürecinin sonlanıp Ankara’nın Avrupa Konseyi’nde büsbütün normalleşmiş bir ülke haline gelmesinin değerli olduğunu vurguda bulunuyor.
AGİT ve AKPM heyetleri, seçim müşahede misyonlarının ön bulgu ve sonuçlarıyla ilgili olarak 15 Mayıs Pazartesi günü, Ankara’da bir ön rapor yayınlanacak.
Her iki meclis tavsiyeleri içiren özet seçim müşahede raporları ise yaz aylarında hazırlanacak.
News
