Bartın’ın Amasra ilçesi Türkiye Taşkömürü Kurumu (TKK) Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesi’nde geçen yıl meydana gelen patlamada 43 hayatında hayatını kaybetmesine ait açılan davada 23 sanık birinci kez hakim karşısına çıkacak. Amasra Taşkömürü İşletme Müessesi Müdürü’nün de sanığı olduğu davada ihmali suçlanan periyodun TTK Genel Müdürü ile ödeme hakkında ise hemen soruşturma onayı verilmedi. Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD) üyesi Melike Polat, ihmaller zinciri sonucunda meydana gelen maden patlamasında siyasi iktidarın da sorumlu olduğunu kaydetti.
Türkiye’de 2014 yılında 301 madencinin hayatının kaybı Soma katliamı ve 18 emekçinin can tarihi Ermenek maden kazasının akabinde son periyotta gerçekleştiği en büyük maden faciası Bartın’da geçen yıl yaşandı. Amasra’da Türkiye Taşkömürü Kurumu’na ilişkin bir kömür madeninde 14 Ekim 2022 tarihinde eksi 320 metrede meydana gelen grizu patlaması ve akabinde ortaya çıkan yangında 43 kişi hayatını kaybetti, 10 emekçi yaralandı.
23 şahsa dava açıldı
Bartın Cumhuriyet Başsavcılığı, kazaya ait sorumluluğu kapsayabilen 23 kişi hakkında dava açtı.
Davanın ilk duruşması 25 Nisan’da Bartın 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayacak. İddianamede, tutuklu Amasra Kurum Müdürü Cihat Özdemir’in sıra İşletme Müdürü, İş Güvenliği ve Eğitim Başmühendisi ve Başmühendis hakkında hayatları madenci için “olası kast ile öldürme” hastalığından 25 yıl boyunca mahpus isteniyor. Bu sanıklar hakkında ayrıyeten taammüden yaralama arızasında da ceza talebinde bulunuluyor. 4’ü tutuklu diğeri 19 sanık ise “bilinçli taksirle birden fazla kişinin vefatına ve yaralanmasına neden olması” kabahatinden 22 yıl 6’şar aya kadar mahpusla yargılanacak.
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TKK) Amasra Taşkömürü İşletme Müessesesi’ne ilişkin olarak meydana gelen maden ocağıFotoğraf: Can Bursalı/DW
Amasra katliamında ihmaller neydi?
Peki, patlamaya giden süreçte yaşanan ihmaller bilinmiyor mu?
Davanın iddianamesine bağlı olarak, maden kazası öncesinde sensörler 11 kere metan gazının yayıldığı kritik düzeyin üzerine çıktığına ait ikaz/alarm verdi. Lakin bu ihtarlar, ciddiye alınmadı ve yapılan tahliye gerçekleşmedi. İddianameye göre, metan artışı “sıradan bir olay gibi” karşılandı, dinamit patlama yoluyla kömür çıkarma işlemlerine devam edildi. Metan gazının oksijen ve ateşleyici ile tetiklenmesiyle grizu patlamalarına yol açtı.
Havalandırma modernizasyonu yapılmadı
Maden içerisinde oluşan metan ünitesini temizleyecek vantilatörün yetersiz ve bozuk olması da iddianamede ayrıntılı olarak anlatıldı. Buna göre havalandırma sistemlerinin modernizasyonunun 2015 yılında yapılması gerekiyordu. Bu mevzuda kuruluşa ödenek 2018 yılında tahsis edildi. Kontrol raporlarında buna yönelik yapılan ikazlara karşılık ihale lakin 2021 yılında piyasaya sürüldü. İhaleyi alan firma ise 180 gün içinde yapılması gereken iş zamanında başlamadı ve bu nedenle yapılan içinde biriken metan patlaması patlamaya neden oldu. Savcıya göre yapılan eksikliklerin eksik olduğunu biliyordu ve gerekli havalandırma sistemlerini almadığını ve patlamaya yetmediğini söyledi.
Ayrıca kömür içerisine sondaj süreci sırasında “güvenli mesafe” kuralının hiç söylenerek dinamit patlatılmasının gerçekleştirildiği anlatıldı. Gazın izlenmesinin yasal olarak 2 misyonlu olması gerekirken, Amasra’daki madende bir kişi vardı.
İddianamede, sistemlerin genel kapsamlılıklara, kuralların dağılımının yaygınlığı ve denetimsizliğin işletmede disiplinsizliğe neden olduğu, teknik donanımların, bilgilerin bilimsel olarak kıymetlendirilmesi, tahlili ile bilimsel odaklı anlayış yerine bu anlayıştan uzak usta çırak deneyimi ile yönetildiği, mevcut mevzuatın bu anlayışın esnetildiği/yok sayıldığı vurgulandı .
Vardiya listelerinde olmayanların faaliyetlerinde gerçekleştirildiğine işaret edilen iddianamede, hayat kayıplarının 5 farklı yerde farklı vardiya personeli olduğu örneği verildi.
Peki, Amasra katliamına ait sorumluluğu olduğu tez edilen Türkiye Taşkömürü İşletmeleri Genel Müdürlüğü ile ilgili bir süreç yapıldı mı?
Amasra’daki maden kazasında hayatlarını kaybeden üç madencinin mezarlarıFotoğraf: Can Bursalı/DW
‘Siyasi iktidar da sorumlu’
Çağdaş Gazeteciler Derneği ismine davayı takip eden avukat Melike Polat, katliamda sorumluluğu TKK Genel Müdürü, Genel Müdürlükte bulunan Yardımcıları ile Güç ve Çalışma Bakanlığı denetmenleri hakkında mevcuta kadar soruşturmanın başlatıldığı kaydedildi. Çalışma Bakanlığı denetmenleri hakkında talep edilen soruşturmanın olumsuz sonuçlanması üzerine Danıştay’da davanın açıldığını belirten Polat, TKİ tazminatı ve Güç Bakanlığı denetmenleri ile ilgili soruşturma prosedüri işleminin devam ettirildiğini kaydetti.
Söz konusu madenin “devlete ait” olduğuna işaret eden Polat, “Kar hedefi gütmeyen bir ocakta 43 emekçiyi katlettiler. Bunun sorumlusu yalnızca TKK görevleri değil, iktidar siyasidir. Bu ocağın bu formda bulunan bir tercihtir ve bu tercihi bunların da sorumlusudur. Bilhassa Güç Bakanı ‘nın yargılanması gerekiyor. Bu hususta da hata duyurusunda bulunduk” dedi.
Maden ocağında izolasyon yapılamadı
Bu ortada patlamanın akabinde yanmaların sürmesi nedeniyle kapatılan maden ocağında şimdi bir çürüme süreci yapılamadı. Mart ayında meydana gelen olaylar için tekrar açılan ocakta yangının ortaya çıktığı anlaşılınca, yapımı yine devam ediyordu. Bu nedenle ilk duruşma patlamasının görüldüğünden başlama ve avukatların bunun önemli eksiklikleri olduğu görüşte.
News
