Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 madencinin hayatını kaybettiği Türkiye Taşkömürü Kurumu’na (TTK) ilişkin ocakta havalandırma fonksiyonlarının görüldüğü aspiratörlerin (pervane) yenilenmesi planlarının hayata geçirilemediği anlaşıldı. DW Türkçe’nin edindiği bilgiye göre aspiratörlerin 2021 yılının başında modernize edilmesi için ihale açıldı, lakin aspiratörlerin heyetimi toplanması meydana geldiği tarihe kadar yapıldı.

Ayrıca TTK kayıtlarında aspiratörlerle ilgili üretim geçmişinin 2018 yılına kadar uzandığı görülüyor. Kayıtlarda TTK’nın aspritör modernizasyonu için dört yıl önce de ödenek ayırdığına dikkat çekiyor. Ocakta aspiratörlerin yenilenmesi için 2021 yılında üç kere ihale açılıyor, birincisinde ise iki ihale iptal ediliyor.

TTK’nin internet sitesindeki ihalelerin detaylarının açıklandığı, Amasra Taşkömürü İşletme Kuruluşunda “gazlı (Grup-I metan) ve rutubetli olarak sınıflandırılan patlatılan taşkömürülerin ocaklarının havalandırılmasında kullanılan mevcut ana destekleme ünitesinin modernize edilmesini” bildiren ihalenin birinci olarak 25 Ocak 2021’de açıldığı, ihaleye Yerli ve yabancı katılabileceği belirtiliyor. Birinci ihalenin iptalinin akabinde, ikinci ihalenin ise 31 Mayıs 2021’de açıldığı görülüyor. İkinci ihalenin iptalinin iptalinin akabinde 18 Ekim 2021 tarihinde bir ihalenin daha açıldığı kaydediliyor.

TTK’dan cevap yok

Üçüncü ihaleyi kazanan firma ise Ankara merkezli “Alfer Mühendislik” isimli bir şirket oluyor. DW Türkçe’ye konuşan Alfer, aspiratörlerin üretim basamağında olduğunu belirtti ve madende heyetim yapmadıklarını teyit etti. Alfer yetkilisi, ocakta kullanımda olan aspiratörlerin kendileriyle ilgilenmesinin olmadığını söyledi.

Ocağın içerisinde bulunan havayı emen, makus hava ve gaz bilgilerini içeren atma fonksiyonu gören aspiratör sistemleri için açılan ihaleler ve ocakta havalandırma sorunu yaşama tasarruflarına ait ulaşmaya çabalamamız TTK önerileri aramalarımıza cevap verir.

Modernizasyon için 2 milyon TL’lik ödenek ayrıldı

TTK 2021 yılı faaliyet raporunda “Amasra Ana Nefeslik Aspiratör Modernizasyonu” kaleminde yatırımın gerçekleşmediği görülüyor. Raporda ocaktaki havalandırma fonksiyonu gören aspiratörlere 2 milyon TL’lik ödeme yapılıyor, ancak yatırımın tamamlandığı görülüyor.

TTK raporlarına göre aspiratör surumu için 2018 yılında 600 bin lira ödenek ayrıldı. Bu ödemeek 2019 yılında ise 80 bin liraya düşürüldü. 2020’de ise 300 bin lira olarak revize edilen ödeme 2021’de 2 milyon liraya yükseltiliyor.

Enerji ve Alışılmış Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bartın’ın Amasra ilçesinde meydana gelen maden faciasıyla ilgili Genel Kurul’u bilgilendirme konuşmasında, TTK’da yapılılar yapıldığı tezlerine karşı “ana nefeslik aspiratör sistemi, ferdî oksijen maskeleri, Basınç teneffüs istasyonları, otomatik yanma söndürme sistemleri burada daha sayamayacağım 50 kalemde gerek ferdî bölümler alana yönelik olarak yapıldılar” bölümleri kullanılmıştı.

Madenciler “havalandırma kötü” demiş

Amasra ilçesinde maden ocağındaki patlamada hayatını kaybeden maden personeli Şaban Yıldırım’ın Ekim ayı başında eşine “Havalandırma kötü”, grizu patlamasından beş gün önce de “Metan gazı geliyor” diye basına yansımıştı. Personelin yakınlarının havalandırmaya ilişkin açıklamaları, ocakta havalandırma sorununun olabileceğine dair şüphelere neden oluyor.

Genel Maden İş Sendikası Genel Lideri Hakan Yeşil ise Zonguldak’ın mahallî gazetesi Pusula’ya yaptığı açıklamada, yapılan havalandırmalarla ilgili konuşmalar yaptığını ve “Firmanın anladığımız kadarıyla çalışmalarını sonuç olarak malzemeyi şu an tedarik edememiş durumda olduğunu” belirtti.