Anayasa Mahkemesi (AYM), Seyahat Parkı hareketlerinde dövülerek öldürülen Ali İsmail Korkmaz’ın ailelerine başvurmaya hak kazanma kararını verdi. Lakin kararda, AYM’nin Seyahat hareketlerinin faaliyetleriyle ilgili yaptığı içtihat değişikliklere dikkat çekildi. Daha önceki Seyahat kararlarında hareketlere “gösteri yürüyüşü” diyen AYM, Ali İsmail Korkmaz kararında ise Seyahat eylemlerini “hükümete karşı bir kalkışma” olarak gören Adalet Bakanlığıok görüşünden alıntı yaparak anlattı. Bu görüş değişikliklerinin perde gerisinde kararı veren heyette eski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan’ın yer alması ve Osman Kavala’nın da sanığı olduğu Seyahat Parkı davasında verilen mahkûmiyet kararının iptal edilmesinin tesirli olduğu belirtiliyor.
Mahkeme, Eskişehir’de Seyahat Parkı eylemleri sırasında üniversite öğrencisi Ali İsmail Anayasal Korkmaz’ın şimdi 19 süre polis ve beraberindeki siviller tarafından dövülerek tedavi edileceğini açıkladı. 26 Mayıs’ta uzatma veren, ancak münasebetini bugün Resmi Gazete’de yayımlayan AYM Birinci Kısım, taammüden yaralama cürmünden sanıklardan polis Hüseyin Engin’e 7 ay 15 gün mahpus cezası iptal edildik bu cezanın ertelenmesini “hakkının devam etmesi” olarak nitelendirildi. Bu nedenle Anayasa’da garanti belgesiyle alınan “eziyet koruması” unsurunun ihlal edildiğine hükmedildi. AYM kararında polisin yine yargılanmasını isterken aileye 67 bin 500 TL manevi tazminat borcunu de kararlaştırdı.
Gerekçede, cezanın ertelenmesinin “kötü muamelesi” fiillerine karışan kamu görevlilerine müsamahayla yaklaşıldığı görüldüğü, makus tedavinin görüldüğü, görülmediğinin zayıflamasına yol açıldığı belirtildi. Bu durumun bu cins fiillere vazifelileri cesaretlendirebileceği savunulan kararda, “Bu durum hukuk devleti ile adalete olan itimat ve inanış açıkça zedelemektedir” denildi.
AYM’den Seyahat Parkı’nda görüş değişikliği
Ancak AYM Birinci Kısım’ın kararına Ali İsmail Korkmaz’ın tedavisine karşı verilen hak rejimi değil, Seyahat aksiyonlarına yönelik AYM’nin yeni bakışı damgasını vurdu. DW Türkçe’nin incelediği Ali İsmail Korkmaz kararının ayrıntılarında AYM’nin Seyahat hareketlerine bakışını radikal biçimde değiştirdiği görüldü.
Ali İsmail Korkmaz, Eskişehir’de Seyahat aksiyonları sırasında polisler tarafından dövülerek öldürülmüştü Fotoğraf: Getty Images/AFP/A. Altan
Yüksek Mahkeme, geçmiş yıllarda Seyahat Parklarıyla ilgili hareketleriyle ilgili hak bölgesel kararlarında “Gezi olayları”nı anlatırken daha objektif bir lisan kullanıyordu. Örneğin Özge Özgürengin ve Yonca Verdioğlu Şık üzere kararlarda, “Gezi Parkı olayları” başlığında gerçekleşenler özetlenirken “protesto eylemleri” tarifi kullanıldı. AYM, aksiyonların detaylarını anlatırken Türkiye İnsan Hakları Kurumu ve Türk Tabipler Birliği’nin raporlarından yararlanmıştı. Bu kararlarda, Seyahat hareketlerinin Seyahat Parkı’na yapılmak istenen etraf düzenlemesine mahzur olmak emeliyle başlamışna dikkat edilmişti. Anayasa Mahkemesi’nin Özge Özgürengin kararında, “Gezi Parkı olayları, İstanbul Taksim Meydanı’nda bulunan Seyahat Parkı’nda yapılmak istenen çevreler ve imar düzenlemelerine mani olmak için 27 Mayıs 2013 tarihinde iş makinelerinin Seyahat Parkı’na başlamasıyla başladı ve Haziran – Temmuz aylarında ağırlaşarak Türkiye’nin birçok vilayetinde faaliyet gösterdiği toplantılar ve gösteri yürüyüşleri” değerlendirmeleri kaydedildi.
Ancak Anayasa Mahkemesi, bu sefer Ali İsmail Korkmaz kararında Seyahat Hareketleri anlatılırken davanın doğrudan tarafı olan bakanlık görüşüne yer verdi. Seyahat olaylarını, davanın tarafı olan bakanlık görüşündeki “hükümete karşı bir kalkışma ve şiddet eylemleri rejimlerinin yayıldığı” savıyla anlatan AYM kararında, şu tabirler:
“Bakanlık görüş yazısında; 2013 yılı Mayıs ayının sonunda başlayan Seyahat olaylarının çok sayıda katılımcının katılımcısıyla hükûmete karşı bir kalkışma ve şiddet hareketleri durumunda genel olarak yayıldığı oluşumlar bu olaylarında birçok kamu malı ile özel mülke ziyan verildiği, çok sayıda güvenlik Parkının ise yaratıldığı anlatılıyor.”
AYM, kararında bu olayların devamında 34’ü Eskişehir’de toplam 697 kolluk görevinin oluşturulduğunu, Adana’da bir polis memurunun ömrünün tükendiğinden bahsetti.
Gezi Hareketleri içtihadı neden değişti?
Peki, AYM’nin Seyahat hareketlerine bakışındaki içtihadının oyununun sanat planında ne var?
Bu mevzuda iki değerli detaya dikkat çekiyor. Yargı kulislerinde, Ali İsmail Korkmaz teminatı veren AYM Birinci Kısım heyetindeeski İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı İrfan Fidan’ın yer almasına işaret ediliyor. İrfan Fidan, başsavcı görevi yaparken Seyahat Parkı soruşturmalarını yönetmiş, Osman Kavala Davasının da dosyalanması talebinde bulunmuştu.
İkinci etken ise AYM kararından bir ay önceki 25 Nisan’da verilen Seyahat Parkı davasındaki mahkûmiyet kararları. Bu davada Seyahat Parkı aksiyonları hükümetinin devir girişimi olarak görülen Osman Kavala’ya “anayasal nizamı ihlal girişimi”ten ağırlaştırılmış müebbet, diğer sanıklara ise 18 yıl mahpus cezası verilmişti. Bu kararlar, istinaf ve Yargıtay kontrolünde tutulduktan sonra AYM’ye taşınacak. AYM’nin bu görüşteki değişiklikleri, Seyahat parkı işlemlerine yönelik yapılacak ferdi başvuruyu etkilemesi bekleniyor.
News
