Anayasa Mahkemesi’ndeki kritik başkanlık seçimlerini 15 üyenin 8 oyunu alan Zühtü Arslan’ın kazandığı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ise İrfan Fidan’ın kaybettiğine işaret ettiği belirtildi. Sürpriz olarak nitelendirilen seçim sunumuna ait DW Türkçe’nin erişim bilgilerine sahip olan AYM Üyelerinin doğrudan siyasi iradenin işaret ettiği adaya karşı “mahkemenin bağımsız durmasını ve kıdemin gücünü” korumak maksadıyla Arslan’ı destekledi.
Seçim sonucunun HDP kapatma işlemlerinin ise etkileneceği belirtiliyor. Kulislerde, kapatma kararı yerine siyasi yasak yahut Hazine yardımının kesilmesi şeklinde orta formüllerin konuşulmaya başlandığı tabir ediliyor.
Oyların durumu nasıl oldu?
Türkiye bir yandan 2023 seçimlerine giderken, diğer yandan HDP kapatma davasının görüşüleceği Anayasa Mahkemesi’nde çevrildi. Zühtü Arslan’ın başkanlık görevi mühletinin 13 Şubat’ta dolması nedeniyle AYM’de bugün yeni başkanlık seçimi yapıldı. Seçimde Zühtü Arslan ve İrfan Fidan iki günde yarıştı.
AYM’nin 15 seçimde oy kullanımında 8 oy alan Zühtü Arslan, üçüncü sefer AYM Lideri oldu. İrfan Fidan 5 oyda kalırken, aday olmayan lider vekili Kadir Özkaya’ya ise 2 oy çıktı.
Anayasa Mahkemesi Lideri Zühtü Arslan Fotoğraf: Aytaç Ünal/AA/picture Alliance
AYM’deki bu seçim sonuçları ne manaya geliyor?
DW Türkçe’nin, yüksek mahkeme kulislerinden izlediği özellikler, doğrudan Erdoğan’ın işaret vermesine rağmen İrfan Fidan’ın bireyselmesi sürpriz oldu. Kulislerde Fidan’ın adaylığı doğrudan Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından işaretlenmesinin ortaya çıkmasıydı.
Ancak AYM Üyeleri, İstanbul Başsavcısıyken davalara bakan ve mahkemenin en kıdemsiz üçüncü üyesi olan Fidan’ın adaylığına soğuk bakıyordu. Bir takım üyeleri, aday olmak istemeyen Zühtü Arslan’ı ikna etmiş ve aday olmasını sağlamıştı.
AYM kaynakları, Fidan’ın seçilmemesine rağmen Erdoğan’ın işaret vermesine rağmen, yüksek mahkemenin “bağımsız durmasını” muhafaza refleksi olarak takdir etti. Zühtü Arslan’a oy veren üyelerin Fidan şeklinde kıdemsiz bir üyenin doruktan işaretlenmesinden rahatsızlıkları vardı, kısmi üyelerin bu hususta yok sayılmasının sona ermesinin sona erdiği belirtildi. Kaynaklar, İrfan Fidan’ın yerine diğer bir üyenin işaretlenmesi halinde, sonucun farklı olabileceğine işaret etti.
Bu orta düzeyde İrfan Fidan’ın lider seçiminin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) AYM’ye bakışını olumsuz etkileyeceği telaşının de seçimlerde çözüldüğü tabir edildi.
Seçim sorunları Hakyol ayarları ayarlanır
Öte yandan seçimin gerçekleşmesini tesir eden bir başka faktörün ise AYM’deki İskenderpaşa Cemaati’ne bağlı olan Hakyol kümesi ile Ulusal Görüş Vakfı’na (MGV) yakın üyelerin halinin olduğu öğrenildi.
Bu kümelerin, yargılamada rakip olarak görülen İstanbul Grubu’na yakın olan İrfan Fidan’ı istemediğine ve tutumunu açıkladığına işaret ediliyor. Fakat bunun seçimlerdeki toplamının İrfan Fidan’ın kıdemsiz olmasından sonra geldiği lisana getirildi.
Seçim sonuçları HDP davasını nasıl tesirler?
Sekiz üyenin oyuyla Zühtü Arslan’ın tekrar lider seçiminin HDP’yi kapatma davasını etkileyip etkilemeyeceğini merak ediliyor.
AYM kulislerinde, seçimlerin doğrudan HDP kapatma sürecinin sonucunu etkilemeyeceği hakim görüşüyor. Başkanlık seçimlerindeki istikrarlar ile kapatma davasındaki dinamiklerin farklı işaretlerini veren kaynaklar, kapatma durumunun Zühtü Arslan’ın başkanlığıyla birlikte olağan kayıtlarda ilerleneceği belirtiliyor. Lakin İrfan Fidan’ın lider seçimi durumunda sadece adabın değişeceği; Üyelerin değişimlerini değiştirecek, temele yani gözemeyecek şekilde yeni bir birlik olmayacağının kaydedildiği kaydedildi.
Anayasa Mahkemesi Binası Fotoğraf: Tuncay Yıldırım/DW
HDP kapatma davasındaki orta formüller ne?
Kaynaklar, HDP’nin kapatılıp kapatılmayacağı konusunda hastaların bir dereceye kadar varmanın erken olduğunu lisana getiriyor. Kulislerde, kapatma davasında orta formüller de konuşulmaya konuşuluyor. Anayasa Mahkemesi’nde şu an ortada Zühtü Arslan’ın bulunduğu 5 üye muhalifler dururken 10 üye ise en çok sayıda birlikte hareket ediyor.
Ancak HDP’nin hesaplarına bloke kararının 8 oyla çıkması, Zühtü Arslan’ın yeniden 8 oyla lider seçilmesi, kapatılması için 10 oya ulaşılamayacağı ihtimalini de gündeme getirdi. Bu mevzuda kapatma yerine HDP’lilere siyasi yasak kararı yahut parti yardımından mahrum bırakma amacıyla orta formüllerin de çıkabileceği belirtiliyor.
Siyasi kulislerde nasıl yankılandı?
Mahkemesi’ndeki seçim süreci siyasi kulislerde de yakından takip edildi. DW Türkçe’nin muhalefet kulislerinden edindiği bilgiye sahip adaylardan İrfan Fidan’ın seçilmesinin güçlenmesi yapılıyordu ve buna neden olarak da Fidan’ın çok sayıdaki gösterimi gösteriliyordu.
AYM’nin diğerlerinin bu kadar başarılı ve muhalefetin gücü olan bir isim lider olarak seçemediği değerlendirmesini yapan muhalefet partileri “AYM Üyeleri, seçimde iktidarın oynadığı durumda seçim başında çok sayıda milletvekilini cezaevine göndermiş, davaları AİHM’den dönmüş bir ismin olması ve tüm Şimşeklerin kendilerine yönelmesini dilek tutmayacaklardır” yorumunu yapıyor. Bu nedenle, daha uzlaşmacı ve seçimde iktidarın oyunu durumunda, her bölümün devresini kurabilen Zühtü Arslan’ın yüksek mahkemesi için daha uygun bir seçime işaret ediliyor.
News
