Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Uygar Kanunu’nun 187’inci okunmasıki “Kadın, evlenmekle kocasının adını alır; ancak evlendirme memuruna yahut daha sonra nüfus yönetimine devam edeceği kayıtlı kayıtla kadının soyadını öncedenki soyadını da kullanabileceğiniz” eşitliğe alışılmamış bulması oy çokluğu ile etti. Dokuz ay sonra yürürlüğü girecek bu karar ile bayanların evlendikten sonra sadece bekarlık soyadlarını kullanabilmeleri için dava açmalarına gerek kalmayacak.
İstanbul 8’inci Aile Mahkemesi, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; ancak evlendirme memuruna yahut daha sonra nüfus yönetimine yapılacak kayıtlı başvurula kocasının soyadı öncesinde önceki soyadını da kullanabilirsiniz. Daha önceki iki soyadını kullanan bayan, bu haktan yalnızca bir soyadı için kullanılabilir” iptali için AYM’ye başvurmuştu.
Mahkeme, AYM’den iptal vermesini “Erkeğin doğumla aldığı soyadını ömrü boyunca kullanmak mümkünken, bireysel hakkın bayana tanınmamasının özgürlükçü unsurlarla bağdaşmadığı” münasebeti ile talep etti. Başvuruyu kıymetlendiren ve kararın iptaline karar veren Yüksek Mahkeme kararında Anayasa’ya bağlı bayan ve erkeğin eşit haklara sahip olduğu, aile de “eşlerin orta eşitliğe dayandığına” işaret edildi.
“Kadın yargılama çözümünden özgürlük özgürlüğünden yararlanmalı”
Kararda, ailenin evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını evlendikten sonra, ancak kocasının soyadının önceden seçilebileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya uygun halde misal durumda olan eşler ortasında cinsiyet düzeyinde farklı işlemlerin yapıldığı tabir edildi. Nüfus kayıtlarındaki karışıklığın önlenmesi ve soya sağlığının sağlıklı bir formda tespit edilmesinde kamu yararının bulunabileceği boşluk numaralarının saklanması ve nüfus bölme bilişim teknolojilerinden yararlanılarak sunulduğuna da dikkat çekildi.
Kararda ayrıyeten, bayanın evlilikdenki soyadını hukuk yoluna başvurabildiği hatırlanarak “Eşitlik sisteminde temel olan bayanın yargı yoluna başvurmaksızın erkek ile eşit haklardan yararlanılabilmesidir. AİHM, AYM ve Yargıtay kararları bayanın evlenmeden öncekiki soyadını evlendikten sonra tek işlemine sonlu bir çare tanımıştır. Tüme varlığı korunan ve yönetim makamlarının uygulanmasına devam edilen kural nedeniyle bayanın rastgele bir fete katlanmak zorunda kalmaksızın evlenmeden önceki soyadını tek başına kullanabilmesi mümkün olmamıştır. Evlenmeden önceki soyadının, evlendikten sonra tek başına kullanılması durumunda bayan ve erkek merkezi kurallarla farklı muamelenin objektifi ve makul bir temele dayanılmaması şartının ihlal edilmediği durumlara ulaşılmıştır” tabirleri.
Dokuz ay sonra gizlice girecek
Anayasa Mahkemesi’nin tarihinde bu karar Resmi Gazete’de yayımlandı. Uygar Kanun’un 187’inci Maddesinde bulunan kararın iptal kararı, Resmi Gazete’de yayımlanmasının akabinde dokuz ay sonra hükümdar olacak. Alınan bu karar ile bayanların evlendikten sonra sadece bekarlık soyadlarını kullanabilmeleri için dava açmalarına gerek kalmayacak.
DHA / HS,ET
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşılabilirim?
News
