Yurt dışında hangi tarihler ortasında oy kullanılacak?
Yüksek Seçim Konseyi’nin (YSK) açıkladığı seçim takvimine göre cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tipi için yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında oy verme süreci 20 Mayıs Cumartesi günü başladı. Seçimin ikinci tipi için 70’den fazla dağıtımlı dış temsilciliklerde ve bu temsilciliklere bağlı kentlerde toplam 167 lokasyonda kuruldu.
Dış temsilciliklerde hafta sonu ve hafta içi mahallî saatle 08.00-22.00 ortası oy vermek mümkün olacak. Başkonsolosluklara bağlı olarak sonraki kentlerde kurulan sandıklarda ise oy verme saatleri kente göre değişiyor.
Yurt dışında kurulmuş sandıklarda seçmenler 24 Mayıs Çarşamba akşamına kadar oy kullanabilecek. Ülkelere göre oy verme mühletleri, seçmenin yoğunluğuna göre farklılık göstermektedir.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanlığı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun birinci cinste açık farkla yüksek oy aldığı ABD, İngiltere, Kanada ve Avustralya’da ikinci cinste oy verme süresinin iki gün düşürülmesine CHP’nin yaptığı itiraz ise YSK tarafından kabul edildi. CHP, bu bakanlık olarak büyük dikkat çekerek, seçmenlerin iki gün içinde sandık başında ilerlemesinin sıkıntı yaşanacağı YSK’ya itirazda bulundu. Müracaatları pahalandıran YSK, oy verme mühletinin beş gün çıkarılarak tekrar uzatılarak karar verdi.
Gümrük kapılarında ise 20 Mayıs’ta başlama oy verme süreci 28 Mayıs Pazar akşam saat 17.00’ye kadar sürecek. Gümrük kapılarında 24 saat oy vermek mümkün. Yurt dışında ve gümrük kapılarında belirlenen toplam sandık sayısı 9 bin 500 civarında.
Yurt dışından kaç seçmen var mı?
YSK’nın verilerine göre, Türkiye’deki toplam 64 milyon 145 bin 504 seçmenin 3 milyon 423 bin 759’u yurt dışı kayıtlı.
YSK Lideri Ahmet Yener’in 14 Mayıs seçimleri öncesinde yaptığı incelemelerden, yurt dışındaki seçimlerin 277 bin 646’sı cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi birinci defa oy kullanmaya hak kazandı.
28 Mayıs tarihinde 18 yaşını dolduranlar da ikinci çeşitte oy kullanacaklar. YSK Lideri Yener’e göre, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci tipinin devamı sonucu yurt dışında birinci kere oy vereceği seçmen sayısı 2 bin 435 artacak.
Almanya’nın başşehri Berlin’de Başkonsolosluk bölgelerinde yaygın olarak kurulduFotoğraf: Jochen Eckel/picture Alliance
Yurt dışında kayıtlı seçmen bollukları en yüksek olduğu ülke olan Almanya’da 1 milyon 500 bin civarında seçmen mevcut.
Kimler, nasıl oy kullanacaklar?
Yurt dışında kayıtlı seçmenler sandık kurulan temsilciliklerin rastgele yerinde Yahudit sandıkta rastgele bir gümrük kapısında oy kullanılabiliyor. Mesela Berlin’de yaşayan bir seçmen, Köln’de sandık başına gidebiliyor ya da Türkiye’ye gidiyorsa oyunu bir gümrük kapısında verebiliyor. Seçmenlerin oy verebilmesi için kimlik kartı, pasaport biçiminde TC kimlik numarasının yazılı olduğu bir kimlik belgesinin gösterilmesi gerekiyor.
Pek çok seçmen, sağlam merkeze yakın bir yerde oturmadığı için AKP ve CHP’nin yanı sıra diğer siyasi partiler, yurt dışındaki temsilcilerin işlemleri ile seçmeni oylamayı fiyatsız otobüsler yahut araç seferleri düzenliyor. Toplumsal medya üzerinden, seçmenin sandığı gitmesini sağlayan birçok kampanya yürütülüyor.
Yurt dışında seçmen kütüğünde adı olmayanlar, yani 14 Mayıs’ta oy kullanamayanların, ikinci tıpta da oy vermesi mümkün olmayacak.
YSK’nın geometrik oy pusulası örneğiFotoğraf: DHA
Cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci tipinde yalnızca bir oy pusulası var. Oy pusulasında solda Cumhur İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan, sağda ise Millet İttifakı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu yer alıyor.
Oylar nasıl saklanıyor, Türkiye’ye nasıl getiriliyor?
Yurt içi temsilciliklerde oy verme süreci ve sonraki süreçte YSK’nın görevlendirildiği yanı sıra siyasi partilerin temsilcileri ve müşahitler takip ediyor.
Yurt dışında oy verme süreci bir gün fazla sürdüğü için, her oy verme günü sonunda oy pusulalarının içerdiği zarflar ve diğer belgeler bir torbaya konarak ağzı mühürleniyor. Bu torbalar, oyları muhafazala görevili komite liderinin nakliyesi olmadan girilip çıkılamayan bir odada saklanıyor. Bu geçişin kapısı, anahtar kurul lideri ve siyasi parti ülkelerinde bulunan en az üç farklı kilit ile kilitleniyor.
Yurt dışında 24 Mayıs Çarşamba günü oy verme işleminin değiştirilmesinin akabinde oy torbaları ve diğer seçim dokümanları uçağı Türkiye’ye gönderilecek. Siyasi partilerin temsilcilerinin oy torbalarının Ankara’ya taşınması, Yurt Dışı İlçe Seçim Konseyi’ne teslim edilmesindeki her etaba refakat edebiliyor. Uçakta oylar, Oy Torbaları Nakil Kurulu ile birlikte Dışişleri Bakanlığı ve YSK görevlilerinin nezaretinde taşınıyor. Oy Torbaları Nakil Komitesi’nde YSK görevleri ile siyasi partilerin temsilcileri bulunuyor.
14 Mayıs seçimlerinin akabinde Ankara Ticaret Odası’nda saklanan oy torbalarıFotoğraf: DHA
Ankara’ya götürülen oy torbaları Ankara Ticaret Odası (ATO) Congresium Fuar Merkezi’nde muhafaza adına alınacak. 28 Mayıs’ta saat 17.00’de oy verme sürecinin sona ermesi ile yurt dışı oylarının da sayımına başlanacak. Oylar, Yurt Dışı İlçe Seçim Konseyi’nin nezaretinde söylenecek.
Yurt dışında 14 Mayıs Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları nasıldı?
14 Mayıs’ta yurt dışı kayıtlı 3 milyon 423 bin 759 seçmenin 1 milyon 691 bin 287’si menkul kıymet başına gitti. Seçimlere katılma oranı yüzde 49,40’ı oldu.
Resmi Gazete’de yayımlanan kesin olmayan kalanlar, oy kullanan yurt seçiminin yüzde 57,70’i Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı Adayı Recep Tayyip Erdoğan’a, yüzde 39,68’i Millet İttifakı’nın Adayı Kemal Kılıçdaroğlu’na, yüzde 1 ,68’i CET İttifakı’nın Adayı Sinan Oğan’a ve yüzde 0,94’ü de yurt dışında sandıkların kapanmasının akabinde adaylıktan çekilen Memleket Partisi’nin başkanı Muharrem İnce’ye oy verdi.
Yurt dışında seçmenlerin 148 bin 183’ü ise gümrük kapılarında oy kullandı.
Kesin bölümleri, gümrük kapılarında Erdoğan oylarının yüzde 54,86’sını, Kılıçdaroğlu yüzde 38,35’ini, Oğan yüzde 4,36’sını ve İnce yüzde 2,42’sini aldı.
News
