TBMM Plan ve Bütçe Komitesinde cemevlerinin elektrik ve su faturalarının devlet tarafından kredisini de içeren, “Vergi Yöntemi Kanunu ve Kimi Kanunlarda değişiklik yapılmasına izin verilmesi Dair Kanun Teklifi”nin görüşmeleri yapıldı. Komitede AKP’li milletvekillerinin imzasını taşıyan torba yasa teklifi görüşülerek kabul edildi.
AKP ile CHP ve HDP ortada sık sık tartışmaların yaşandığı görüşmelerde, CHP ve HDP’li kurul Üyeleri, cemevleri ile ilgili hususların özetlerinden çıkarılarak, başka bir müstakil düzenleme olarak sunulmasını önerirken, tekliflerin bazı unsurlarının Anayasa’ya muhalif olduğunu lisana dile getirdiler.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, cemevleri ile ilgili düzenlemelerin torba teklifleri ile taşınmasıne reaksiyon gösterdi. Bunun üzerine AKP Giresun Milletvekili Cemal Öztürk, “Alevilerden sana ne? Aleviler Müslüman, sen Hıristiyansın” dedi. Öztürk daha sonra bu kelaminin amacını aştığını dile getirdi.
HDP Mersin Milletvekili Rıdvan Turan, cemevleri ile ilgili düzenlemelere tenkit ederek, “Alevilerin sorunu ne elektrik, ne su, ne de diğer bir sorun. Alevilerin temel sorunu, bir sefer cemevlerinin ibadethane uygulamalarına yönelik ve aslında Alevilerin bir inanç olarak eşit vatandaşlık haklarından faydalanabiliyor” dedi.
Alevi derneklerinden eleştiri
Komisyon toplantısına katılan Alevi Bektaşi Federasyonu Lideri Mustafa Aslan, 35 yıldır hem Avrupa’da hem de Türkiye’de sıkıntılarını lisana getirdiklerini belirterek, 2009 ve 2010 yıllarında yapılan Alevi Çalıştay sürecini hatırlattı. Aslan, iktidar ve muhalefet ortasında yapılan “Alevi tartışmasına” vurgu yaparak, “Bir inancın alınmasının kendi talebi var, o talebin yasalar çerçeveleri düzenlenmek üzere yani vatandaşın talebini yasal teminat karşılığında bu süreçte bir adım atmasını talep ediyorduk. Lakin bu salonda tekrar gördük; bizim Dışımızda, bizim inancımızı tanımlamaya bile ne kadar dahi olsa, çalışan sayın vekiller oldu” dedi.
Aleviler cemevlerine ibadethane borçlarını verdiFotoğraf: AP
“Cemevleri ibadethane olarak tanınsın”
Aslan, Alevilerin talebini kurulda lisana yaparak, “İbadethanemiz olan cemevinin ibadethane uygulamaları kazanılmadığı süre boyunca, cemevinin ibadethane olarak yasal olarak düzenlenmediği sürece bu teklifin Alevi sürgünü için başlar, incitici bir olay devam etmektedir. İbadethaneler şeklinde faaliyetlerini ve yasal garanti kapsamında hazırlamalarını talep ediyoruz. Bu nedenle bu tekliflerin komiteden kaldırılmasını talep ediyoruz” tabirlerini kullandık.
Alevi Vakıflar Federasyonu Genel Lideri Haydar Baki Doğan da, 2016 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) cemevleri ile ilgili kararını hatırlatarak, “Büyük Daire’nin verdiği karar olduğu, burada diyor ki, ‘Cemevleri Alevilerin ibadethanesidir.’ Çok açık ve net bir biçimde orada verilmiş. Münasebetiyle, cemevlerinin zayıflayan elektrik parası yahut su parası değil” değerlendirmesinde bulundu.
Alevi Federasyonu Genel Lideri Celal Fırat, “Cemevlerinin ibadethane olmasını talep ediyoruz. Alevilerin talebini bizim tek yapmamız, cemevlerinin ibadethane olması. Gelin ele ele verme bu sıkıntıyı yapmayı yardımcı olun” dedi.
Düzenlemelerde neler var?
Kültür ve Turizm Bakanı Yardımcısı Ender Alpaslan, cemevleri ile ilgili düzenlemeler hakkında konuştu. Alevi-Bektaşi Kültür ve Cemevi Başkanlığından bahseden Bakan Yardımcısı Alpaslan, “TİKA amacıyla, Yurtdışı Türkler’de, Strateji Başkanlığı üzere genel müdürlüklerde bir başkanlık olacak. Bu başkanlığın içersinde kendi personeli ekipleri olacak” talimatında yer aldı.
Teklifle, cemevlerine yönelik yeni düzenlemeler öngörülüyor. Bu birlikte; imar planlarının tanziminde, planlanan beldenin ve bölge kuralları ile mümkün olan gözlerin önünde tutularak gerekli cemevi yerleri ayrılacak. Vilayet ve ilçelerde mülki yönetim amirinin serbest bırakılması ve imar mevzuatına uygun olmak kaydıyla cemevi yapılabilir. Cemevi yeri imar mevzuatına karşı diğer tarafa dağıtılması mümkün değildir. Büyükşehir belediyeleri, belediyeler ve büyükşehir ilçe belediyeleri listeleri, Alevi-Bektaşi kültürü ve erkanların yürütüldüğü cemevlerinin imalatı, bakım ve tamirini gerçekleştirebilecek, gereç dayanağı sağlayacak. Vilayet özel yönetimleri, vilayet sonları içinde mabetler, kültür ve tabiat varlıkları, tarihi doku ve kent tarihi bakımından ehemmiyet taşıyan yerler ile cemevlerinin üretim, bakım ve onarımını gerçekleştirebilecek.
Cemevlerinin elektrik ve su faturaları devlet tarafından ödenecek. Buna göre; belediye ve bağlı kuruluşlar tarafından verilen kartpostal yahut fiyatsız içme ve kullanma suyu imkanı, cemevlerine de tanınacak. Cemevlerinin aydınlatma sarfiyatları Kültür ve Turizm Bakanlığınca karşılanacak.
News
