Çin’in Paris Büyükelçisi Lu Şayı’nın Cuma günü bir televizyon kanalına yaptığı açıklamalar başta Baltık ülkelerinde olmak üzere Fransa ve Ukrayna’nın yansısını çekti.
Büyükelçi Lu Şayı, LCI televizyonuna yaptığı Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsız olan Doğu Avrupa ülkelerinin egemenlik hakları sorgulayan sözlerde bulunuyordu. Lu, bu ülkelerin “uluslararası hukuk çerçevesinde aktif bir statüye sahip olmadığını, çünkü bunların hükümran devlet olma uygulamalarınü onaylayan milletlerarası bir muahedenin bulunduğunu” söyledi. Çin Büyükelçisi’nin kelamları yalnızca Ukrayna’yı değil 1991 yılında Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsız olan Estonya, Litvanya ve Letonya olmak üzere Avrupa Birliği Üyelerini de kapsıyor.
Fransa: Şaşkınlıkla karşılıyoruz
Fransa Dışişleri Bakanlığı, Çin Büyükelçisi’nin sözlerine tepki gösterdi. Bakanlıkta yapılan açıklamada “Büyükelçinin açıklamalarının şaşkınlıkla karşılandığı” belirtildi. Açıklamada ayrıyeten “Umuyoruz ki bu başka türlü değil lakin bu sözlerin kendi kendini yansıtıp yansıttığı söylemek Çin’e kalmıştı” denildi.
Litvanya, Letonya ve Estonya’dan tepki
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bağımsız olan Letonya’nın Dışişleri Bakanı Edgars Rinkevics Çin Büyükelçisi’ne Twitter hesabından reaksiyon gösterdi. Rinkevics, “Fransa’daki Çin Büyükelçisi’nin milletlerarası hukuk ve devletlerin egemenlik haklarıyla ilgili açıklamaları bütünüyle kabul edilemez. Çin tarafından açıklama ve bu ifadeyi bütünüyle tekzip teşvik etmeyi bekliyoruz” dedi.
Estonya Dışişleri Bakanı Margus Tsahkna da “Çinli diplomatın açıklamaları akıl almaz ve biz bağımsız ve hükümran bir ülkeye karşı yapılmış bu açıklamaları kınıyoruz” dedi.
Litvanya Dışişleri Bakanı Gabrielius Landsbergis ise “Çin’in ‘Ukrayna’da barış arabuluculuğu’ yapılacağına Baltık ülkelerinin neden güvenmediğine hala şaşıran varsa, bakın burada bir Çin Büyükelçisi var ve Kırım’ın Rusya’ya dayandığını ve diğer ülkelerin hudutlarının yasal desteğinin olmadığını savunuyor” tabirlerini kullandı.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Çin Devlet Lideri Şi CinpingFotoğraf: Ng Han Guan/AP/picture Alliance
Kırım konusunda da açıklama yaptı
Fransız televizyon kanalı LCI ‘de yapılan söyleşide Çin Büyükelçisi’ne Kırım’ın Ukrayna’ya ilişkin olup olmadığı sorusu da yöneltildi. Büyükelçi Lu Şayı “Soruna nasıl baktığınıza bağlı. Ortada bir tarih var. Kırım en başta Rusya’ya aitti” karşılığını verdi.
Ukrayna da Çin Büyükelçiliği’nin varlığını “absürt” olarak nitelendirerek kınadı. Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy’nin maruz kaldığı Mihaylo Podolyak, Sovyet sonrası okulların açıklamalarının “uluslararası hukuk içinde teminattan yoksun olduğunu” söyledi. “Kırımın absürt bir versiyonunu kendi bin yıllık tarihi konusunda titiz bir ülkenin portföyünden görmek tuhaf” diyen Podolyak “Eğer büyük bir siyasi aktör istiyorsanız, dışlanmış Rusların propagandasının katılımcılığını yapmamalısınız” diye konuştu.
Çin Büyükelçisi’nin açıklamaları zamanlama olarak Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’u zora soktu. Bu ayın başında başşehir Pekin’e resmi ziyaret eden Macron ziyareti sırasında Çin Devlet Lideri Şi Cinping’i Rusya üzerinde baskı kurma ve Ukrayna’daki işgali sona erdirme uğraşında bulunma istikametinde cesaretlendirmeye çalışmıştı.
Macron’un Çin ziyareti, Pekin’in izlediği siyaset şüphesiyle yaklaşan Batılı müttefiklerin kimilerinince güzel karşılanmamıştı.
News
