Anayasa Mahkemesi, dağıtım dönüşüm hizmetleri ile altyapı, temel ve köprülü kavşak imalati bahislerinde belediyelerin yetkilerini sınırlayan ve bu hususta Etraf, Şehircilik ve İklim Kurumu Bakanlığı’na yetki veren Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ni Anayasa’ya ters bularak iptaline karar verdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 15 Ekim 2023 tarihinde 153 Nolu Birtakım Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde değişiklik yapılması Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yayımlandı. Kararnameyle belediyelerin bölümleri mevzulardaki yetkileri Etraf, Şehircilik ve İklim Bakanlığı’na bağlı Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü ve Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na verildi. Bu yetki Lokal İdareler Genel Müdürlüğü’ne verilen iki yetkiyle AYM’ye taşındı:
“Mahallî yönetimlerin altyapı sistemleri ile ilgili genel planlama, programlama, fizibilite, projelendirme, işletme, mühendislik ve yatırım görünümlerine; teknik altyapı tesislerinin mekansal strateji planları ile merkezi tertibi ve imar planlarına uygun olarak planlanması, projelendirilmesi ve yapılmasına ait adaptasyon ve temeller ile bu bahislerdeki Her türlü etüt, proje, yapı ruhsatı ve yapı kullanma iznine ait metot ve temellerin belirlenmesi.
Teknik altyapı ve altyapı birleştirme konusunda mahallî yönetimler merkezde işbirliği ve refah sağlamak, rehberlikte bulunmak ve teknik altyapı hizmetlerine ait envanteri tutmak.”
Kararnameyle Yapı İşleri Genel Müdürlüğü’ne ise “97’inci madenin birinci bölümlerinin (ğ) bendi kapsamındaki uygulamalara ait her türlü altyapı, tarihsel ve köprülü kavşak şeklindeki yapıların projelerini yapmak yahut kayıt yaptırmak” yetkisi verildi. Ayrıyeten Kentsel Dönüşüm Başkanlığı da “Belediye Kanununun 73’üncü unsuru kapsamındaki uygulamalara ait dönüşüm ve gelişim alına ait gerekli hazırlık süreçlerini yürütme” yetkisini aldı.
AYM’den üç değerli yetkiye iptal kararı
CHP, kararnamedeki bu düzenlemelerin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne dava açtı. Yüksek Mahkeme, kendisine yönelik üç düzenlemeyi “Konu açısından yetki istikametinden Anayasa’ya karşı ve iptaline” karar verdi. İptal kararı, 9 ay sonra kişisel olarak girecek.
Kararın münasebetinde, Anayasa’nın 127’nci unsuruna bağlı mahalli yönetimin kuruluş ve görevleri ile ilgili yetkilerin, merkezi idare sistemine uygun olarak kanunla düzenlenebileceği anımsatıldı. Kararda, kelam konusu yetkilerin kanunla değil
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle verilmesine işaret edilerek, şu değerlendirmeye yer verildi:
“Kuralın, mahalli yönetimin altyapı sistemleri ve teknik altyapı hizmetleri ile ilgili karar alma ve uygulama yönteminin yönetilmesi zorunludur ve temelleri merkezi yönetim teşkilatında yer alan Genel Müdürlük belirlemeni planlamak amacıyla mahallî idarelere kayıtlı idarilik istisnasını oluşturan idari vesayetne ve mahalli yönetimlerin merkezi yönetim ile Anayasa’nın 127’inci unsuruna göre anılan konuların münhasıran kanunla düzenlenmesi gerekmektedir. Anayasa’nın 104. yedinci fıkrasının üçüncü cümlesine karşı olması gerekir.”
“Mülkiyet hakkı yasak alan içinde kalır”
Mahkeme, düzgünleştirme, yenileme ve dönüşüm uygulaması ile imar uygulamaları kapsamındaki her türlü altyapı, katlı ve köprülü kavşak şeklindeki yapıların projelerinin Yapı İşleri Genel Müdürlüğünce yapılmasına yahut yaptırılmasına ait düzenlemeyi de Anayasa’ya alışılmadığını buldu. Kararda, bu Refah hakkı hakkına ait olduğu ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle düzenlenmeyeceği yasak alan içinde tutulduğu vurgulandı.
Kentsel dönüştürme yetkisi
AYM, kararnameyle Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na Belediye Kanunu’nun 73’üncü öğesi kapsamındaki gelişme ve gelişim alanı ile yenileme alanı duyurusuna ait gerekli hazırlık süreçlerini yürütme ve misyon gündemini de Anayasa’ya muhalifler buldu. İptal kararında, kelam konusu yetkinin lakin kanunla düzenlenebileceği belirtildi.
EKONOMİ
03 Kasım 2024EKONOMİ
03 Kasım 2024GÜNDEM
03 Kasım 2024GÜNDEM
03 Kasım 2024GÜNDEM
03 Kasım 2024GÜNDEM
03 Kasım 2024EKONOMİ
03 Kasım 2024Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.