Dikkatler Türkiye’yi bekleyen kritik eşikler

Sedat Peker’in, rüşvet, yolsuzluk, kara para aklama, cinayet ve kaçakçılık, ifşa ve çoğalmaları, Avrupa başşehirlerinde büyük bir dikkatle takip ediliyor.

Ancak Türkiye’de büyük yankı uyandıran bu oluşumlar, Batılı hükümetleri çok da şaşırtmıyor.

Berlin merkezli, Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi (CATS) uzmanlarından Sinem Adar, “Batı’dan Türkiye’yi izleyenler için, yolsuzluğun ulaşma derecesi ve derinlik gözlere kadar seren sav ve ifşalar, çok da büyük sürpriz değil” dedi.

Malumun ilamı mı?

Ekonomik ve İşbirliği Kalkınma Örgütü’ne bağlı Mali Eylem Vazife Gücü (FATF) esasen AKP’nin kara para aklama ve terörün finansmanını önlemede gerekli adımların atılmaması nedeniyle Türkiye’yi 2021 yılında daha sıkı müşahede altında tutulması gereken “riskli ülkeler” kapsamına dahil edilmişti ” gri listeye” sahipti.

Sedat Peker, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yakın isimlerin de yolsuzluğa karıştığını tez ediyor

Bu kararın açıklanmasının bir kaç gün önce Avrupa Birliği Komitesi, Türkiye’de yolsuzluğun mümkünnce yaygın olarak kaydedilebildiği 2021 Türkiye Raporu’nu açıklamıştı. Raporda Türk bölümlerinin milletlerarası raporlaması gereken yolsuzlukla çaba kurumlarını tesis edilmiş, yolsuzluğu soruşturması ve kovuşturma genişne de “yoğun siyasi müdahale” olduğu belirtilmişti. Türkiye’nin yolsuzlukla uğraşma planı ve hareket planının dikkat raporda, bunun Türk iradesinin bulunmadığının bir göstergesi olduğu vurgulanıyordu.

Türkiye’ye yaptırımlar için düğmeye basıldı mı?

Türkiye’nin artık FATF’nin “kara listesinde” toplanması ihtimalini güçlendiriyor. Lakin bunun sonucunda olası olası mali yaptırımların, zati zordaki Türkiye iktisadını daha büyük çıkmazlara sürükleyebileceği belirtiliyor.

Bu yaptırımların, enflasyonun çok arttığı, kazanma gücünün de çok gerilediği bu süreçte Türk yapısının daha da fakirleşmesine yol açabileceğinden acele ediliyor. Kaygıya yol açan bir öteki bahis da, artacak ekonomik istikrarsızlığın, Türkiye’den Avrupa’ya son yıllarda artan göçe, daha da ivme kazandırması.

Örtülü yaptırımlar aslında uygulanıyor mu?

Aslında Batılı değişkenlerin yapısı, Türkiye Cumhuriyetinin vize talepleriyle ilgili olarak yapılı uygunluğu öngörülmektedir.

Düşünce Forumu Avrupa Komşuluk Kurulu (ENC) Yöneticisi Samuel Doveri Versterbye, AB’nin bu davranışının iki ana nedeni olduğunu belirtti, şu bilgileri aktarıyor:

“İlk neden, son yıllarda Türkiye’deki ekonomik kriz nedeniyle çok sayıda Türk vatandaşının ülkelerden ayrılması. AB, Türkiye’den beyin göçünü ve Avrupa’ya daha ağır bir göç akınını engellemek için bu kısıtlamaya gitti. Ki bu bir kaç yıldır esasen devam eden bir durum Yeni değil.İkinci ve yeni olan bir başka neden de, Rusya’dan çok sayıda iş insanı ve şirketi Türkiye’yi yaptırımları delmek için kullanmaları.Bunun kesinlikle son bulması gerekiyor.”

Batılı ülkelerde, Türklerin yaklaşık yarım milyon dolar meblağında gayrimenkul satın alması alan yabancılara vatandaşlık vermesine ve bu süreçte Batılı müttefiklerinin belli siyasi çekincesi, hassasiyeti ve güvenlik tasalarının gözetilmemesine yansılı. Genel olarak Türkiye’nin bu hususta kullanım imkanları yalnızca Ruslar tarafından değil, pek çok memleketler arası organize hata rejimi tarafından da istismar edildiği uyarısı getiriliyor.

AKP’ye baskı artıyor mu?

Peki, Batılı ülkeler, yolsuzluk tezlerinin aydınlatılması için Türk hükümetinin baskıyı artırması mı?

Samuel Doveri Vesterbye, Ukrayna savaşı nedeniyle Türkiye’nin ehemmiyetinin arttığına dikkat çekerek, AB’li diplomatların “Çok ihtiyatlı” hareket ettiğini söyledi.

Vesterbye, “Jeopolitik mercekten bakan herkes, AB için hem Rusya hem Türkiye’de iletildiği anda makus münasebetlere sahip olunacak çok makus sonuçların doğuracağını bilir. Zira bu iki ülke, Avrupa’yı Asya’ya bağlı köprü konumları, ticaret, güç, altyapı şeklinde farklı pek çok farklı nedenden dolayı AB’nin her iki ülkesinde iletildiği vakitte berbat münasebetlere sahip olmak imkansız olmak üzere bir şey” dedi.

Türkiye’de ayrıyeten 2023 yılında yapılması beklenen seçimlere kısa bir süre boyunca kala itidalli hareketin sağlanmasının gerektirdiğin ağır bastığını aktaran Avrupalı ​​uzman, AB’nin Türkiye’ye yönelik somut adımları atmak için beklemeleri beklemeyi tercih birleştirme aktarımı aktardı.

Sinem Adar: Sistem içtenlikle yıpratılıyor

Bu ortada Türk kamuoyunda büyük yankı uyandıran yolsuzluk skandalları, Türkiye’ye memleketler arası alanda prestij kaybetmemeye devam ediyor. 20 yıldır iktidar olan Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) de artık ne “adalet” ne de “kalkınma” ile anılıyor.

CATS uzmanı Sinem AdarFotoğraf: DW

DW Türkçe’nin sorularını yanıtlayan CATS uzmanı Sinem Adar’a gösterilen, kuvvetlerin ayrı ayrı ortadan kalktığı ve devlet kurallarının kurallarına uygun olduğu Türkiye’de, “merkezi gücün eşzamanlı olarak parçalanmakta olduğu bir süreç” uyarısı.

“Gücün merkezileştiği bireysel zamanın paradoksal olarak da parçalanmakta olduğuna tanıklık ediyoruz. Başkanlık sistemi partisi ve bir araya gelmenin temel nedeni, sistem içerisinde rekabet eden, bir araya gelmeyen aktörler. Örneğin AKP’nin MHP ile olan ittifakı, AKP’nin güvenlik aygıtı İçerisindeki diğer aktörlerle 2014 sonrasında giriştiği ittifaklar var.Bunun son 5-10 yıl içerisinde, mafya tipi yapılanmaların devletinde rolünde nitelik prestijiyle değişim de kelam konusu. birinden, sistem içinden yıpranmaktadır.”

Batı’nın kaos endişesi

Türkiye’de gelecek yıl yapılanması beklenen seçimlerle ilgili olarak bireylerin siyasi tansiyonunun tırmanmaya başlaması, Batılı başkentlerde önümüzdeki aylarda Türkiye’de yaşanacak olası gelişmelerle ilgili kaygıları daha da artırıyor.

NATO üyesi Türkiye’nin istikrarsızlığa sürüklenmesinden, Rusya ve İran’ın bölgesel genişlemesini artırmasından, tasa duyuluyor.

ENC Yöneticisi Vesterbye de Türkiye’de seçimlere giden sürecin çok değerli bir dönüm noktası olduğunu, Avrupa’daki gelişmelerin de ehemmiyet taşıdığını kaydetti. Avrupalı ​​uzman, olası senaryolara ait öngörülerini ise şu sözlerle aktardı:

“Birinci mümkünlük, Erdoğan’ın seçimler yoluyla iktidarını perçinlemesi. İkinci mümkünlük Erdoğan’ın seçimleri kaybetmesi, yenilgiyi kabul etmesi ve Türkiye’de iktidarın barışçıl biçimde biçimlendirilmesi. Üçüncü senaryo ise Erdoğan’ın yenilgiyi kabul etmesi, sonuçların sona ermesi ve protestolarla, kaosa İşte bu son senaryo, Almanya ve Fransa içinde, Türkiye ile ticaretten güç pek çok alanda güçlü ekonomik bağları olan pek çok karar üyesi diplomatın, siyasi alıcının en büyük girişimi.Türkiye üyesiyle birlikte Gümrük Birliği’nin bir parçası… Ben de, Gelecekteki devrimin Türkiye için çok sıkıntı geçeceği kanaatindeyim.”

“Tahakküm mesajı”

Son devirde şenlikler ve konserlerin iptali, pop müzik sanatkarı Gülşen’in önceden tutuklanması, akabinde da konut hapsine alınması, AKP’nin toplum üzerindeki baskıyı gitgide artıracağının faturaları olarak ücretlendiriliyor.

Gelişmeleri, “AKP ittifakı ve içerisinde aktörlerin siyasi hareket alanlarında daraldıkça, içerideki baskı ve ceberutluk artıyor” kelamlarıyla şiddetlendiren CATS uzmanı Sinem Adar, Gülşen’e yapılanlarla “tahakküm mesajı” verildini, hedefin seçime gidilen bu süreçte küresel gözdağı vermek, kaygı iklimi yaratma dedi.

Pop müzik sanatkarı Gülşen, tahliye edildi lakin konut hapsine alındıFotoğraf: Depo/AP/picture Alliance

Adar, “Evet, yürütmenin yargıyı çok büyük ölçüde boyunduruğuna ilişkin bir sistemden bahsediyoruz. Ancak bireysel zamante dar çıkar kümelerinin sürdürülmesi üzerinde güç sahibi olduğu bir sistemden de bahsediyoruz. Dolayıyla kim kimi denetim yapıyor, kim kimin boyunduruğu altında sorularının devam etmesi güçleniyor. İktidarın, Gücün esasen dar çıkar kümelerinin dayanağını devam ettirir kılmaya yöneldiğini gözlemlemek mümkün” diye konuştu.

Demokratik bir gelecek inşa etmeni tavsiye ederim

Bununla birlikte Sinem Adar, 2023 seçimlerinin Türkiye’nin kendi iç siyasi dinamikleriyle demokratikleşmesini sağlayabilecek çok değerli bir dönüm noktası olabileceğine işaret ediyor.

Türkiye tarihinde, kaos ve karışıklığın bu derece tırmandığı devirlerde ya darbelere tanıklık ettiği ya da erken seçime gidildiğini anımsatan Adar, “Bugün gelinen konumda ise Türkiye, politik partilerin etkin bir liderlik rolü oynaması ve mücadele ikna ve mobilize edebilmesi ile, demokrasinin yine inşasının mümkün olduğu bir Yapısal yani gerçek manada demokratikleşmeye dair toplumun önemli bir isteği var. İçinden geçtiğimizde bu devirde, Türkiye’nin demokratik bir geleceği inşa edebilmesi ihtimaline hamile tarihi bir an” dedi.

Sancılı süreç

Ancak Adar, bu süreçte pek çok farklı faktör ve dinamiğin tesirli güçlendiğini söylerken, AKP ve ittifak içerisinde olduğu davranışlarının tavrını, atacakları adımları kadar direncinin kararlılığını, stratejisini, gücü ve kapasitesinin de değerli bir rol oynayacağını vurguladı, “Sürecin her etabı olacak” dedi.

Adar, demokrasinin yine inşaatını sistem değişikliği için muhalefetin yalnızca cumhurbaşkanlığı seçimini kazanmasının kâfi gelmesi, parlamentodaki çoğunluğun da sağlanması durumunda olduğunu söylerken, “Varsayalım ki muhalefet kazandı, geçiş sürecinin devam etmesi büyük değer taşıyacak. Her şeyi bir kenara bırakın, iktisadın mevcut durumu bile, geçiş Münasebetiyle muhalefet partilerinin aslında bugünden, Türkiye’yi bekleyen karşılaşmanın aşılmasının ne kadar güç olacağı konusunda halkın hazırlanması gerekiyor” diye konuştu.