Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, Rusya’nın Avrupa’da Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması’ndan çekilme kararının, 7 Kasım’da yürürlüğe girmesiyle antlaşmanın öteki taraf devletlerce uygulanmasının “imkansız hale geldiği” belirtilerek, “Çekilme kararını kederle karşılıyoruz.” tabiri kullanıldı.
“Askıya alma kararı, özünde geri alınabilir”
Türkiye’nin, bu şartlar altında, NATO müttefiki başka AKKA taraf devletleriyle antlaşmanın uygulamasını bir mühlet askıya aldığı aktarılan açıklamada, askıya alma kararının, “özünde geri alınabilir nitelikte” olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
Kanat rejimi dahil alt bölgesel sistemiyle ve sayısal sınırlamalarla askeri kuvvetler ortasında istikrar, şeffaflık ve öngörülebilirlik sağlayan tüzel bağlayıcı nitelikteki AKKA’nın temellerine ve temel unsurlarına duyulan muhtaçlık devam etmektedir. Önümüzdeki süreçte Avrupa güvenlik mimarisinde muhtaçlık duyulabilecek güncelleme, lakin bu temeller üzerine inşa edilebilecektir. Bu prestijle mevzuya ait temaslarımızı ilgili tüm taraflarla sürdüreceğiz. İçinden geçmekte olduğumuz harikulâde periyotta, silahların denetimi, silahsızlanma ve yayılmanın önlenmesi düzenlemelerinin tam olarak uygulanmasına geri dönülmesi, milletlerarası güvenlik bakımından her zamankinden daha da büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Rusya’nın bu kararı ne manaya geliyor
Rusya, Avrupa Konvansiyonel Kuvvetler Antlaşması’ndan (AKKA) 7 Kasım 2023 tarihinde resmen çekildi.
Bu, Soğuk Savaş’ın sona ermesinden sonra imzalanan ve Avrupa’daki silahlanma yarışını sınırlamak gayesiyle oluşturulan en kıymetli mutabakatlardan birinden Rusya’nın çekilmesi manasına geliyor.
Rusya, AKKA’dan çekilme kararını 2023 yılının Haziran ayında açıklamıştı. Kararın münasebeti olarak, ABD ve NATO’nun muahedeyi ihlal etmesi gösterilmişti. Rusya, ABD’nin Avrupa’ya yeni silahlar konuşlandırmasını ve NATO’nun genişlemesini mutabakatın ihlali olarak değerlendiriyordu.
AKKA’dan Rusya’nın çekilmesi, Avrupa’daki güvenlik ortamını olumsuz etkileyebilecek bir gelişme olarak bedellendiriliyor. Mutabakatın yürürlükten kalkması, Rusya’nın Avrupa’da askeri gücünü artırmasına imkan tanıyacak. Bu da, NATO ile Rusya ortasında yeni bir silahlanma yarışına yol açabilir.
25 ülke önderi imzalamıştı
AKKA, 1990 yılında Soğuk Savaş’ın sona ermesinin akabinde, Avrupa’da konvansiyonel silahlanma yarışını sınırlamak gayesiyle imzalanan bir mutabakattır. Mutabakat, Avrupa’da konuşlandırılacak tank, zırhlı araç, topçu ve hava savunma sistemleri üzere konvansiyonel silahların ölçüsünü hudutlar. Mutabakata 25 ülke taraftır.
Rusya’nın AKKA’dan çekilmesi, muahedenin işleyişini büsbütün durduracak. Muahedenin yerine geçecek yeni bir mutabakatın imzalanabilmesi için Rusya ve NATO ortasında yeni görüşmeler yapılması gerekecek. Fakat, Rusya ve NATO ortasındaki mevcut tansiyonlar nedeniyle bu görüşmelerin başarılı olması güç görünüyor.
AKKA’dan Rusya’nın çekilmesi, Avrupa’da güvenlik ortamının daha da gerginleşmesine neden olabilir. Bu da, Avrupa’da yeni bir silahlanma yarışına ve hatta bir çatışmaya yol açabilir.
News
