Dünya Bankası, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli iki çalışmanın yol açtığı doğrudan maddi hasardan 34 milyar 200 milyon dolar olarak hesapladı.
Dünya Bankası’nın Türkiye’deki zelzelelerle ilgili Afet Sonrası Genel Acil Hasar İddia Raporunda (GRADE), bu ölçümün 2021 GSYİH’inin yüzde 4’üne denk geldiği ek direkt yaralanma yanı sıra yaralanma hasarı ve tekrar imar maliyetinin bu ölçümün iki katını bulabileceği iddiasına yer verildi. Raporda, performansın iktisada olumsuz tesirleri nedeniyle GSYİH’da yaşanacak kaybın ve kalıcı artçı zelzelelerin de maliyet artışı tesir yaratabileceği uyarımı yapıldı.
Dünya Bankası kümesi ve partner masrafları acil takviye beslenme ve Türk sigortasının yine imar planlamasına dayanak maksimumadıyla sağlanan acil ücretlendirme raporunda, harcanan en ağır etkilenen 11 il en fakir bölgede ortada ve 1,7 milyon sığınmacıya mesken tutulduğuna da işaretlendi.
“1,25 milyon kişi evsiz kaldı”
Türkiye’deki kayıpların yol açtığı doğrudan maddi hasara odaklanan GRADE raporunda, ayrıyeten 1 milyon 250 bin kişinin konutlarının yıkılması, ağır ya da orta dereceli hasar görmesi sonucu evde kalmaması, alınan hasarın yüzde 81’lik kısmı Hatay, Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya ve Adıyaman ‘ olayının meydana geldiği kaydedildi. Raporda, bu vilayetlerde 6 milyon 450 bin kişinin, yani Türkiye’nin yaklaşık yüzde 7,4’ünün yaşadığına işaret edildi.
Fotoğraf: Depo Photos/AP/picture Alliance
GRADE raporunda katkının yüzde 53’ünü oluşturan 18 milyar dolarlık kısmı özel konutları, 9,7 milyar dolarlık fiyatındaki yüzde 28’lik kısmı ise sıhhat birimleri, okullar, hükümet binaları ve özel bölümlerin birleşimi olmak üzere mesken vasfına haiz olmayan yapılarda meydana geldiği kaydedildi. Hasarın 6,4 milyar dolarlık fiyatındaki yüzde 19’luk kısmı ise, gücü, su şebekeleri şeklinde altyapıda oluştuğu bildirildi.
“Türkiye’nin zelzeleye sağlam altyapıya dayalılığı var”
Raporda, söz konusu doğrudan katkının ötesinde, zelzelenin iktisada daha kapsamlı özet tesirlerinin çok daha yüksek olacağı ve bu ziyanı programlamak için daha fazla değerlendirmelere ilişkin bilgilerin verildiği kaydedildi. Dünya Bankası Kümesinin Avrupa ve Orta Asya’dan sorumlu Lider Yardımcısı Anna Bjerde, “Bu afette yaşanan büyük kayıp ve acı karşısında kalplerimiz Türkiye ve Suriye halklarıyla birliktedir. Kitlesel yardım ve kurtarma yardımı yardım için milletlerarası toplumun nasıl çalıştırıldığını gören yürek verici. Dünya Bankası Türkiye ‘deki takviye takviyeleri için teknik bileşenler ve finansmanını tamamlaması sağlanmıştır” açıklaması yaptı.
Dünya Bankası, 9 Şubat tarihinde enkaz kaldırma çalışmaları ve yardımlar için birinci etapta 1 milyar 780 milyonluk bir paket açıklamıştı.
Dünya Bankası’nın Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez, bu afetin Türkiye’nin zelzelelerine karşı yüksek risk altında olduğunu ve altyapının sağlamlaştırılması gerekliliğini bir kere daha hatırlattığını belirtti. Lopez, “Afet risk idaresinde dünyada rol oynayan Dünya Bankası, afete güçlü bir ekonomik toparlanma sürecindeki çabalarında Türkiye’ye ait olma taahhüdüne bağlıdır” açıklamasını yaptı.
News
