6 Şubat’ta yaşananlarda en büyük yıkımın olduğu adreslerden biri de Kahramanmaraş’ın Onikişubat ilçesinde bulunan Ebrar Sitesi’ydi. Üretimine 1997 yılında başlanan, 2011 yılına kadar etaplar halinde 22 blok inşa edilen sitede, arka arda gelen iki büyük güçten sonra sadece 4 blok ayakta kaldı. Bayanda 4 dairesinin bulunduğu, bloğunun 10 katlı olduğu sitede mağduriyetlere maruz kaldığı yaklaşık bin 400 kişi hayatını kaybetti. Yaralı sayıları biliniyor.
Sitenin bölgedeki alüvyonlu topraklardan oluştuğu ve yer sıvılaşması tespit edilmiş, aslında AFAD’ın Kahramanmaraş’a ait 2022’de hazırlanan Vilayet Afet Risk Azaltma Planı’na yansımıştı. 7,5 büyüklüğündeki bir senaryosunun uygulandığı raporda, “Olası büyük bir zelzele durumunda, bahse bahis alanının neredeyse tamamının etkileneceği ve sıvılaşma tesirlerinin bariz biçiminde görüleceği” vurgulanıyordu. Kahramanmaraş’ta yer sıvılaşma riskine dikkat edilen raporda, “Yapılaşmanın ağır olduğu alüvyonların yumuşak ve aksesuarları yer özelliğinde olması ve yer altı suyunun kırılması yakınlığı, zelzelenin yırtılması 2-3 derece arttırılabilir. Bu nedenle alüvyonların bulunduğu yerde suların yüksek olması mümkün bir oranlarında sıvılaşma özelliğini koruduğu” denilmişti.
Ancak zelzele gelinceye kadar Ebrar Sitesi’yle ilgili rastgele bir işlem alındı. Kahramanmaraş Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yıkılan Ebrar Sitesi’ndeki ölümlere ait soruşturması sürüyor. Zelzelenin akabinde siteden uygulayıcı tarafından kullanılan karot örneği alındı. Bu numuneler, inceleme için eksper ekibine gönderildi. Lakin raporun savcılığa ulaşmasına ait uzlaşmalara rastgele bir bilgi verilmiş değil. Sarsıntının üzerinden altı ay geçmesine rağmen hala Ebrar Sitesi’ne ait rastgele bir dava da çıkışa kadar açılmadı.
Mağdurlar adalet istiyor
Sitede yakınlarını kaybediyorlar, bu nedenle adalet talep ediyor. Bu isimlerden biri olan Fatma Irmak, DW Türkçe’ye yaptığı gibi, Ebrar Sitesi’ndeki vefatları, “tam manasıyla bir katliam” olarak nitelendiriyor. Bu süreçte ki hedeflerinin bu katliamdan sorumluların yargı önünde hesap verip verdiğini gösteren Irmak, “Ebrar Sitesi’nin ürettiğiki ihmalkarlıklar zinciri ve yıkımın oluşturulan bu tablo çıkışı vericisidir. olmayan yerlerin imara açılması, görünüşlerinin kullanılması, değişiklikleri hakikat bir biçimde denetlenmeden yapı ruhsatı verilip onaylanması amacıyla nedenleri sıralayabiliriz” diyor.
AFAD’ın raporda istasyonu ve çevrenin, yani Ebrar Sitesi’nin, olduğu bölgenin taban sıvılaşması olduğu, beklenen yükseklikteki zelzeleye bölgelerinde dayanamayacağı ihtarında bulunduğu anımsatan Irmak, “Raporda görülenlere gerçekte gerekmesine rağmen mevcut olan insanların vefatına sebebiyet veriyor” diyor.
Ebrar Sitesi ile ilgili kabahat duyurusunda neler deniliyor?
Fatma Irmak, daha sonra avukatı aracılığıyla 39 savcılık cürüm duyurusunda hakkında şüpheci davrandı. Bunların ortasında sitenin bilinen üç müteahhidi Tevfik Tepebaşı, Mustafa Timurbunga ve Ahmet Doğan ile inşaat görevi alan mühendisler, mimarlar ve yapı kontrol firması yer aldı. Tepebaşı, soruşturma kapsamında tutuklanmıştı.
Irmak’ın şikayet dilekçesinde, bu sorumlulara ait “Evlerin yapıldığı arazi alüvyon topraktan olması nedeniyle yüksek katlı ve kazıksız konut üretimine uygun değildir. Ayrıyeten Ebrar Sitesi olarak bilinen konutların imalatı sırasında kullanılanların gerekli niteliğe sahip olmadığı da kamuya yansımıştır. Ebrar Sitesi tek bir müteahhit tarafından imar edilmemiş olup birçok farklı müteahhittin bu yapıların imalini üstlendiği ve bu yapılardan yüksek kârlı olarak bilinen” suçlamasında bulunuldu.
Ebrar Sitesi’nde bin 400 kişinin hayatını kaybettiği tahmen ediliyorFotoğraf: Eylül Yaşar/AFP/Getty Images
Dilekçede, bu süreçte Kahramanmaraş’ta belediye başkanlığı yapan Hanefi Mahçiçek, Veysi Kaynak, Mustafa Poyraz, Fatih Mehmet Erkoç, mevcut belediye lideri Hayrettin Güngör ile belediyenin “sorumlular” olarak sıralandı. Kahramanmaraş’ın Ahir Dağı eteklerinde dağılımı fakat 1970 yılından itibaren dağın ön tarafta düz bulunanluklara yanlış toplu olarak genişlediği belirtilen dilekçede, “şehrin genişlediği istikametin ücretlendirme riski barındırdığı ve faal bir fay sınırları üzerinde yer aldığı liderler ve ilgili belediye sorumluları tarafından bilindiği” belirtildi.
Bölgede rant uğruna yapılaşmaya bırakılması tez edilen dilekçede geçmişteki ihmallere de değinilerek “Öyle ki Vilayetler Bankasının Kahramanmaraş’ın planlanması için açılması müsabakayı kazanan Yüksek Mimar Bülent Berksan, 1984-1989 ortasında merkezde devrin belediye lideri olan Hacı Ali Özal’a düzlükte fay sınırı Ancak Ali Sazal devrinden itibaren Veysi Kaynak, Mustafa Poyraz ve Fatih Mehmet Erkoç devirlerinde de kasılma riskinin çok yüksek olduğu ve alüvyonlu oluştuğuna sahip olması hasebiyle en ufak kırılmada kırılma riski taşıyan bir bölgede sadece rant uğruna yapılaşmaya kırılma verilmiştir” denildi.
Alüvyonlu yerlerin yapılaşması için “son derece tehlikeli” olduğu vurgulanan dilekçede, “Üstelik bu alanların faal bir fay çizgisinin üzerindedir. Bu durum 1513 yılda yaşandığıyla Maraş yerleşiminin yerle bir olduğundan beri bilinen bir gerçekliktir. O denli ki bu olaydan sonra ilgili bölgede ‘Garamaraş’ Bu durum açıkça Kahramanmaraş ilinin bölgeleri içerisinde mevcut olduğu görülmektedir” denildi.
Aramayı kurtarmakda geç kalmakla suçlanan AFAD Lideri Yunus Sezer’in ortasında bulunan sekiz AFAD yöneticisi ile zelzele sürecini çadır şeytan ve görevinden istifade eden eski Kızılay Lideri Kerem Kınık da şüpheliler ortada sayıldı.
Depremde AFAD’ın Kahramanmaraş’taki evinin dahi bakımı ile ilgili açıklamalı dilekçede, “Deprem öncesinde gerekli önlemlerin alınması için adım atılmamıştır, zelzele sonrasında lider ve yardımcılarının en değerli görevlerinden biri olan kurtarma kurtarma kurtarılmamıştır. Ortalarda akrabalarımın da içerdiği binlerce insan kurtarma planlamalarının yapılmaması nedeniyle enkaz altında kalan canları yitirilmiştir” denildi.
News
