Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Ağustos ayındaki 100 baz puanlık indirimde eylül ayındaki indirimde de 100 baz puanlık indirim gitti ve siyaset faizini yüzde 12’ye düşürdü.
Dünyanın önde gelen merkez bankalarının üst düzeyde faiz artırıldığı bu TCMB tarafından faizin düşürülmesini DW Türkçe’ye kıymetlendiren ekonomistlere göre Türkiye’de hükümet yaklaşan seçim öncesi faizleri tek haneye indirmeye devam ediyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İktisat ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) Öğretim Üyesi Doç. Atılım Murat, “Bu benim beklediğim bir karardı. İktisat idaresi seçime tek hanede girmeyi hedefliyor. Şu ana kadar atılan adımlar bize bunu gösteriyor. Benim ertelenimin Türkiye seçimie en fazla yüzde 9’luk bir siyaset faizi ile gireceğim” diyor.
Faiz indirimlerinin önümüzdeki aylarda da devam etmekte olan ekonomist Arda Tunca da bunların noktalarının çiziliyor. Tunca, faizin düşürüleceğini ve bahar aylarında yapılacak seçim öncesinde yüzde 7-8 bantna kadar inilebileceğini söylüyor.
nakitin dolar karşısında Türk Lirası’nı mutlaka bir seviyede tutabildiğini vurgulayan Atılım Murat, “Şu anda iktisat idaresi doların belli bir düzeyde baskılanmasını sağlıyor. Hasebiyle bunu kendine hareket edecek bir alan olarak mevcut. Yani dolar/TL bu sıcaklıktaki sıcaklıklarda baskılanabildiği sürece iktisat idaresi faizi düşürmeye devam alacakları tabirlerini kullanıyor.
Arda Tunca da kaynak belli olmayan para girişlerine dikkat çekiyor. Tunca, bu noktada bu para girişlerinin devam ettiğini ve bu sürekliliğin devam ettiğini ile makul bir seviyede kalmanın sağlanacağını anlatıyor. Tunca, bu durumun faiz indirimlerinin sürmesi için oldukça kritik olduğunu söylüyor.
Dünya faizi artıyor
ABD Merkez Bankası (Fed) dün 75 baz puanlık bir faiz artışını açıklayarak siyaset faizini yüzde 3-3,25 farka çekmişti. Fed kararı sonrasında İngiltere Merkez Bankası da (BOE) siyaset faizini 50 baz puan artırarak yüzde 2,25’ye dikkat çekti.
Ayrıca Tayvan Merkez Bankası, Norveç Merkez Bankası, İsviçre Merkez Bankası, Endonezya Merkez Bankası ve Filipinler Merkez Bankası da faiz artışını tercih etti. Brezilya Merkez Bankası siyaset faizini arka arda 12 artırımın akabinde yüzde 13,75’te sabit tutarken Japonya da şimdilik bir faiz artırımına dayanmayacağını açıkladı.
Murat: Faiz artık bir araç değil
Diğer ülkelerin merkez bankalarındaki artışlarla Türkiye’nin iktisat siyasetlerini karşılaştırmanın artık gereksiz bir duruma dönüşerek iktisat uzmanı Atılım Murat’a bağlı iktisat idaresi Türkiye’de enflasyonla çabada siyaset faizini bir para siyaseti aracı varlığını sürdürmekteymiş durumda.
Bunun yerine bu çabayla farklı makro ihtiyati önlemlerin ortaya çıktığını ve da devam edeceğini anlatan Murat, zamanla bu önlemlerin değişeceğini söylüyor.
ABD Merkez Bankası, Avrupa Merkez Bankası ve İngiltere Merkez Bankası kararlarının mevcut ekonomik kuralların gerekli olduğunu belirten ekonomist Arda Tunca, “Türkiye artık çok başka bir parça. Bu karar ve karar metnini yorumlamak bile gereksiz. Öteki merkez bankaları ile çok fazla ayrıştı. Bunun nedeni” de kararların ekonomik gerçeklikler bir kesinti ile siyasi olarak bir arada kalmasıdır. Maalesef ekonomik gerçeklikten koptuk. Olağan kurallarında Fed kararının bizim kur istikrarımızı bozması akabinde Merkez Bankası’nın aldığı kararın da bizim istikrarımızı düzeltmesi gerekiyor ancak tam zıddı olduğunu diye konuşuyorum.
Türkiye iktisadı talimatla düzelir mi?
Bu görüntüyü görüntülemek için lütfen JavaScript’i etkinleştirin ve HTML5 videosunu destekleyen bir web tarayıcısına geçmeyi düşünün
Tunca: Diğer bir ülke üç güne dayanamaz
Faiz indirimi ısrarına karşın iktisadın bir halde refleks gösterebildiğine de değinen Arda Tunca, Türkiye iktisadının başka ülkelerin ekonomilerine göre çok daha güçlü olduğunu vurguluyor.
Normal kaidelerde rastgele bir iktisadının bu baskıyı kaldıramayacağını belirten Tunca, “Enflasyonla çabate yanlış adımlar atılıyor. Kur daima yükseliyor. Piyasa tüm bu adımlardan çalışmıyor. Ödemeler istikrarında önemli sermayeler var. Lakin iktisatta farklı ögelerin refleks gücü iktisadın ayakta neden oluyor. Almanya ya da İsveç’e uygularsanız üç gün dayanamaz bu ülkelerde, batar.Lakin Türkiye krizlerle yaşama alışkanlığı, birden fazla ülkede mevcut olan daha az hasar alıyor” değerlendirmesinde bulunuyor.
“İç talep için yeni adımlar izlemez”
Peki faiz indirimleri iktisatta kendisini gösterebilecek mi?
Doç. Dr. Atılım Murat’a bağlı siyaset faizinin indirilmesi hem mevduat faizlerinde hem de kredi faizlerinde kendini bir biçimde hissettirecek. Ancak burada iktisat idaresinin uyguladığı bazı kısıtlamalar var ve talep edilen kredi talebine uygunluğa cevap veremiyor. Atılım Murat, “Bu noktada ilerleme periyotta yeni adımlar görünüyoruz. Merkez Bankası iç talepteki yavaşlamaya dikkat çekiyor. Bankaların kredi vermemesi konusunda bozulma konusunda gevşemeler getirilerek iç talepte bir canlanma bozulma” yorumunu yapıyor.
News
