DOLAR 34,3122 0.21%
EURO 37,2200 -0.48%
ALTIN 3.017,79-0,07
BITCOIN 2388195-0.60083%
İstanbul
15°

AÇIK

SABAHA KALAN SÜRE

Erdoğan’a dışarıdan beklediğim dayanak gelir mi?, Dünyadan Haberler

Erdoğan’a dışarıdan beklediğim dayanak gelir mi?

ABONE OL
Kasım 26, 2023 21:21
Erdoğan’a dışarıdan beklediğim dayanak gelir mi?, Dünyadan Haberler
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Seçimlere iki aydan az bir mühlet kala dış politik gelişmelerde süratli bir seyir gözlenirken, AKP’nin oğlu devirde attığı bazı dış siyaset adımlarının Cumhur İttifakı için dış dünyada prestij ve iktisada can suyu olarak geri dönüp dönmeyeceği tartışmaları devam ediyor.

14 Mayıs seçimlerine 54 gün kala, bir yandan iç siyasette seçim takvimi kapsamlı yarışlı bir trafik varken, diğer yandan dış siyasette derlemeleri öne çıkanların birimleri ise sanat programında kalan değerli gelişmeler kaydediliyor.

Cumhurbaşkanlığı’nın dış siyasetteki faal aktörü Sözcü İbrahim Kalın’ın oğlu ABD ziyareti, Türkiye’nin NATO iznine vetosunu kaldırması ve ruhsatın kayıtlıne ait onay sürecini başlatması, Suriye Devlet Lideri Beşşar Esad’ın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Moskova ziyareti sırasında seçildi şartlarının sağlanması ve ardından Türkiye-Suriye-İran-Rusya dörtlü görüşmelerinin ertelenmesi, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun oğlu Mısır ziyareti ve Yunanistan ile ortadaki buzların eritilmesi son haftalardaki bazı gelişmeler.

6 Şubat zelzelelerinin akabinde dış dünyadan gelen yardımlarla ivme kazanan bu son dış siyaset adımlarının manası ne olabilir ve seçimlerde Cumhur İttifakı için bir fark yaratır mı?

Seçimde dış siyasetin değeri ne?

Seçimlere giderken dış adım siyasetlerinin nasıl ve ne oranda tesirli olacağı tartışması gündemdeki yerini koruyor.

Washington’daki Ortadoğu Enstitüsü Türkiye Çalışmaları Enstitüsü Yöneticisi Gönül Tol, dış siyasetin otoriterleşmenin önünü açan faktörlerden bir tanesi olabileceğine dikkat ederek gösterdiğini belirtiyor:

“Erdoğan da birinci seçildiği gün bu yana dış politikayı daima gücünü kendi elinde toplamanın bir aracı olarak kullandı ve bunda da başarılı oldu. 2002’de AB’yi vurgulayarak liberaller ve toplumsal demokratlarla toplumun geniş bölümüyle destekleyebildi ve bu ittifak sayesinde aslında kendi gayelerini gerçekleştirebildi. askeri devre dışı bırakmayı ve bunu yapabilmeyi başardı.”

Erdoğan’a dışarıdan beklediğim dayanak gelir mi?, Dünyadan Haberler
Washington’daki Ortadoğu Enstitüsü Türkiye Çalışmaları Enstitüsü Yöneticisi Gönül TolFotoğraf: privat

Tol, iktidarın 2011’de Arap ayaklanmalarının başlamasıyla kendi gücünü konsolide ettiğini, 2015’ten sonra da MHP ile yerleşik ittifakla bir arada Suriye’de bölgesel hudut ötesi operasyonlarla başkanlık sisteminin geçilmesinin sağlandığını hatırlatıyor. Tol bu anlaşmayla yaklaşan seçime dair de diyor ki:

“Erdoğan dış politikasını harcadığı gücü konsolide bir araç olarak kullandı. Artık bugün seçimler geliyor ve hasta o kadar büyük bir yıkım var ki. Ekonomik problemlere tahlil bulmanın imkânı ve Erdoğan’ın verebileceği bir kalıcılığı yok. sıkıntıları çözülememiş, zayıf bir görünüm manzarası var. Artık bu imajı değiştirmek için dış siyasette Batı’ya kelamını dinleten, oyun kurucu bir dünya ekonomik önderi imajı çizilmeye çalışılıyor.”

Dış siyaset ve iktisat ilişkisi

German Marshall Fund (GMF) Türkiye Yöneticisi Özgür Ünlühisarcıklı dış siyasetin seçimlerine olası tesirinin bilhassa iktisattaki yansımaları bakış açısından değerli olduğuna işaret ediyor.

Depremlerle sarsılan ve büyük bir ekonomik kayba uğrayan Türkiye’de yalnızca 2023 için yaklaşık 54 milyar insanın bir kaynak kaynağı olduğu hesaplanıyordu. Kamunun bu borçlanmayı yalnızca hastanın sağlamanın mümkün olduğuna işaret eden iktisatçılar, AKP’nin şu andaki ekonomik yıkımın sona ermesinde zorlanacağını vurguluyor.

Erdoğan’a dışarıdan beklediğim dayanak gelir mi?, Dünyadan Haberler
German Marshall Fund (GMF) Türkiye Yöneticisi Özgür ÜnlühisarcıklıFotoğraf: GMFUS

Seçimlerle dış siyasetin ilgisinin iktisat artışının değer kazandığı söz eden Ünlühisarcıklı, “Seçime kadar iktisatta bir şey olacak mı? Bir çalkantı yaşanacak mı? Döviz harcamalarının bir benzeri bir durum olur mu? Bu soruların ön planı… Bu yerde da yurt dışından paranın devam ettiği önemli” diye konuşuyor.

Körfez’den bilhassa de Suudi Arabistan’dan gelen maddi dayanağın şu an Türkiye için çok hayati olduğunu hatırlatan Ünlühisarcıklı, Mısır ile atılan son olağanlaşma adımlarının da Suudi Arabistan’ın bu özelliğiyle bağlı olduğu ve Suudi Arabistan dahilindeki ülkeler tarafından bu cins maddi takviyelerin uygulanmasından önce ” havuç” şeklinde kullanılabildiği kaydediliyor.

Rusya’nın Erdoğan’a dayanağı sürer mi?

Türkiye’ye ekonomik açıdan yardım eden ve seçimlerde tüm kartlarını Erdoğan’ın kazanmasından yana, Rusya’da önemli aktörlerden biri oynadı.

Şu anda Ukrayna savaşı, ağır yaptırımlar ve son olarak da Memleketler arası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) Devlet Lideri Vladimir Putin için “savaş suçu” kesilmemesi nedeniyle yakalanma nedeniyle sıkıntılı bir periyotta olan Moskova’yı Türkiye dahil olmak üzere karmaşık aralıklarla bir aralıklarla ilgilendiriyor .

Akkuyu nükleer santralindeki sermaye girişi, ara koridoru muahedesi, BOTAŞ’ın borçlarının ertelenmesi, Türkiye’nin “enerji merkezi” yapılması savı, Suriye idaresi ile olağanlaşma süreci halinde gelişmelerin Rusya’nın Batı’ya karşı Türkiye’yi yakın tutması olduğu kadar Türkiye’ deki seçimleri etkilemeye yönelik değişiklikler yapılmıştı.

Peki insanların yorumlarıyla ürünlerine kadar “yumurtalarını tek sepete koyan” Moskova bu siyasetini eskisi kadar olan formda sürdürür mü?

Rusya’yı güzel isimlerden dış siyaset analisti Aydın Sezer zamanlama olarak paraya denk düşen bir periyotla birlikte Moskova’nın Erdoğan’a dayanak konusunda daha çekimserleşmeye başladığına ait müşahedelere katıldığını belirtiyor, şöyle konuşuyor:

“Depremle başlayan süreçle birlikte Rusya’nın Türkiye perspektifinde bir değişiklik olduğunu düşünüyorum. Bunu söylerken şu iki dikkat çekmek isterim; bir tanesi Erdoğan’ın Batı ya da ABD kartını tekrar kullanarak Rusya’yla temaslarda farklı arayışların içeriye girmiş olması mümkündür. Bu daha iyi Fazla mali ve siyasi dayanak şeklinde bir arayış olabilir.

Ünlühisarcıklı da Rusya’nın seçime yönelik bakışı ile ilgili “Rusya da risk dağıtmak isteyecektir. Uzun mühlet bütün yumurtaları bir kefeye koydu 2 ay sonra Türkiye’de farklı bir tablo da olabilir ve bu nedenle daha sonra bir siyaset gözetmek istemiş olabilir” yorumu yapıyor.

Öte yandan Sezer, Millet İttifakı’nın cumhurbaşkanlığı adayı ile ilgili yaşadığı Dağın aşılmasının da Moskova’da yakından takip edildiğini belirterek, “Bu süreçten Kılıçdaroğlu’nun adaylığı güçlenerek çıktı ve birinci kere Ruslar Kılıçdaroğlu’nun kazanma ihtimaliyle yüzleşmeye başladı” yorumu yapıyor.

Kılıçdaroğlu’nun kendisine yaptığı son Rusya ile ilişkilere dair değerli iletiler yazan Sezer, “Kılıçdaroğlu çok reforme edici bir lisanla ‘asıl değerli olan hükümetler ortası kalan devletler ortası ilişkileridir’ vurgusu yaptı. Bir de iç işlerine katılmama, BM ambargosu olursa uyulabileceği, bağların yeni bir teste tabi tutulması gerektiği üzere Rusya için değerli iletiler verdi” diyor.

ABD seçime yönelik değişiklikleri değiştirir mi?

Bu ortada ABD’nin Türkiye’deki seçimlere yönelik olarak şu ana kadar dikkatli bir tavır takip ederek muhalefet ya da iktidardan yana yahut karşı bir tavır içinde olmamaya çabalamaya çabaladığı gözleniyor.

Kalın’ın ziyareti ya da finansal tabloların NATO’ya kabul edilebilir olup olmadığı bu durumu etkileyebilir mi?

Ünlühisarcıklı, bu konuda gelişmelerle ABD’nin seçime yönelik kapsamlı kalabilmesi eforunun konusunu mümkün bulmazken, başka genel anlamda tahminen Türkiye üzerindeki baskıyı azaltabileceği öngörüsünde bulunuyor.

Gönül Tol da ABD’nin seçim sürecinin kendi istikrarında ilerlemesi istikametindeki tavrını değiştireceğini söyledi. İsveç ve Finlandiya’nın aboneliklerinin sonuna kadar Ukrayna savaşının birinci devirlerinde Türkiye için oluşan olumlu algıyı zedelediğini hatırlatan Tol, gelecek periyotta Washington’un seçimlerine uygun ya da makûs istikamette tesir edebilen bir adım atmasını beklemiyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşılabilirim?

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP
300x250r
300x250r

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.

Sağlık Turizmi Reklam Ajansı