Esenyurt’ta basılan MONOPOL bayisinde iki kişinin öldürüldüğü saldırı, Türkiye’deki kabahat oranlarını gündeme getirdi. Adalet Bakanlığı’nın 2022 yılına ait Adalet İstatistikleri’ne göre, Türkiye’de hem soruşturma hem şüpheyle hem de davanın yayınlanması artışı var. Datalar, 2022’de bir önceki yıllardaki soruşturma evraklarının artış kaydederek 10 milyonu aştığını, şüphe dolu aşkın ise 12 milyonu bulduğunu gösteriyor. Ceza mahkemelerinde açılan davalar ortasında geçen yılın en fazla artış dolandırıcılığı, kişilere yönelik cinsel istismar ve hata çeşitlerinde oldu. Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Öteki Aletler Hakkında Kanun’a muhalefet soruşturmasından ise 228 bin kişi soruşturma gözaltına alındı.
İstatistiklere göre 2014 yılında 6,9 milyon olan soruşturma sayısı 2022’de 10 milyon 599 bine yükseldi. Bunların arasında 2021 harf devredilirken 2022’de yeni açılan belge sayısı 5 milyon 302 bin oldu.
Esenyurt’taki bir tekel bayide işlenen cinayet Türkiye’nin kalbinde oturduFotoğraf: DHA
Soruşturma evraklarındaki şüpheli rakamlar ise 12 milyon 688 bin olarak kayıtlara geçti. Bu belgelerin içindeki hata sayısı ise 21 milyon 743 bin olarak tespit edildi. Bu belgelerdeki yabancı asıllı şüpheli sayı 411 bin 510. Toplam kusur-müşteki kişi sayısı ise 8 milyon 773 bini aştı. 2021’de ise soruşturma 9 milyon 857 bindi. Geçen yıl savcılıkların sonuçlandırdığı evraklardan 2 milyon 872 bin (yüzde 50,4) takipsizlik kararı verilirken 1 milyon 328 bin soruşturma belgesi (yüzde 35,9’u) ise davaya dönüştü.
Ateşli Silahlar Kanunu’na muhalefet hatalarında artış
Türk Ceza Kanunu dışında özel kanunlar kapsamında süreç yapılan hatalarda ise birinci sırayı 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Başka Aletler Hakkında Kanun’a muhalefet suçu oluştu. Bu cürümden geçen yıl 204 bin 813 evrakta 228 bin 733 kişi şüpheli tespit edildi. Karara bağlanan 68 bin davada ise 35 bin 295 kişi kabahatten mahkûm oldu.
Coronavirüs pandemisinin şu anda tam olarak başladığı 2019’da soruşturmalar, bu cürümden 2019’da 94 bin soruşturmada süreç araştırıldı. Açılan dava sayısı ise 60 bin 764’tü.
En çok soruşturma mal varlığına karşı suçlarda
Soruşturma evrakları ortada en çok cürüm tezi mal varlığına karşı işlenen kabahatlerde (hırsızlık, yağma, mala ziyan verme vs.) oldu. Geçen yıl bu hatadan 5 milyon 846 bin kişi kuşkulu kayıtlara geçti. Tehdit ve şantaj hatalarını içeren hürriyete karşı cürümlerden ise 2 milyon 355 bin kişi hakkında şüpheli süreç yapıldı. Bedensel dokunulmazlığına karşı kabahatlerde (yaralama, eziyet vs.) da geçen yıl bir milyon 925 bin kişi şüpheli tespit edildi.
183 bin soruşturmada başlatılan prosedürlere karşı yapılan eklemeli sistem sayısı 239 bin 989 kişiye ulaştı. Cinsel temassızlığa karşı açılan 192 bin 522 kabahat evrakta ise şüpheli rakamlar 204 bin 825 oldu. Taammüden yahut taksirle öldürmeyi kapsayan hayata karşı hatalarda da şüpheli sayıları 124 bin.
Terörle Çaba Kanunu’nun geçtiği yıl 38 bin 910 evrak açıldı, 43 bin 386 kişi kuşkulu oldu. Verilere göre 6 bin 266 kişi ise bu davalarda terör savıyla yargılandı.
Ceza mahkemelerindeki davaların sayısı 3 milyonu geçti
Geçen yıl mahkeme cezalarındaki davaların sayısı 3 milyon 304 bin oldu. Bu sayı 2015 yılında 2 milyon 620 bindi. Bu evraklarda 3 milyon 523 bin kişi sanık oldu. Ayrıyeten 7 milyon 607 bin kabahat bu davalarda kaydedildi.
İstatistiklere göre ceza mahkemelerinde açılan davalar ortasında en çok artış 2022’de bir önceki listede sınıflandırılan dolandırıcılık, kişisel cinsel istismar ve kabahat şemasında. Geçen yıl dolandırıcılık yüzde 41, çocukların cinsel istismarı yüzde 33, çalıştırma yüzde 30, kapasitesi yüzde 25, yağma yüzde 23, taammüden öldürme yüzde 17, taammüden yaralama yüzde 11 oranında arttı.
Suç işlemenin gayesiyle birlikte örgüt akışında ise bir önceki yıla göre yüzde 32,0 oranında azaldığı görüldü.
Ankara Adalet Sarayı Fotoğraf: resim ittifakı/dpa/AP/A. Ünal
Mal varlığına karşı hatalardan 776 bin kişi, bedene dokunulmazlığına karşı hatalardan 926 bin, hürriyete karşı hatalardan 599 bin, onura karşı cürümlerden 460 bin, kamunun sıhhatine karşı hatalardan 264 bin, anayasal sistemlere karşı kabahatlerden 86 bin, insani varlıklara karşı cürümlerden 83 bin kişi denendi. İnsan öldürmenin içinde yer alan hayata karşı kabahatlerde ise 63 bin kişinin hakim karşısına çıktı. Bu yetenek 101 bin kabahat yargılama konusu oldu. 13 bin 259 kişi mahkûm oldu.
Ceza mahkemelerinde geçen yıl karara çıkan 2 milyon 10 bin belgede 715 bin 800 kişi karar giydi, 472 bin 413 kişi de beraat etti.
Mal varlığına karşı cürümlerden 164 bin kişi, beden dokunulmazlığına karşı cürümlerden 163 bin kişi, anayasal tertibe karşı cürümlerden 13 bin, ruhsal dokunulmazlığa karşı kabahatlerden ise 15 bin 640 kişi mahkûm oldu.
Terörle Uğraş Kanunu kapsamında 19 bin 29 kişi hakimin karşısına çıktı, 1 bin 416 kişi ise ceza aldı.
295 bin çocuk şüpheli
Çocukları suça sürükleyen 2022’de 289 bin 914 soruşturma soruşturması açıldı. Bu belgelerde 294 bin 804 çocuk şüphesi vardı. 74 bin 84 çocuk ise açılan davalarda yargılandı. Çocuk ağır mahkeme cezalarındaki davaların sayısı 10 bin 105 oldu.
Çocuk mahkemesindeki cezaların toplam dava sayısı 81 bin 514’e yükseldi. Çocuk mahkemesi cezalarındaki belge sayıları, tüm davaların yüzde 5,5’ini oluşturdu. Bu davalarda 30 bin 300 çocuk ise beraat etti, 20 bin 449 çocuk ise beraat etti.
İcra evraklarındaki rekor artış
Hukuk mahkemelerindeki evrak sayıları geçen yıl 4 milyon 636 bine yükseldi. Bunun 2 milyon 736 bini yeni açıldı. Bu evrakların 326 bini icra hukuk mahkemelerinde görüldü. Aile mahkemelerinde evrak sayıları ise 370 bin 829 oldu. Hukuk mahkemelerinde açılan boşanma davaları 2022’de bir önceki yılda yüzde 5 artış görüldü.
İcra ve iflas dairelerinde 2022’de toplam belge sayısı 33 milyon 276 bine yükseldi. Bunun 31 milyon 185 bini icra belgesi oluşturuldu. Bu sayının içinde yeni açılan icra belgesi ise geçen yıl 8 milyon 595 bin oldu. 2015’te sadece 24 milyon 533 bin icra belgesi mevcuttu.
News
