İrlanda’nın, tarih boyunca Filistin davasına olan ilgisi ve güçlü dayanağı onu başka Avrupa Birliği ülkelerinden besbelli bir biçimde ayırıyor. Bunun temel nedenlerinin ortasındaysa tarihi benzerlikler ve ülkenin insan hakları konusundaki odunsuz yaklaşımı gösteriliyor.
Bugün Gazze’de yaşanan insanlık dramı karşısında Avrupa Birliği içindeki en güçlü ses tekrar İrlanda oldu.
Sıradan bir vatandaştan tutun da siyasetçilere kadar birçok kesim, hükümetin Filistinlilerin haklarını savunmaya daha güçlü bir halde devam etmesini istiyor.
İrlanda’nın İsrail algısı, ülkenin kendi İngiliz zıddı isyanıyla ve Kuzey İrlanda’yı İngiliz denetimine bırakan acı dolu bir iç savaşla boğuşurken kıymetli bir dönüşüm geçirdi.
1900’lu yılların başına kadar varlıklarını birlikte sürdüren Kuzey İrlanda ve İrlanda Cumhuriyeti, Birleşik Krallık’a bağlıydı.
İngiliz tesiriyle kurulmuş İsrail
Ancak 1919-1921 yılları ortasında gerçekleşen ve Anglo-İrlanda Savaşı olarak da bilinen İrlanda Bağımsızlık Savaşı, Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti’nin birbirinden ayırdı.
Bu nedenle İrlanda’daki pek çok kişi için İsrail, İngiliz tesiriyle zorla kurulmuş, yerli halk üzerinde kendini savunmaya kararlı bir sömürge varlığına benziyor.
Bu bakış açısı, İsrail’in 1967 sonrası hareketleri, bilhassa de Doğu Kudüs, Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ni işgal etmesiyle daha da pekişti.
İsrail’in Filistin topraklarını hukuka karşıt olarak ele geçirmesi ve Filistin halkının buna karşı uğraşı, İrlanda’nın Britanya hükümetine karşı verdiği çabayı hatırlatıyor.
Coğrafyayla ayrılmış lakin adalet ve özgürlük hasretiyle birleşen iki ulus ortasındaki bu güçlü bağ, İrlanda’nın Filistin hakları konusundaki memleketler arası telaffuzunu ve savunuculuğunu hâlâ şekillendirmeye devam ediyor.
Avrupa Birliği’ne 1973’te katılmasından bu yana İrlanda, Avrupa’da Filistin davasını savunmada öncü rol üstleniyor.
Ülke, 1980’de Filistin devletinin kurulması tarafında davette bulunan birinci AB üyesi oldu.
Yine 1993’te, İsrail büyükelçiliği açılan son AB üyesi olan İrlanda, Filistin halkının ülkenin Filistin ile dayanışma içinde durma konusundaki kararlılığını güçlendirdi.
Bugün Gazze’deki insani krizin ortasında İrlanda, bir kere daha AB içindeki en güçlü sesi yükseltiyor.
Birçok Avrupa ülkesi İsrail’e “tam destek” sunarken, İrlanda bir kere daha Filistin’le dayanışma göstermeyi tercih etti.
İrlanda Cumhurbaşkanı Michael Higgins, Avrupa Birliği (AB) Komitesi Lideri Ursula von der Leyen’in İsrail-Filistin çatışmasına ait açıklamalarına yönelik eleştirisini lisana getirerek von der Leyen’in “İrlanda ismine konuşmadığını” belirtti.
“İrlandalılar Filistin halkını gönülden destekliyor”
Anadolu Ajansına konuşan Belfast Filistin Dayanışma Kampanyası’nın (IPSC) temsilcisi James Quigley, İrlanda’nın Filistin uğraşına bakış açısının köklerinin kendi tarihî gayretlerine dayandığını ve Filistin davasına yönelik derin bir empati beslediğini söyledi.
Quigley, “İrlanda halkının sömürge ile uğraş konusunda gurur duyduğu bir geçmişi olduğunu” vurgulayarak “Dolayısıyla işgale karşı çabanın nasıl bir şey olduğunu biliyoruz. Ama birebir vakitte bizim çektiklerimiz, Filistinlilerin son 75 yıldır apartheid işgali, etnik paklık nedeniyle çektikleri acılarla karşılaştırılamaz.” diye konuştu.
“İrlandalılar Filistin halkını gönülden destekliyor” diyen Quigley, Filistinlilerin gayretini insanlık ismine verilen bir gayret olarak gördüğünü belirtti.
Quigley, ” Güney Afrika’da apartheid devlet vardı ve biz bunu yendik. İsrail’deki apartheid devletini de Filistinlilerin gücü ve dayanışmamızla yeneceğiz.” sözlerini kullandı.
“İrlanda olarak maksadımız daha büyük bir dayanışma hareketi inşa etmek”
Kuzey İrlanda’nın Kârdan Evvel İnsan İttifakı (People Before Profit Alliance) partisinden siyasetçi Gerry Carroll, İrlanda’daki yaygın Filistin yanlısı tavra işaret ederek “İrlanda’da, bilhassa Almanya ve Fransa üzere Avrupa ülkelerindeki üzere, Filistin protestolarını kriminalize etme teşebbüsleri yok.” dedi.
Carroll, “İngiltere İçişleri Bakanı Suella Braverman, birtakım durumlarda Filistin bayrağı sallamanın yasal olmayabileceğini söyledi. Biz İrlanda’da bu türlü teşebbüsler şimdi görmedik.” diye konuştu.
İrlandalıların Filistin’de yaşananları “bir devlet terörü, soykırım” olarak nitelendirdiklerini söyleyen Carroll, şu sözleri kullandı:
“Bu yüzden İrlanda olarak misyonumuzun, öbür Avrupa ve global ülkelerdeki beşerlerle kontaklar kurarak Filistin konusunda daha büyük bir dayanışma hareketi oluşturmak olduğunu düşünüyorum. Burada halk İrlanda hükümetinin hala bu hususta zayıf olduğunu düşünüyor. Bu manada hükümetin bu taleplere yanıt vermesi gerek. Mesela Filistinli mültecileri ülkemize kabul etmek bunlardan biri olabilir.”
“AB hata ortağıdır”
İrlanda’daki Musevileri temsil eden bir sivil toplum örgütünde çalışan Sue Pentel de İrlanda’nın memleketler arası arenada Filistin haklarının savunuculuğunda oynayabileceği değerli rolü vurguladı.
Pentel, “AB cürüm ortağıdır. Geçtiğimiz hafta AB, Gazze’den Batı Şeria’ya ve Kudüs’e hareket alanı olmayan ve bu ırkçı hükümet tarafından hakları ayaklar altına alınan Filistinlilere yapılan yardımı sorguladı. Ve hala sorguluyorlar. Bunun nedeni İsrail’in kendisini kurban olarak göstermesidir.” diye konuştu.
Filistinlilere yönelik şiddetin İsrail’in kuruluşundan bu yana devam ettiğini söyleyen Pentel, “Ailesi İsrail’de olan bir Yahudi olarak bu hususta çok lakin çok net olmalıyım. Gazze’deki kuşatma, işgal. Batı Şeria’daki şiddet beni kızdırıyor. Utanıyorum. Bunu benim adıma yaptığını söyleyen bir hükümetle nasıl gurur duyabilirim?” dedi.
Belfast’taki bir restoran çalışanı ve soyadını vermek istemeyen Bobby, tişört satışı yoluyla yardım toplayarak Filistin’e dayanak verdiklerini söyledi.
Bobby, uğraşlarının, tüm ülkenin Filistin davasının ardında toplandığı bir hareketin kesimi olduğunu vurgulayarak “Onlara yardım eden tek kişi biz değiliz, tüm ülke Filistin davasını destekliyor. Onlar için elimizden geleni yapıyoruz.” tabirini kullandı.
İrlanda’nın Filistin’e dayanak duruşu yalnızca ülke içindeki birliğin göstergesi değil, tıpkı vakitte Filistin halkının karşılaştığı adaletsizliklere karşı daha geniş bir memleketler arası koalisyon daveti olarak görülüyor.
İrlanda’dan gelen sesler bunun yalnızca siyasi bir sorun değil birebir vakitte bir insanlık sorunu olduğunu vurguluyor ve bunun hakikaten de çağımızın dönüm noktası sıkıntısı olduğu hissini yansıtıyor. AA
News
