“İnsanın delirmemesi mümkün değil, mümkün değil. Yahu çocukları var şu anda enkaz altında…”
Hatay’da Atatürk Bulvarı üzerinde enkazda kalan torunlarına şimdi ulaşamamış bir adam, jandarmaya bu türlü isyan ediyor. Hataylılar günlerdir yakınlarına canlı ya da cansız erişmeye çalışıyorlar. Kentte en çok bahis konuşulan, aramayı durduran geç kalındığı. Kentte öfke ve hüzün bir ortada.
Deniz Gülşen, partili bir parti. Türkiye Emekçi Partisi (TİP) heyetiyle İstanbul’dan zelzeleden 18 saat sonra kente varmış. O gün bu yana TİP Afet Uyum Merkezi’nde çalışıyor. Kente vardığı an, gördüklerini ve izleyenlerini unutamıyor:
“İlk gün Armutlu Mahallesi’nde ‘Sesimizi duyan var mı’ diye bağırdığımızda birçok binadan bağırdı. İkinci günün sonunda devlet geldi. Birinci olarak TSK’yı gördüm. Ardından AFAD geldi.”
TİP üyesi Deniz GülsenFotoğraf: Burcu Karakas/DW
“Enkazdan kendi çabamızla çıktık”
Hatay’da arama kurtarma gruplarının gecikmesi nedeniyle birçok depremzede, yakınlarını kendi imkanlarıyla çıkarmak zorunda kaldığını anlatıyor. İyilik Mahallesi’nde ikamet eden Çiğdem-Sebati Ünsal çifti üzere. Yıkılan konutlarının enkazından birinci gece iki ürünü sağ çıkarabilmiş. Sebati Beyefendi o günü anlatılırken öfkeleniyor:
“İkisini de kendi çabamızla ortaya çıktık. Birinci gün burada hiç kimse yoktu. Allah’ın oğlu burada yoktu. Kimse gelmedi. Çok zorluklar çektik iki gün. Sonra kalmaya başladı. Anlatılmaz bu acı. Kendi imkanlarıyla ortaya çıktı. Beşerler perişan oldu.”
Şehirde konuştuğumuz çok sayıda depremzede de, Şevki Cengiz Parla şeklinde, onlarca akrabasını yitirdiğini söylüyor. Zelzelede yengelerini, günlerini ve yeğenlerini kaybettiğini anlatan Parla, “Otuz kişilik ailemiz 10 kişi kaldı” diyor. Akrabalarının cansız vücutlarına ise ikinci haftada ulaşmaya başladılar:
“Cenazelerimizi teşhis edemedik, o kadar berbattı. Şu anda hayatta kalan üç kişi enkaz altında. Acımız çok büyük. Bu türlü bir acının tanımı yok. Allah yardımcımız olsun.”
“Yakınlarını çıkarmak için kendi parasıyla vinç kiraladı”
Arama kurtarma gruplarının gecikmesi,depremzedeleri deva parçaları ve eldeki olanakları seferber etmeye yöneltmiş. Bir kaybının devamının 209’uncu saatinde denk geldiğimiz İzmirli Yakamoz Arama Kurtarma ekibi, “Hatay’da hala bu saat hiç girilmemiş enkazlar var. Hiç girilmediği aşikâr çok konut var, zira giriş yeri açılıyor, görünüyor” diyor.
Ekip bir ağızdan, eksik gereçlerin çoğunun halktan ve gönüllülerden temininin sağlandığı, herkesin inşaat firmalarının hafriyat aracı ve içeriğindeki malzemelerin yaşandığı anlatılıyor. Kente vardıkları gün, neredeyse hiç gereç olmadığını, arama kurtarma grubunu göremediklerini, hem gereçlerin hem de arama kurtarma takımlarının yetersiz kalamayanlar söylüyorlar.
Yakamoz Arama Kurtarma Fotoğraf: Burcu Karakaş/DW
Yakamoz çalışanları, Armutlu Mahallesi için “Bir hafta geride kaldı, daha üç fiyatla burada çalışılıyor” diyor. Takım Üyeleri, çıkardıkları bazı kişilerin donarak gördüklerini gördüklerini da ekliyorlar.
Yakamoz Arama Kurtarma, koli taşıma, çadır kurma şeklinde lojistik dayanak sağlayan bir grup. Ancak Hatay’daki çaresizlik nedeniyle depremzedelere ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalıştılar. Yolda “Yardım eder misiniz?”, “Cenazemizi çıkarır mısınız?” diye düşünürler durduran çok sayıda depremzede ile karşılaştıklarını ve onları geri çeviremediklerini aktarıyorlar.
Ekip üyesi Emirhan, “Ben hiltinin (madencilerin kullandığı delici bir alet) ne olduğunu yeni öğrenmiş” diyor. İki gün boyunca arama kurtarma çalışmalarının önünde takviye edilen bir enkazın yakınlarını arayan depremzedeyi anlatmaya başlıyor:
“Bu vatandaş yakınlarını enkazdan çıkarmak için kendi parasıyla vinç kiralamıştı. Konuşurken lafın ortasında ‘Ben kiraladım’ dedi. Cansız çıkarabildik yakınlarını. Günlerdir cansız vücut çıkarıyoruz.”
Yedi katlı binadan sağ işaretli tek kişi
Aradan geçen günlerde hayatta kalanlarda enkazdan sağ çıkarılabilenler de oldu. Onlardan biri, Gülcan Yılmaz. Cumhuriyet Mahallesi’nde oturan 45 yaşındaki bayan, beşinci sırada yer alan Zonguldaklı madenciler tarafından yedi katlı bir binadan sağ çıkarılabilmiş tek kişi. odadaki eşi Ali Yılmaz ise bulunamamış.
Depremzede Ahmet CeylangüdenFotoğraf: Burcu Karakas/DW
Gülcan Yılmaz’ın ağabeyi Ahmet Ceylangüden’in gözleri, kız kardeşini anlatırken sevinç ve kederle konuşuyor:
“O enkazda ‘Gülcan diye canlı birisi var’ denildiği zamanki mutluluğum tanımlanamaz. Canlı var denildi bize, adı Gülcan denildi. İşte o benim kız kardeşimdi.”
Doktorlar, Adana’da tedavi olarak alınan Gülcan Yılmaz’ın sağ kolu ile iki bacağını kangren nedeniyle kırmak zorunda kaldı. Ahmet Beyefendi, onun tamamıyla kardeşi hayatta olduğu için şükrediyor:
“Olsun. Nefes alsın. Senin içinde yüzüme bakıyoruz ya, bu bize kâfi. Yapabiliyorum ya. Bu bana kâfi. O kazadan kurtulmuş olmak mümkün olmak. Bu çok büyük memnunluk. Ben ona ömür boyu bakarım. Babam 75 yaşında. ‘Ölünceye kadar bakarım’ dedi Bakacağız, bakmaz mıyız! Yüzümüze gülsün, konuşabilsin. Biz buna razıyız.”
Gülcan Yılmaz’ın eşi Ali Yılmaz kurtarılamadı Fotoğraf: Burcu Karakas/DW
Ahmet Beyefendi, beş yaşındaki yeğenini ise zelzelede kaybetmiştir. Anne ve babası ise birinci gün kendi imkanlarıyla canlı çıkarabilmiş:
“Testere öğrendiğinde, babamı demirleri kesip çıkardık. Annemi öldü zannettik önceden. Artık ben bir çöpün oynandığını gördüm. Biraz eştim. ‘Anne’ diye seslendim, sesi duyuldu. Kapıyla beton ortasında kaldı. Ömür üçgeni vardı. Burada herkesin bir kıssası var.”
News
