İnsan Hakları İzleme Örgütü ve ARTICLE 19, Türkiye’de 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak seçimler öncesi belge internet üzerindeki denetiminin seçimleri tehdit edeceğini tabir eden bir rapor yayınladı. Raporda kaydedilen toplumsal medyanın siyasetleri da mercek altına alındı.
Raporda Türkiye’de geçmiş seçimlerde toplumsal medyanın, klasik medyanın ve ulusal seçim makamlarının bağımsız olarak kullanılmadığı bir inceleme oy kullanımına ait usulsüzlük savlarının lisana taşınmasında değerli bir rol oynanmasına dikkat çekildi. Buna karşılık verildiği, Ekim 2022’de kabul edilen bir dizi yasal değişiklikle internet sansürüne yönelik araçları seçim öncesinde değerli ölçüde artırıldığı belirtildi.
“Hükümet, seçim sırasında muhaliflerin görüşlerinin engellenmesi için toplumsal medya platformlarının tehdit edilmesini yahut kısıtlamaktan kaçınmalıdır” denilen raporda “Sosyal medya platformları ve iletileşme servisleri, Türkiye’deki seçmenlerin demokratik bir seçime katılma hakkı hürmet hükümetin baskısına direnmeli ve kısıtlamalara karşı acil durum planlarını artırmak, kâr etmek yerine insan haklarına parlaklık vermeliler” tabirlerine yer verildi.
Fotoğraf: Adobe Stock
Sosyal medyanın iletişiminin
Raporda toplumsal medyanın “Birleşmiş Milletler İş Dünyası ve İnsan Hakları Rehberi Prensipleri faaliyetlerine demokratik seçimlere katılma izni zedelemeye katkı sağlanan istikametlerini ele almak da dahil olmak üzere, insan haklarına hürmet gösterme ve kesintilerinin durdurulmasına dikkat edildi” dikkat çekildi.
Sosyal medyadaki değişikliklerden sadee Meta ve TikTok Türkiye’deki seçimlerle ilgili yaklaşımlarını açıkladığı, Twitter ve YouTube’un seçimlerle ilgili genel siyasetlerinin mevcut olduğu, Telegram’ın dezenformasyon yahut seçimle ilgili erişime açık bir siyaseti kaydedilmediği kaydedildi.
ARTICLE 19 ve İnsan Hakları İzleme Örgütü, 1 Mayıs’ta Meta, Telegram, TikTok, Twitter ve YouTube’a mektup gönderilecek Türkiye’deki seçimler insanların haklarını korumak için ayırdıkları kaynakları sordu. Meta ve TikTok, Türkiye’nin seçimlerine yönelik özel çabalarıyla ilgili haber duyurularına ait irtibatları iletti.
TikTok, haber duyurusuna ait daha detaylı açıklama yaparak Türkiye’deki seçimlerle ilgili hazırlıklarının Ağustos 2022’de başladığını, içerikleri arızalı ve siyasetlerini ihlal eden mahallî telaffuzlarını tespit etmek için anadili Türkçe, Kürtçe ve Arapça olanlarla çalıştığını belirtti. İnsan Hakları İzleme Örgütü ve ARTICLE 19, diğerlerinden hiçbirinden detaylı sorulara cevap alamadı.
Şirketlerin hiçbirinin Türkiye’deki seçimler için ayırdıkları kaynaklar konusunda tam olarak manasıyla şeffaf olamadığını tabir eden İnsan Hakları Örgütü İzleme “Şirketlerin birçok, platformlarının ve ayrı ayrı seçim sonuçlarıyla ilgili yanlışlı bilgilerin dağıtımına katılmamalarını ve sürecin bütünlüğüne ziyan vermemelerini sağlamak için birleştirilecek zaferi ve seçim hilesi savlarıyla nasıl başa çıkmayı planladıklarını açıklayamadılar” dedi.
Twitter’ın devlete bağlı olduğunu değerlendirdiği hesapların işaretleme siyaseti olmasına karşın Anadolu Ajansı’nı “devlete bağlı” olarak işaretlemesinin kaygı verici olduğu kaydedildi.
ARTICLE 19 Avrupa Yöneticisi Sarah Clarke, “Sosyal medya şirketlerinin bağımsız olarak değerlendirmelerin değerlendirmeleri de dahil olmak üzere, olumsuz görülen içerikleri çıkarmaları konusunda ağır bir baskıyla karşılaşılabilir. Ellerinden gelen yapmaları çok önemli” dedi.
News
