Uluslararası Demokrasi Raporlama (DRI) Yöneticisi Michael Meyer-Resende, “Kusurlu bir seçim, bir at yarışı değil” başlıklı tahlilinde Türkiye’deki seçimlerle ilgili dikkati gösteren bulgulara yer verdi.
Meyer-Resende, VerfassungsblogÖdüllü hukuk portalında yayımlanan tahlilinde, Türkiye’de muhalefetin karşı karşıya bulunduğu “açmazı” ve seçimlerin meşruiyetini gölgeleyen senaryoları şablon olarak aldı.
Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun seçimleri kazandı ve Türk siyasetinde artık yeni bir sayfa açılması yönünde yüksek beklentiler, hatta “büyük değişime” tanıklık etmek için dünyanın dört bir yanından gazetecilerin Türkiye’ye gittiğine işaret eden Meyer-Resende, “Ama yeni bir sayfa” açılamayacak” öngörüsünü paylaştı.
Hukukçu Michael Meyer-Resende, ikinci tıp seçimlerinden Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın galip çıkmasının beklenmesine dikkat ederek, “Hatta gücü tazelemiş ve demokratik meşruiyet imajıyla devam edecek” tabirlerine yer verdi.
Otoriteçi idarelerde seçimler
Siyaset bilimcilerin Türkiye’yi “rekabetçi otoriter devlet” olarak nitelendirdiklerini hatırlatan DRI Yöneticisi Meyer-Resende, bu tıp rejimlerin özelliklerini, “Lider ve parti, direkt ya da dolaylı olarak, tüm enerji ve bol miktarda yolsuzluk yoluyla iktisadın büyük bir kısmını, eder Ancak aynı vakitte, seçimler de yapılır” sözleriyle tanımladı.
Geçmişte Rusya ve Venezüela’nın da gücü istikrarı rejimi olarak tanınmasına rağmen artık bu ülkelerin muhalefetinin seçimle kazanması mümkün olmayan otoriter rejimlere dönüştüğünü anlatan hukukçu, Belarus’un da kalıcı rejiminin nasıl hızlılice baskıcı diktatörlüğe dönüştüğüne örnek teşkil ettiğini vurguladı. Meyer-Resende, “Lukaşenko’nun 2020’deki hükümet başkanlığı seçimlerini kaybetmiş tarafların oluşturduğu yaygın kanaat üzerine kitlesel protestolar başlamış, rejim bunları güç kullanarak bastırmıştı. Protestoları bastırmak için güvenlik güçlerinin kullanılması bir diktatör için onu yedekte tuttukları bir seçenektir” tabirlerine yer verdi.
Michael Meyer-ResendeFotoğraf: demokrasi-reporting.org
AKP siyasi rekabete “meşruiyet” için alan tanıyor mu?
Meyer-Resende tahlilinde Türkiye’deki muhalefete “aşırı baskının” mevcut olduğuna, AKP’nin bireysel zamandaki siyasi rekabete de alan koşullarına işaret etti.
Bu sayede muhalefetin seçim kampanyasının yürütebildiği, halkta değişim umudunu yeşertebildiğini ve bunun da seçimleri farklı bir hale getirilenni belirten hukukçu, “Muhalefet bunu yaparken bireysel zamandate otoriter önder için çok pahalı bir şey sağlar: Meşruiyet. Zira bu liderler kurtarıcı seçimlerde seçimi kazanırsa, gerçek bir dayanağa meydana geldiği ve rastgele bir muhalifin sesini bastırmak için de yalnızca kaba kuvvete bağlı kalmayacağını” kaydetti.
Seçimin ikinci tipi yaklaşırken bayanlar fark etmez
Bu görüntüyü görüntülemek için lütfen JavaScript’i etkinleştirin ve HTML5 videosunu destekleyen bir web tarayıcısına geçmeyi düşünün
Yaratılan algı gerçekleri gölgeliyor mu?
14 Mayıs seçimlerinden sonra memleketler arası basında yer alan haberlerin de Erdoğan’ın meşruiyet arayışına biçilmez bir katkı ödemesinin lisansı ile çizen DRI Yöneticisi Meyer- Resende, mevcut Erdoğan’a “müthiş bir kampanyacı” olarak yer verilirne, AKP’nin hala “gerçek ve geniş” Güçlendirilmiş takviyeye sahip bir bölüm olarak gösterilmesine dikkat edildi. Tekrarlanan muhalefetin “hayal gerçekleşecek kadar zayıf” olarak nitelendirildiğine, “Alevi olan ve Türklerin güvenmediği bir dini azınlığa mensup olan Kemal Kılıçdaroğlu yanlış bir adaydı” yorumlarının yer aldığına işaret eden Meyer-Resende, şunları kaydetti:
“Sanki sonuçları önceden belirlenmemiş, olağan seçimlerin yapıldığı izleniyormuş gibi yaratılıyor. Yansıtılan bu fotoğraf, muhalefetin zarara uğraması için gerekli şartların uzun bir süre boyunca hazırlanmakta olduğu gerçeğini gölgede bırakıyor.”
Muhhalefetin açmazı
Bununla birlikte esnekliğin otoriter rejimlerde muhalefetin her zaman adil olmayan koşullarda yarışmadan şikayet etmeyeceğinin tamamen çizen hukukçu, muhalefetin değişim için momentum yaratması gerektiği, seçimleri kazanmanın mümkün olduğuna inanmayan bir muhalefetin seçmeni de ikna olmayacağını, seçimleri boykot etme davetlerinin yükseleceği aktarıldı.
Bunun muhalefeti, “bir yarışın yolunda açtığı heyecanın benzerini yaşatma” uğraşına kattığını kaydeden Meyer-Resende, muhalefetin sürüklediği açmazı şu şekilde tanımladı:
“Muhalefet için açmaz seçimlerden sonra da sürüyor. Muhalefet yalnızca adil olmayan koşullar devam ederse, berbat bir olaylar olmak üzere görülür. Kazanacaklarından çok emin göründüyseler de o zaman süreç nitekim ne kadar adaletsizdi sorusu sorulur. -kazan senaryosu sağlayan bir açmazdır.”
Muhalefet için bu açmazı yok saymanın çok güç olduğunu anlatan hukukçu, gazeteciler, kullanılan ve diğer ülke arkadaşlarının Türkiye’deki seçimlerin adil olmayan koşullarda sürdürüldüğüne vurgu yapmalarının büyük kıymet taşıdığını kaydetti.
Erdoğan’lı Yıllar | Türkiye’nin 21 yıllık hafızası
Bu görüntüyü görüntülemek için lütfen JavaScript’i etkinleştirin ve HTML5 videosunu destekleyen bir web tarayıcısına geçmeyi düşünün
AGİT’e “cesaret” eleştirisi
Analizinde, “Yarışın heyecanına kapılmayın, yarışın düz, engebesiz bir toprakta yapılmadığına odaklanın” bildirisine vurgu yapan Meyer-Resende, AGİT’in 14 Mayıs seçimlerine ait müşahedeleri hakkında belirtildiği yerde verilen tenkitleri hatırlattı.
Bu sayede Erdoğan ve iktidar partilerinin medya yayınları dahil olmak üzere haksız haklardan yararlandıkları saptamanın yerleştiği ve YSK’nın şeffaf olmadığı, demokratik seçimlerin tasfiyesi için gerekli yasal yerin tam olarak karşılanmadığı şekilde çok sayıda eksikliğin sıralandığına dikkat edilmesi Meyer-Resende, “Ama ne yazık ki Ki geçmişte daha iyi mert misyonlarının yaptığı şekilde, tek mantıklı sonuç olan, seçimin AGİT’in demokratik seçim politikalarını yerine getirmediği ve serbest bırakılmasından mahrum bırakılmaktan kaçınmaktan kaçınılmaktadır” tenkidinde bulunuyordu.
Hukukçu Meyer-Resende, ayrıyeten “en umut verici aday” olarak nitelendirdiği İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu’nun mahkumiyet kararı nedeniyle gün gösterilmediğini anımsattı, Türkiye seçimleriyle ilgili kıymetlendirme sırasında, dayanıklılığın seçimleri kazanmasını neredeyse imkansız hale gelen atakların gözardı edilemeyeceğini vurguladı.
Benzerin geçen sene Macaristan seçimlerinde de yaşananları, bu seçimlerin kusurlu seçimlerden çok bir at yarışı olarak resmedildiğini aktaran DRI Yöneticisi Meyer- Resende, “AB’de Macarların bütünüyle yasal bir hükümet işlemleri yapılmakta ve tasa kaynağı olarak rejimine odaklanmakta, güya AB’ dokuz eşit tartıda olan bir kurucu pahası değilmiş gibi” sitemini kaydetti.
Hukukçu, Türkiye seçimlerine ait tahlillerini şu sözlerle tamamladı:
“Bu şekilde durumların birçoklarında boykot bir seçeneği değildir. Muhalefet partileri seçime katılmaya devam kriterleri, zira bu umut canlı tutmaları için sahip oldukları tek fırsat. Bazen, 2019 İstanbul belediye seçimlerinde olduğu üzere galip çıkabiliyorlar. Lakin otoriter hükümetinlerin bu şekilde kusurlu seçimlerden meşruiyet devşirmelerine vermemeliyiz.
News
