Uluslararası Af Örgütü, ülkelerden kaçarak İran ve Türkiye’ye gelen Afganlara ait bir rapor hazırladı. Raporda “Türkiye ve İran güvenlik güçlerine, sonlarını çalıştıran Afganları tekraren geri itmek ve bunun için bölgelerde, bayanların ve çocukların üzerine hukuka alışılmamış formda ateş açmak dahil çeşitli yollara başvurduğu suçlaması yöneltildi”.
“Bizi insan yerine koymuyorlar: Afganların Türkiye ve İran’dan hukuka karşıt olarak geri gönderilmeleri” başlıklı raporda, çoğu İran hududunda olmak üzere güvenlik güçlerinin, duvarlara tırmanan yahut çitlerin altından devam ederek, çalışan insanların üzerinde doğrudan ateş çalıştırıldığı çok sayıda çalışanın belgelendiği tabir ediliyordu. İran’da rutin ya da Türkiye’ye girmeyi başarabilen Afganların da olarak keyfi halde alıkondukları, hukuka ters şekilde zorla geri gönderilmeden önce de azap ve makûs muameleye maruz kaldıkları belirtildi.
Raporda, Af Örgütü araştırmacılarının Mart 2022’de Afganistan’ın Herat kenti ile İslam Kale hudut kasabasında görüşmelerde bulundukları kaydedildi. Araştırmacıların İran ve Türkiye’den geri itilen 74 Afgan’la konuştuğu, bu kişilerin 48’inin sonuçları gözlemlenirken ateşte tutuldukları anlatıldı. Raporda bu bireylerin hiçbirinin Türkiye’ye ya da İran’a sığınma başvurusunda başarısız oldukları, birçoklarının milletlerarası hukuk ihlalleri yapılarak Afganistan’a geri gönderildiği söylendi.
“İhlallerin başarısız olanlarından hesap sorulmamalı”
Uluslararası Af Örgütü Mülteci ve Göçmen Hakları Araştırmacısı Marie Forestier, tezlere ait açıklamada Afganistan’dan ayrılışıyla tahliyelerden bir yıl sonra, geride bırakılan birçok kişinin ülkeden çıkmak için hayattan kopmasına dikkat çekti.
Van’da Türkiye ile İran hududunda güvenlik uygulamaları artırıldı (Arşiv fotoğrafı)Fotoğraf: Murad Sezer/REUTERS
Son bir yıl içinde güvenlik arayışıyla İran ve Türkiye hudutlarına giden Afganların güvenliğe erişebilmek için bir yana ateş altında zorla geri gönderildiklerini söyleyen Forestier, “İran güçlerinin geçen yıl Ağustos bölgelerinden beri, tıklım tıklım dolu arabalara tekraren ateş açma da dahil olmak üzere onlarca Afgan hukuku ters formunda Öldürdüğünü ve yaraladığını belgeledik. Türkiye hudut muhafaza vazifelileri de insanları püskürtmek için havanın ateş açılmasını ve bazı hadiselerde doğrudan üzerlerine ateş etmek dahil Afganlara karşı hukuka muhalif olarak atış mühimmatı kullandı” diye konuştu.
Tehlikeli sonlarda sona erme, birçok Afgan’ın Türkiye ya da İran’da keyfi olarak alikonulduklarını, bu mühlet içinde azap ve makûs muameleye de maruz kaldıklarını kaydeden Forestier, “Türkiye ve İran yetkililerini, Afganlara yönelik her türlü geri itme ve hudut dışında ivedilikle durdurmaya , azap ve diğer cinste berbat muameleye son bakım ve muhafaza arayan tüm Afganların inançlı geçişini ve sığınma imkanlarıne erişimini çağırıyoruz. sorulmalıdır” miktarı kullanılmıştır.
Uluslararası buluşma çağrısı
Uluslararası Af Örgütü, memleketler arası da İran ve Türkiye dahil çok sayıda Afgan’a ev sahipliği yapan mali ve diğer cinste maddi yardım yapılmadı.
Avrupa Birliği’nin beslenmesi Türkiye’nin yeni hudut duvarları ve Afganların alıkonulduğu belgelendiği çok sayıda “geri gönderme merkezinin” inşaatı için fon sağlanmasına işaret eden Af Örgütü, milletlerarası muhafazaya dayanıklılık kazanan Afganlar için yine yerleştirme olanaklarını artırmasını istedi.
Türkiye’nin en büyük mülteci mezarlığı
Bu görüntüyü görüntülemek için lütfen JavaScript’i etkinleştirin ve HTML5 videosunu destekleyen bir web tarayıcısına geçmeyi düşünün
Afganlar nasıl kaçıyor?
Taliban’ın Ağustos 2021’de Afganistan’ın denetimini ele geçirmesinden bu yana yüzbinlerce Afgan seyahatten kaçtı. Afganistan’a komşu ülkelerin sonlarının seyahat evrakı olmayan Afganlara kapatması ise birçok kişinin sistemsiz formda seyahat etmesine neden oldu.
Raporda Afganların Afganistan’ın Herat Vilayeti’ndeki resmi hudut kapısı aralığı çitin altından sürünerek yahut Nimruz Vilayeti’nde iki metre gücündeki bir kayıt tırmanarak İran’a gittikleri belirtiliyor. İran hudut muhafızları tarafından anında nezaret para alınmayanların da ardından İran’ın çeşitli kentlerine ya da Afganistan hududundan 2 bin kilometre uzakta, İran’ın ayrıldığıki Türkiye seyahatlerinin sona erdiği aktarılıyor.
News
