İran’da ahlak polisi tarafından ele geçirilen Jina Mahsa Amini’nin vefatının akabinde ülke geneline yayılan ve değişimin sert biçimde azaltılmasıya harcanan şovlar, son aylarda ülkenin farklı kentlerinde görülen kız çocuklarında kalp krizi hadiselerine reaksiyon olarak tekrar alevleniyor. Alman haber protalı Tagesschau’unHaberine göre, dün Cuma namazı sırasında Sistan – Belucistan eyaletinin başşehri Zahedan destekleyiciler “diktatöre ölüm” sloganlarıyla rejimi protesto etti.
Bazı velilerin de, bugün Kirmanşah’taki resmi eğitim dairelerinin önünde protesto davetinde bulunduğu belirtildi. İranlı bir milletvekilinin durumunun özellikleri, şu ana kadar yaklaşık bin 200 kız öğrencinin teneffüs zahmeti, orta seçimleri ve çarpıntı nedeniyle tedavi görmek zorunda kalması.
Geçen yıl Kasım ayında başlayan hücumlar, birinci sefer Kum koşulları görüldü. Bir takım veliler, akınların akabinde kızlarını okuldan alma kararını aldı.
Kızların okula gitmesinin önüne mi geçilmek isteniyor?
Saldırıların üç kez devam etmesi karşılığında, okullarda su içmek için kullanılan husus şimdi tam olarak tespit edilebilmiş değil. Lakin, Kum’da kullanılan hususların nitrojen izleri gösterdiği belirtiliyor. Sorumluların kim olduğu hala belirsizliğini korurken, çok sayıda İranlı, taarruzlardan kızların okula gitmesinin önüne geçiş yapmak isteyen tezlerin hükümetin sorumluluğunu sürdürmek.
Saldırıların, yaklaşık altı sayısı devam eden protestolara katılan kızların gösterdiğiden intikam gayesi taşıdığı da üzerinde durulan ihtimaller ortada. Siyaset bilimci ve İranlı uzman Ali Fethullah Nejat’a bağlı olarak, Tahran rejimi, kendi doğrudan müdahalesi yerine aşırılık yanlısı kümeleri kullanıyor olabilir. “Geçmişte de, örneğin 2014 yılında İsfahan’da kentlerde aşırıcı kümelerin taarruzlarına söylendiği öğrenildi. O zamanlar bayanların dünyasında asit atılıyordu” diyen Nejat, kelam konusu devirlerde, bu olayların başarısızlıklarının yakalanması için aralıklarla bir çaba gösterdiğini vurguluyor.
Reisi: Düşman kaos yaratmaya çalışıyor
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Cuma günü yaptığı açıklamada, zehirlenme olaylarından “Tahran’ın düşmanlarını” sorumlu tuttu. Olayları, “Ülkede kaos yaratma gayeli bir güvenlik projesi” olarak pahalandıran Reisi, “Düşünün bu yolla öğrenci ve veliler ortasında havalandırma ve uçuş aşılamaya çalışıldığını” savundu.
Üst düzey bir İranlı yetkili, Tahran’ın görüldüğünü ve iki başka kentte daha tespit edilen bir yakıt tankerinin yanma olaylarıyla ilişiğinin bulunma olasılığının üzerinde durduğunu söyledi. Yetkili, tankere el konurken, şoförün de gözaltına alındığını açıkladı.
Soruşturma çağrıları
Kız haberlere yönelik taarruzların soruşturulması istikametinde memleketler arası kamuoyundan da Tahran’a davetliler geliyor.
İranlı kız çocuklarının krizine karşı Washington’da protesto eylemi düzenlendi Fotoğraf: Allison Bailey/NurPhoto/picture Alliance
Cuma günü Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları biriminden yapılan olaylara ait şeffaf bir soruşturma süreci talep edildi. BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Ravina Shamdasani, “Kızların kasti olarak maksat alınanna ait tezlere yönelik oldukça çabalı bir şekilde” tabir etti.
Berlin’den akınlara yönelik misal bir reaksiyon geldi. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, atakların tam manasıyla soruşturulması “şoke düzenleme” olarak nitelendirdiğini söyledi. Twitter hesabından hususa ait bir paylaşım yapan Baerbock, “Kızların korkusuzca okula gitmesinin bir insan hakkı” dikkat takip soruşturması talebinde bulundu.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Sözcüsü John Kirby de dünyanın bu yanmalarına sebep olduğunu bilmesi gerektiğini belirtmiş, telaşlarını söz etmişti.
News
