Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Kazakistan’ın başşehri Astana’da düzenlenen TDT Devlet Liderleri Kurulu 10. Tepesi’nde konuştu.
Türk devletleri ile bağlantıların pekiştirilmesinin, Azerbaycan dış siyasetinin önceliklerinden biri olduğunu belirten Aliyev, etnik ve kültürel köklerin ve ortak geçmişin, bağlarının temelini oluşturduğunu kaydetti.
Aliyev, 2009’da Nahçıvan’da düzenlenen doruktan geçen müddette Türk devletlerinin farklı alanlardaki alakalarının kurumsallaştığını tabir ederek TDT’nin başarılı gelişme yolu geçtiğini vurguladı.
TDT’nin memleketler arası seviyede büyük nüfuza sahip olduğunu belirten Aliyev, son 2 yılda TDT üyesi ülkelere 20 ziyaret yapıldığını bildirdi.
Aliyev, Karabağ’ın sembol kenti Şuşa’nın 2023 Türk Dünyasının Kültür Başşehri ilan edilmesine takviyeleri nedeniyle TDT önderlerine teşekkür etti.
TDT üyesi ülkelerle ekonomik alakalara de değinen Aliyev, “Azerbaycan, Türk devletlerinin iktisadına 20 milyardan fazla yatırım yaptı. Bunun değerli ölçüsü Türkiye’ye yapılan yatırımlardır. Ortak yatırım fonlarının kurulması süreci başladı. Azerbaycan-Özbekistan Yatırım Fonu ve Azerbaycan-Kırgızistan Kalkınma Fonu kuruldu. 2023’ün ocak-eylül aylarında 2022’nin tıpkı devrine kıyasla Azerbaycan’ın TDT ülkeleriyle ticaret hacmi yüzde 40 arttı.” bilgisini paylaştı.
Aliyev, alakaların gelişmesinde ulaştırma ve lojistik alanlarının kıymetli yere sahip olduğunu belirterek “Azerbaycan, Orta Asya ülkeleriyle Türkiye ve Avrupa piyasaları ortasında emniyetli transit ülke üzere kendisini kanıtladı. Azerbaycan Doğu-Batı Ulaştırma Koridoru’nun sürdürülebilir faaliyetine katkı sunuyor.” dedi.
Dünyanın farklı bölgelerinde milletlerarası hukuk kurallarının kabaca ihlal edildiğini hatırlatan Aliyev, “Savaşlar ve çatışmalar alevleniyor. Bu durumda ülkelerin savunma potansiyeli güvenliğin esas garantörüne dönüşüyor. Üye ülkeler ortasında güvenlik, savunma ve savunma endüstrisi üzere alanlarda iş birliği daha da artırılmalıdır.” diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Aliyev, Azerbaycan topraklarının 30 yıl Ermenistan işgali altında kalmasından, Ermenistan’ın Azerbaycan kentlerinde yaptığı yıkımlardan, yıllarca hiçbir sonuç vermeden süren müzakere sürecinden ve 2. Karabağ Savaşı’ndan bahsederek “Azerbaycan, kendini savunma hakkını kullanarak Ermenistan’ı mağlup etti ve toprak bütünlüğünü temin etti ve tarihi adaleti sağladı. Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun Ermenistan ordusunun Azerbaycan topraklarından derhal ve kayıtsız koşulsuz çıkmasını öngören 4 kararını Azerbaycan kendisi sağladı. 44 gün müddet savaş, Ermenistan’ın mağlubiyetini kabul eden belgeyi imzalamasıyla sona erdi.” değerlendirmesini yaptı.
2026 sonuna kadar Karabağ ve Doğu Zengezur’a 140 binden fazla insan geri dönecek
Eylül’de Karabağ’da gerçekleştirdikleri antiterör operasyonuyla bölgede Azerbaycan’ın egemenliğinin tam sağlandığını bildiren Aliyev, “Antiterör operasyonunda sivillere ve sivil altyapıya hiçbir ziyan verilmedi. Azerbaycan, milletlerarası hukuka tam uydu. Bölgeyi iki kere ziyaret eden BM Misyonu da bunu onayladı.” tabirlerini kullandı.
Aliyev, işgalden kurtarılan bölgelerde geniş kapsamlı imar ve ihya çalışmaları başlattıklarını anlatarak “Bu gayeyle Azerbaycan bütçesinden 7 milyar dolar harcandı. 2024’de de en az 2.4 milyar dolar harcanacak. Toprakların gerçek sahipleri Laçın ve Fuzuli kentlerine ve 3 köye döndü. 2026 sonuna kadar Karabağ ve Doğu Zengezur’a 140 binden fazla insan geri dönecek.” dedi.
Fuzuli’de okul ve kültür merkezi inşa eden Özbekistan ve Kazakistan başkanlarına teşekkür eden Aliyev, konuşmasını “Büyük Türk dünyasının kesimiyiz. Dostluk ve kardeşliğimizin ebedi olacağına, TDT’nin milletlerarası nüfuzunun daha da artacağına eminim.” kelamlarıyla tamamladı. AA
News
