Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun oğlu “Alevi çıkışlarının” yansımaları tartışılmaya devam ediliyor. Siyaset bilimcilere bağlı Kılıçdaroğlu, bu çıkışıyla muhafazakâr siyasetçilerin ellerindeki bir kozu alınan kimliklere dayalı toplu kamplaşmaların aşılması için de fırsat sunuyor.
Kılıçdaroğlu, dün gece “Artık bir mevzuyu konuşma zamanı geldi” diyerek görüntülenebilen görüntü ile kendisinin Alevi olduğunu belirtti ve seçmen gençlere “‘Alevi olmaz’ diyen bu sistemi kökünden yıkmaya hazır mısın?” diye seslendi.
Ailesinin birden fazla ferdi şu an Kocaeli’nde yaşayan Kılıçdaroğlu aslen Tunceli’li bir Alevi ve Horasan’dan gelen Kureyşan Türkmen aşiretinin bir ferdi.
Kılıçdaroğlu’nun Alevi kimliğinin adayının şimdi katılaştığı devirde bir süre boyunca kamuoyunda tartışılmış, muhafazakâr seçmenlerde bunun bir güzel tesir yapılabileceği, Cumhur İttifakı’nın bu kimliğini kullanmak isteyebileceğine dair yorumlar yapılmıştı.
“Cesur ve gerçek bir adımdı”
Peki Kılıçdaroğlu’nun bir periyot de tartışılan bu beyanat işlemleri açık bir şekilde seçim öncesinde yürütülmesinin manası ne ve bu davranış nasıl karşılandı?
Siyaset Bilimci İbrahim Uslu, Kılıçdaroğlu’nun görüntüsü için “cesur ve yanlışsız bir adımdı” nitelemesi yaparak “Alevi sıkıntısını kapalı bâtın konuşulur, güya bir cürümmüş olmak üzere bir şeyden çıkmak zorundaydı” diyor.
Alevi, siyasette açıktan yararlanmayı genel olarak yürekten yetemediğini, ancak daima “el altından ya da çaktırmadan” verilip verilmediğini belirten Uslu, şöyle konuşuyor:
“Oysa ki bu bahisler toplumsal zenginliğimizdir. Kemal Bey’in de söylediği üzere utanılacak, saklanacak şeyler değildi. Dünyanın her yerindekinin da sırrı yoktu, hepimizin bildiği bir şeydi. Lakin burada yürekli olmak gerekiyordu.”
Fotoğraf: Özel
Siyasilerden dayanak geldi
Millet İttifakı ile diğer diğer partilerden gelen ilk yorumlar da olumlu yönde oldu.
Saadet Partisi resmi toplumsal medya hesabından “Kutuplaşmayı, ötekileştirmeyi ve kimlik siyasetini değil hoş ahlakı, adaleti, hakkaniyeti ve samimiyeti katılırsınız, bu çarpışma tertibe daima birlikte son vermeyiz” paylaşımı yaptı.
HDP eski Eş Lideri Selahattin Demirtaş ise “Bu topraklarda dağıtım olmadan, eşitçe, kardeşçe, huzur içinde yaşamak mümkün. Sayın Kılıçdaroğlu’nu kutluyor, bu hoş iletilerini canı gönülden uzaktayım” tweeti attı.
“Ezber bozan bir söylem”
Siyaset bilimci Tanju Tosun da Kılıçdaroğlu’nun telaffuzunu “ezber bozan” olarak tanımlıyor ve “Türkiye’de, toplumsal bu çeşit kimlikler üzerinden siyaset yapma, mahallelere bölünmema siyasetinin sona ermesine yönelik cesurca bir çıkış olarak okumak da gerekir. Yani ezberi bozmak aslında” diyor.
Tosun, sağ, milliyetçi, muhafazakâr ve otoriter siyasi aktörlerin kendi mahallelerinde bu kimlikleri bir araç olarak günümüze kadar kullanıldığını gösteren bilgi sahibi olmayan halk bölümlerinin de bazen bu siyasetçilere kanabildiğini, yanlış izlenimlere kapılabildiğini, Kılıçdaroğlu’nun son çıkışı ile bu “efsanelerin” sekteye uğrayacağını belirtiyor.
Kılıçdaroğlu’nun yaptığı “önemli ve değerli” bulduğunu söyleyen araştırmacı Reha Ruhavioğlu da CHP başkanının Türkiye’nin çok değerli bir tabusuna çok samimi, grurlu ve sade biçimde dokunduğunu belirterek “Alevilik, Türkiye’de maalesef bir tabu. Bu tabuyu yıkma girişiminde bulunuyor” .
Bu çıkışın devamı nasıl yapılabilir?
Peki Kılıçdaroğlu’nun bu çıkışının devamı mümkün mü?
Uslu, bu görüntünün ve anlatımın yanlış olduğunu ancak bundan sonra CHP liderliğinin bunun üzerine de çok gitmeyeceği görüşünde. Uslu, “Neden? Zira kişiliğinizi kapsayan başka bir şey, kimlik üzerinden bir siyaset dosyası ise diğer bir şey. Kimliğe dayalı siyaset Türkiye’de bol miktarda zehirleyen, ayrıştıran ve 500 yıldır mustarip olduğumuz bir mesele” diyor.
Bu arada İçişleri Bakanı Süleyman Soylu dün gece Haber Global’de Kılıçdaroğlu’nun açıklamalarını değerlendirmesinde “(Alevi olduğunu) Bugüne kadar söylememiş de neden artık söylüyor? Buradan kendi ismine bir zararsızlık kaydetmeye çalışarak bugün biz bugünleri sürdürdük” dedi.
CHP liderliğinin konuşmasının ikna edici bir usulde olduğunu söyleyen Tosun ise bundan sonra “bu malzeme” yani Alevilerin siyasette kullanılmasının mümkün olabileceğini düşünüyor. Tosun, “Sağ, muhafazakâr, otoriter siyasetçilerin kendi mahallelerinde seçmen ve oy devşirmek için bu malzemeyi kullanım ömrü tamamlandı” diye konuşuyor.
Araştırmacı Reha RuhavioğluFotoğraf: Privat
Kılıçdaroğlu’na yalnızca kendisine yakın ya da Millet İttifakı’ndan siyasetçilerden değil karşı kamptan da takviyeler gelebildiğini söyleyen Ruhavioğlu, şöyle konuşuyor:
“Türkiye’ye bir fırsat sunuyor; ‘Gelin biz bu kimlik kamplaşmasını aşalım. Kimliklerimizin istediğimizden fazla seçemediğimiz kimlikler, seçebildiğimiz hasletler üzerinden birbirimizle ilgi şartım ve Türkiye’yi bu kimlikçilik cenderesinden kurtaralım’ diyor. bu sızıntılara dayanak sistemleri.”
“Toplumsal fay çizgilerini kırmayı amaçlıyor”
Kılıçdaroğlu Alevi kimliği ile ilgili olarak önceden Kürtlerle ilgili de bir paylaşım yapılmış, daha önceden de zaman zaman muhafazalı muhafazakâr kesitlere seslenmişti.
Bu yeteneği Uslu, Kılıçdaroğlu’nun bu son dönemde genel olarak uyguladığı “helalleşme” siyasetinin da bir modül olarak da okunabileceğini belirtiyor ve şöyle konuşuyor:
“Türkiye’nin üç temel sorunu, fay kırığı var benim kullanımı. İlk dindar-laik tansiyonu. Uzun yıllar bununla zaman kaybettik. İkinci Türk-Kürt tansiyonu, üçüncüsü Alevi-Sünni tansiyonu. Helalleşmenin bir tür şema kavramı ve Kemal Beyefendi tüm bu toplam kırgınlıklar, sosyal çatlaklar ve kırgınlıkların ortadan kaldırılmasını amaçladığını söylüyor.”
Uslu, bu üç sosyal çatlak alanında da şu ana kadar cesaretli kelamlar olduğunu söyleyen Kılıçdaroğlu’nun bunun karşılığında da almakta olduğunu belirterek, Kürtlerin birinci favori aday haline geldiğini, muhafazakârlarla ortasındaki zihinsel bariyerin de bir ölçüde kırıldığını kaydediyor.
News
