Türkiye’de emlakçılık yaşanmakta olan sorun büyüyerek devam ederken mesken sahipleri ve onlar ortadaki kırılmaların önüne geçmek için yeni bir düzenlemeye gidiliyor.
Buna göre Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen düzenlemeyle 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kira yenileme devirlerinde mesken sahiplerinin sahiplerine en fazla yüzde 25 artırım yapabilecek.
Mevcut şartlarda kira artış oranı enflasyonun son 12 aylık tutarı kayıt altına alınıyor. Bu kapsamdaki mayıs ayı için kira artış oranı yüzde 39,33 olarak belirlendi. Ekonomistlere göre Türkiye’deki enflasyonun gidişat sürecindeki projeksiyona gidişat bu oranın Temmuz ayında yüzde 50’ye yaklaşması, Ekim ayında yüzde 60’ı aşması Aralık ayında ise yüzde 70’e dayanması bekleniyordu.
Türk Lirası’ndaki bedel kaybı düşünülmediği için bu beklenti birden fazla tasarruf için önemli bir sorun oluşturdu. Çünkü mesken sahiplerinin büyük bir kısmı son günlerdeki yasal artışta yetersiz bulunanlar için sahiplere baskı yapıyor ve konut sahipleri ile sahipleri bu uyuşmazlığın tahlilini mahkemelerde arıyordu.
Hükümet, ilk olarak bu sorunların tahlili için arabuluculuk kuralını uygulayarak geçmişteki uyuşmazlıkların mahkemeleri üzerindeki dinlenmeyi hafifletmeye çalıştı. Yüzde 25’lik tavan oran ise bu çatlakların bir yıl mühlet ile dondurulmasını hedefliyor.
Peki kira artışının sabitlenmesi emlak piyasasında nasıl tesirler?
DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Coldwell Banker Türkiye Lideri Gökhan Taş’a ait uygulama mevcut olanlar için olumlu görünümse de yeni yaşayanlar için büyük sorunlar de getirecek.
Bazı meskenler ilandan çekildi
Daha fazla ödeme parası bunun için birinci tesirlerini göremeye başladıklarını söyleyen Gökhan Taş, “Evini 5 bin liraya kiraya vermek isteyen bazı mal sahiplerini bizi seçen bu ilanları geri çekmek istedi. Mevcut kira artışı yetersiz buluyorlar ve ortadaki farkı yeni konutlara yansıtacaklar. Yani konutlarını artık 5 bin Liraya değil daha fazla bir fiyatla kiraya vermek için hazırlanıyorlar” diyor.
Gökhan Taş, mesken sahiplerinin bundan sonra devamını beklediklerini, enflasyon bedelini de kiraya eklemeyeceğini söylüyor.
“Aradaki fark çatlakları sürdürür”
İstanbul’da emlakçılık yapan Erkan Özbaş, son devirlerde sahipleri ile mesken sahipleri arasında yaşanan çatlakların büyük boyutlara yayılmasını ve mahkemelerin bu evraklarla dolu olduğunu aktarıyor. Mevcut sorunların bu uygulama ile düzeltilemediğini söyleyen Özbaş, bu oranın yeni kiralık mesken ilanlarını hızla yükselteceğini belirtiyor.
Başka bir emlakçı Ferik Kesik ise tahlilin yüzde 25’lik artış oranında olduğunu vurgulayarak şöyle devam ediyor: “Değil yüzde 25, yüzde 10’a sabitlense de bu sorun çözülemez. Artık 2 bin liraya meskenini kiraya veren bir kişi mukavele yenileme devrinde yüzde 25 artırım yapacak ve eline artık aylık 2 bin 500 lira geçecek. Lakin o konut sahibini kullanabileceğini yerine başka bir yerde koyabilirse 7 bin liradan kiraya verecek. Ortada çok büyük bir fark var. Bu da büyümelerin önüne geçmez.”
Fotoğraf: Ethem Tosun/DW
“Ev sahipleri için sorun olacak”
Avukat Hikmet Güngör de DW Türkçe’ye yaptığı yorumda yayımlama şu an kira olan ve Temmuz ayı ile birlikte kontrat yenilecek olanlar için oldukça olumlu bir şekilde devam ediyor çiziyor. Ancak Güngör’e sunulan uygulama diğer yandan mesken sahipleri için önemli bir mağduriyeti de beraberinde getiriyor.
Bazı mülk sahipleri bu mağduriyeti yaşamamak için kullandıkları, “Bu uygulama bizi bağlamaz, biz daha yüksek oranlı kira artışları” yaparak öğrencilerin niyetlerini aşikâr yaptıklarını anlatan Hikmet Güngör, kira düzenlemesinin hukuk dışı uygulamalara kapı aralayacağını lisana sunuyor.
“Anayasa Mahkemesi’ne gidiyoruz”
Durumu kendi müvekkilleri üzerinden anlatan Hikmet Güngör, kira düzenlemesi yayınlanan Resmi Gazete’de yayınlanmasının akabinde iptal edilmek için harekete geçtiklerini belirtti, yıldız diyor:
“Bazı mesken sahibi müvekkillerimizin Temmuz ayında kontrat yenileme devirleri geliyor. Bu birikimist giydirildikleri için yüzde 25’lik oran kabul edilemez. Burada 20 yıllık kira ile konutun pahasının hesabından bahsediliyordu. Şu an bu 30-35 yıllık bir süre çıktı. Beşerlerin yatırımlarından muaf tutulmaması gerekiyor. Biz birinci olarak mevcut olarak gelen kontratlar için Sulh Hukuk Mahkemesi’nde de Anayasa Mahkemesi’ne taşınacak bu etkinlikte Lakin burada saklanmanın durdurulması lazım. Anayasa Mahkemesi’ne gidiyoruz.”
Uygulama ile birlikte mülk sahibinin büyük bir tehlikenin içine düşeceğinin azaldığını çizen Güngör, “Mülk sahiplerinin büyük kısmı de kira geliri ile harcamalarının bir kısmını finanse ediyor. Şu an kazandığı masraf yüzde 80 artarken kira gelirinin yüzde 25’inde artış çok büyük bir tehlike oluşuyor. Yasal kira Siz birinci aydan konut sahiplerini yüzde 15’lik bir ziyana uğratmış oluyorsunuz. Devam eden kira artış oranı aslında enflasyona karşı tasarrufluları koruyordu lakin yeni ortaya çıkan uygulama ile ortadaki makas çok açılacak ve iki tarafın merkezinde çok büyük çatlaklara neden olacak” diyor.
“Boş tarihli tahliye taahhüdü imzalamak isteyenler”
Hikmet Güngör, bugünden itibaren yaşanacak bir dert hakkında da ihtarda bulunuyor. Buna ait konut sahipleri son uygulamadan sonra artık yeni ev sahiplerinden boş tarihli tahliye taahhüdü almak isteyecek. Güngör, “Ev sahipleri bunu yapmak isteyecek ve bir sorun daha ortaya çıkacak. Hükümetin istediği de tam olarak ulaşamayacakları ve zaman içinde dökülecekler körüklenecekler” tabirlerini kullanıyor.
News
