Kalabalık yerlerde bulunmayı istemeyen yahut otelde konaklamayı tercih etmeyenlerin tatil anlayışındaki değişiklik, son yıllarda günlük mesken kiralama formülünü yaygınlaştırdı. Tatil maliyetini düşürmek isteyenlerin de tercihi ile günlük kiralanan konut sayısı, süratle arttı. Mesken sahiplerinin yüksek çıkar beklentisi ile konutunu günlük kiraya vermesi, emlak bölümünü olumsuz etkiledi. Antalya’da pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı sonrası mesken kiraları, 8 kat arttı. Kira fiyatlarındaki artışın yanı sıra kentte mesken sahibi-kiracı uyuşmazlığı, konut stoku sorunu sıkıntıları oluştu.
‘KORSAN’ EMLAKÇI SAYISI SÜRATLE ARTTI
Kira fiyatlarındaki yükseliş sonrası birtakım mesken sahipleri yaşadığı konutta kullanmadığı odayı, kimileri kullanmadığı konutu, kimileri da kiraladığı konutu diğerlerine gündelik fiyata kiralamaya başladı. Konut fiyatlarındaki hareketlilik, emlak bölümünü de olumsuz etkiledi. Emlakçıların kiralık konut arayanlara konut temin etmekte zorlandığı süreçte, ‘ayakçı’ diye tabir edilen yetkisiz şahıslar, emlakçılık faaliyetine başladı. Son yıllarda ‘korsan’ emlakçı sayısının süratle arttığı kentte ‘ayakçı’ diye tabir edilen kiralama sürecinde mesken sahibi ile kiracıya aracılık eden bireylerin faaliyetleri de çoğaldı. Rusya- Ukrayna savaşı sonrası konut satın alan yabancı sayısının arttığı Antalya’da, konutunu turizm hedefli kiralayan, emlakçılık yahut yatırım danışmanlığı faaliyeti yürüten yabancı sayısı da süratle arttı.
‘BUNLAR VERGİ ÖDEMEDEN ÇALIŞIYOR’
Antalya Emlakçılar, Oto Galericileri, İş Takipçileri Odası Lideri İsmail Çağlar, kentte odaya kayıtlı 6 bin esnaf olduğunu belirterek, “3 bin civarında yabancı olmak üzere yaklaşık 15 bin ‘ayakçı’ diye tabir edilen satış ve kiralamalarda aracılık yapan var. Bunlar kendi ortalarında toplumsal medya ağıyla alışveriş yapıyor. Dolandırıcılık, kandırma üzere bahislerde her gün 20-30 şikayet alıyoruz. Şikayet edilen şahısları incelediğimizde odamıza ve maliyeye kayıtlı olmadığını görüyoruz. Yasal düzenlemenin olmaması nedeniyle kayıt dışı iktisat oluştu. Herkes vergisini ödemeli. Bunlar vergi ödemeden çalışıyor. 1 Ocak’tan itibaren uygulanacak yasa, kayıt dışı ekonomiyi önleyecektir. Denetleme yapılması lazım. Kayıt dışı iktisadın engellenmesi ve güvenlik açısından maddeyi çok kıymetli buluyorum” diye konuştu.
‘KİRALIK KONUT FİYATLARI 4 KAT ARTTI’
Tüketiciler Birliği Antalya Şube Lideri Neşet Gündüz de pandemi, Rusya- Ukrayna savaşı, zelzele üzere nedenlerle kiralık mesken fiyatlarının arttığı Türkiye’de, 110 bin civarında meskenin günlük kiralık olarak kullanıldığını söyledi. Son 2 yılda günlük kiralık konut arzının yüzde 97 arttığı Türkiye’de, büyükşehirler ve turizm faaliyetleriyle öne çıkan kentlerde, bu modelin kısa müddetli seyahat yahut tatil için alternatif olduğuna değinen Gündüz, bu süreçte kiralık konut fiyatlarının 4 kat arttığına dikkati çekti.
EMLAK VE TURİZM KESİMİ ETKİLENDİ
Günübirlik mesken kiralama prosedürü nedeniyle kiralık mesken stokunun azaldığı, komşuluk bağları, mesken sahibi-kiracı uyuşmazlığı, meskeni kiralayanın diğerine kiralaması üzere meseleler yaşandığını anlatan Gündüz, bu metotla konaklama biçiminin turizm dalında de yeni bir iş modeli oluşturduğunu söz etti. Gündüz, konut sahiplerinin yüksek yarar beklentisi ile konutlarını günübirlik kiralamasının turizmde kayıt dışı iktisada, emlak bölümünde yetkisiz şahısların sayısının artmasına neden olduğunu vurguladı. Gündüz, konut satın alan yabancıların da meskenleri kendi ülke vatandaşlarına kiralamasının, birtakım bölgelerde kiralık mesken fiyatlarını artırdığını söyledi.
İZİN EVRAKI İÇİN 15 GÜN SÜRE
Günübirlik mesken kiralama prosedürünün yaygınlaşması ile yaşanan meselelerin tahlili için yasal düzenleme yapıldığını kaydeden Gündüz, konutların turizm maksatlı kiralanmasına yönelik kanunun 1 Ocak 2024’ten itibaren uygulanacağını belirtti. Kanun hakkında bilgi veren Gündüz, “Konutların turizm gayeli kiralanabilmesi için turizm maksatlı kiralama kontratı yapılmadan evvel müsaade dokümanı alınması gerekecek. Müsaade dokümanı bulunmaksızın turizm maksatlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak ve müsaade evrakı alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün müddet verilecek. Bu mühlet sonunda müsaade evrakı alınmaksızın turizm gayeli kiralama faaliyetine devam edenlere 500 bin lira idari para cezası uygulanacak ve müsaade dokümanı alarak faaliyette bulunabilmesi için bir defa daha 15 günlük vakit tanınacak” dedi.
4 KEREDEN FAZLA KİRAYA 1 MİLYON LİRA CEZA
Gündüz, şöyle devam etti:
“İzin evrakı sahibinden kiraladığı turizm gayeli konutu, kendi ve hesabına üçüncü bireylere kiraya verenler hakkında her bir kontrat için 100 bin lira idari para cezası uygulanacak. Kendi ismine mesken olarak kullanmak hedefiyle kiraladığı konutu, turizm emelli kiraya verenler ile müsaade evrakı olmayan konutların turizm hedefli kiralanmasına aracılık edenler hakkında, her bir kontrat için 100 bin lira idari para cezası verilecek. Müsaade evrakı bulunmaksızın turizm emelli kiralama faaliyetlerine devam edenler ile her seferinde 100 günden fazla vadeli kira mukavelesi yapmasına karşın birinci mukavele tarihinden itibaren 1 yıl içinde tıpkı konutu 4 seferden fazla kiraya verenler hakkında 1 milyon lira idari para cezası verilecek.”
DHA
News
