Bugün 11 Ekim Dünya Kız Çocukları Günü. Eğitime erişim kelam konusu olduğunda kız çocukları dünya çapında hala “dezavantajlı grup” olarak karşımız çıkıyor. Türkiye’ye özel, çocuk yaştaki evliliklerin kızların kısa süreli eğitimi, en değerli manilerden biri görülüyor. Birleşmiş Milletler Nüfus Fonu (UNFPA) Türkiye’nin “Türkiye’de Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evlilikler” raporlarına göre, Türkiye’de 20-49 yaş ortasındaki her 5 bayandan 1’i 18 yaşında önceden evlendiriliyor.
DW Türkçe’ye konuşan UNFPA Çocuk Yaşta, Erken ve Zorla Evlilikleri Tedbire Projesi Yöneticisi Emine Kuzutürk Savaş, eğitime erişim olanaklarının kısıtlılığının çocuk yaştaki evliliklerin önünü açtığını söylüyor. Çocukların evlendirilmesi eğitim ortasında yakın bir münasebet olduğunu lisana yaparak, “Kız tıkalı orta öğretime devam etmelerinin evlendirilmelerinde artırıcı bir tesiri var. Uzun vadeli okul eğitiminde kalıyor olmaları çok değerli. Eğitim hizmeti devam ediyor ve destekleniyor edilmeleri nitekim farklı ürünler” diyor.
UNFPA Türkiye’nin tahliline sahip, Türkiye’de 20-24 yaş grubunda olup 18 yaşında önceden evlenmiş onu 10 bayandan 9’u, daha geç bir yaşta evlenmiş olmayı tercih edebileceğini söylüyor. Çocuk ve erken yaşta zorla evlendirilen, kadınların eğitim hayatları kendine özgüdür.
“Çocuk yaşta, erken ve zorla evlendirilince bir çocuk okul hayatına devam etmekle de devam edilir. Açık liseye de devam ediyor çok güç. Eğitim hayatına devam etmek için uğraşmasa bile önünde bir sürü maniler oluyor.”
CHP Genel Lider Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, Nisan ayında yaptığını bildirmişti, 2002-2021 yılları ortasında yani AKP iktidar devrinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, evlendirilen kızların patlamaları 731 bin olduğunu lisana getirmişti.
Emine Kuzutürk SavaşFotoğraf: özel
Pandemi sürecinin kız engelleyici eğitimine etkisi
Kuzutürk Savaş’ın dikkatini çeken bir başka değerli nokta ise, pandemi sürecinin kız çocuğunun eğitimine tesiri. Saha süreçlerinde pandemi sürecinde kız karayolu okulunu terk etmek zorunda olanlara tanıklıklara lisana getiriyor.
“Geçen sene Van’da ağır saha çalışmaları yaptık. Türkiye’nin birçok yerinde çalışıyordu. Bu olaylar görüldü ki EBA’ya ulaşamama, internet erişiminin olmaması, ekonomik sıkıntılar, okuldan uzak kalma okuldan terki peşi sıra geliyor.”
DW Türkçe’ye konuşan UNICEF Türkiye’den Doç. Dr. Kamil Kurtul da cinsiyetin eğitime erişim konusunda bölgesel olarak mevcut olduğunu, değerli bir faktörün olduğunu söylüyor. “Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) istatistiklerine göre, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde lise eğitim oranı kız çocuklarında yüzde 94,94, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde ise 78,64” diyor.
MEB 2020-2021 eğitim-öğretim yılı istatistiklerine göre, lisede kız çocukların okula gitme oranı izlendi, 87,82. Ama bu oran bölge ve kentlere göre farklılık göstermektedir. Örneğin Gümüşhane’de 76,98, Van’da 74,72, Siirt’te 68,61, Ağrı’da 66,57, Bitlis’te 64,57, Muş’ta 59,34 olarak seyrediyor.
Kamil Kurtul Fotoğraf: özel
“Özel müdahale planlarının sıklığı var”
Kurtul, dünya geneline kıyasla Türkiye’deki okullaşmanın pek güzel bir düzeyde olduğunu ancak kızların kümelenmiş kümelerin eğitimlerine devam edebilmeleri için yapılması gereken değerli konuların olduğunu söylüyor.
“Çocuğun neden eğitime ihtiyacı olmadığında gelemediğini anlayabiliyor, bu münasebetleri güzel tahlil etmeye ve belgelendirme özel müdahale planlarında yer alanlar var.”
Peki eğitiminin engelleyici kız kısıtlı iş gücü katılımcıları nasıl seyrediyor?
Doç. Kamil Kurtul, “Genç bayanlar ve genç erkeklere baktığınızda, bilhassa eğitim düzeyi biraz düştüğünde kadınlara kıyasla daha kolay iş bulabildiklerini görebiliyorsunuz. 2019 yılında 25-34 yaş arası genç bayanlarda iş bulabilme oranı yüzde 26 iken bu oran erkeklerde yüzde 79” diyor.
News
