Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi beş yıllık devri geride bırakırken Cumhurbaşkanlığı ve AKP’deki sistem artıları ve eksileri temel olarak yatırılmaya başlandı.
Bu birleşme yeni sistemle birlikte gelen “yüzde 50+1” oy oranı sistemi nedeniyle hayata geçirilmesi ittifaklar, iktidar kanadında da tartışma konusu. AKP’nin seçim sonrası değişiklik bildirisi verilerek yüzde 50+1 seçim sisteminin tartışmaya açılmasının planlandığı belirtiliyor.
“Yüzde 40 oy küçümseniyor”
DW Türkçe’nin hükümetine yakın ve AKP kaynaklarından edindiği özellikler, iktidar kanadında mevcut modelle ilgili yapılan değerlendirmeler sonucunda seçim sonrasında yapılan incelemelerin atılması ve sistemin kamuoyunda tartışmaya açılması üzerinde duruluyor.
Bir hükümet yetkilisi, “Mevcut ittifak oluşumlarının geniş siyasette seçmenin güzeline giden ilkeleri bozan görünümleri ortaya çıkıyor. Bu yalnızca bizim için değil, tüm partiler için geçerli. Bu nedenle yüzde 50+1 seçim sistemi hiçbir siyasi hareket mücadele ettirecek hale getirmemeli. İkinci mevzu yüzde 40 Oy alındığı bir tablo bu güya ‘küçümsenecek bir oymuş’ şeklinde algılanıyor.Yüzde 30, yüzde 40 alan yasal değil mi?” değerlendirme yaptı.
“Yarattığı meşakkatler tartışılmalı”
Konunun zaman zaman protesto tarafından da gündeme getirildiğine işaret eden AKP’li örgütlü, sistemin tartışılmasında “yarar” gördüklerini söylüyorlar. Yetkililerin aktardığına göre, seçim sistemi ele alınacağı toplantılarda tüm siyasi bölümlerin uygun görülmesi halinde yüzde 50+1 modelin göz önünde bulundurulması istenecek.
AKP’de mevcut modelin yerine ne ve nasıl bir sistem getirileceğine dair net bir karşılık ise şu kademede yok. Yalnızca yaratılan badirelerin tartışılması öneriliyor. AKP’de sistemin “iyi istikamette dağıtımlarının” yolunun bu tartışmalar içerisinde bulunabileceği düşünülüyor.
DW Türkçe’ye bilgi veren kaynaklar, sistemin hayata geçiş periyotta yüzde 50+1’in tartışılmasına karşı ortaya çıkan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da şu anda buna daha “olumlu baktığını” ifade ediyor.
Recep Tayyip Erdoğan Fotoğraf: Alo Eren Kaya/AFP
Kulislerde, AKP’nin Salı günü Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından sunulan seçim beyannamesinde de yeni hükümet sistemi uygulamalarının değerlendirildiği, “sistemi mükemmelleştirmek için gelecek periyotta yeni islahat adımlarının atılacağı” kaydediliyor.
AKP neden değişiklik istiyor?
İktidarın içinde “sistemin tartışılması” uygulamasının sanat planında da Tekrar Refah Partisi, DSP ve HÜDA PAR şeklinde partilerle kurulan temasların parti hareketlerinde reaksiyona yol açmasının yattığı iddiası yapılıyor. Partideki “diğer partilere mahkumiyet görüntüleri”nin yarattığı rahatsızlıklar söz konusu ediliyor.
AKP, içinde yüzde 50+1 modelinin hakikat olduğunu ve savunan bir kesimin devam ettiğini gösteriyor.
Daha önce de tartışıldı
Sistem, hayata geçtiği 2018 yılından sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu’nun Kasım 2021’de Beştepe’de gerçekleştirdikleri görüşmenin ardından yine tartışmaya başlandı. Karamollaoğlu, Erdoğan’ın genel olarak sistemden bulunmadığını, yalnızca Cumhurbaşkanlığı’ndan gelenler için gereken yüzde 50+1 oy oranında sorun yaşandığını belirtmişti. Tartışma konusunda AKP’nin önde gelen isimlerinden Cemil Çiçek, “Yüzde 50+1’in hem bugün hem de gelecekte istıraba sebebiyet Yetiştirme, Türkiye’yi kaosa sürükleyeceğini söyledi” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da sistem değişikliğine ait tartışmada “Anayasa değişikliğiyle ilgili karar merci parlamentodur. Parlamento bu hususta bir değişiklik giderse ona göre adım atılır” tabirlerini kullanmıştı.
Sistem, AKP’de 2019’da da tenkitlere neden olmuştu. Şu anda AKP’nin milletvekili adayı olan eski Bakan Faruk Çelik, “seçimlerde yüzde 50+1 oy oranının yüzde 40+1’e katılmasını” önermiş ve “Bu model Türkiye’yi siyaseten yorar” dedi. Gelinen yerde iktidar içerisinde bu modelin siyaseti yorduğu fikri daha fazla seslendirilmeye başlandı.
News
