Marmaris’te 21 Haziran günü ortaya çıkan orman yangını şimdi söndürülemedi. Sabah prestijiyle havadan müdahale tekrar başladı.
Marmaris Belediye Başkanı Mehmet Oktay, DW Türkçe’ye yaptığı açıklamada, çoğaltın büyük oranda denetimin alındığını ve bu alanlarda soğutma yapılmaya başlandığını söyledi. Hisarönü-Değirmenyanı-Başyurt mevkisi ile Yeşilbelde-Okluk yol kayıtlarında kalan bölgede yangının devam ettiğini tabir eden Oktay, “Söndürme çalışmaları havadan ve karadan sürüyor. Tek endişe rüzgar başlıyor. Tüm gruplar teyakkuz halinde, alevler büyümeden söndürmeye çalışıyor” dedi.
4813 futbol alanı büyüklüğünde
Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin açıklamalarına göre 3 dek 3 bin 417 hektar yani 4 bin 813 futbol alanı orman alanı Ziyan gördü.
Geçen yıl 28 Temmuz-12 Ağustos tarihleri arasında Türkiye’nin yaklaşık 124 bin hektarlık alanı, 174 bin futbol alanı denk orman alanı yangınlar sönmüştü.
Peki orman yangınları neden önlenemiyor?
DW Türkçe’ye konuşan Türkiye Ormancılar Derneği Batı Akdeniz Şubesi İdare Şurası Lider Prof.
“Orman alevi uzmanı risk görürdü”
“Her patlamada biz her şeyi yine keşfetmeye çalışıyoruz” diyen Neyişçi, tarih boyunca yazılan raporların hiçbirinin gözlenmediğini söylüyor. Neyişçi, “Marmaris’teki parlayan birinci kişi, o yangına birinci giden, yeterli yeteneklimiş bir orman mühendisi, orman parlaması uzmanı olsaydı, o parlamanın büyüyebileceğini çok net olarak görürdü” diyor ve ekliyor: “Eğer siz parlamanın büyüyeceğini öngörürseniz önlemlerinizi alır. Yangının çıktığı noktalarda sönmeye değil. Ben bu patlamanın bu sıcaklıkları, patlamanın hızıyla ilgili olarak hangi kilometrede, hangi sistemlerle önlenebilirim. Yangını en kısa aralıkta söndürüyorum diye yaklaştığınız zamanı mevziyi kaçırırsınız.”
Türkiye’deki ormanların büyük bir kısmının yanma riski yüksek ormanlar haline geldiğini belirten Neyişçi’ye ait, parlama mevsiminden önceki ormanların çarçabuk tutuşabilecek bölümlerinin orman sisteminin ya da çıkarılması da risklerinin düşürülmesi gerekiyordu.
Ancak Neyişçi bunun yapılmaması bir yana yanmalar sonrasında yetiştirilen ormanların safra yanma riski yüksek ağaçlardan oluştuğunu söylüyor. Orman Genel Müdürlüğü’ne düşen temel görevinin, ortaya çıkan yangınları söndürmekten çok yangın riski düşük, yanıcı dirençli ormanların döküldüğünü vurgulayan Neyişçi, bu dikkate alınmadığı için 30 sene önceki dikilen ormanların da 10 sene önceki dikilenlerin de yandığını söylüyor.
“Harcadığımız parayla kalacağız”
Profesör Neyişçi, “Helikopterle ve uçakla sönmeyecek, harcadığımız parayla yatmaz Marmaris’te. Manavgat’ta da bu türlü oldu. Yangın yağmur başladı için söndü. Helikopterler tesirli olduğu için değil, helikopterlerin tesirli çalışması için de sizin yanma riski düşük ormanları hazırlamanız gerekiyor. Bu şiddette yanan bir orma 40 tonluk değil, 100 tonluk su da atsanız söndürmeniz mümkün değil” diye konuşuyor.
Neyişçi’ye göre, yangınları engellemek için servis ağaçlarından rüzgar perdeleri sökülebilir basit raporlarda yer alsa da bunu kurumsal olarak not almıyor: “Rüzgâr suratı vardı, genel müdür o denli diyor, akademisyenler o denli söylüyor. Bu rüzgârı engellemek için 80 harf beri ne yazdınız? Yüz harf beri ne orman içinde? Soru bu.”
Egeyle bölgesi Akdeniz bölgesinin ortasından rüzgara, topografya ve bitki örtüsü açısından çok radikal değişikliklere dikkat çekiyor Prof. Dr. Neyişçi, bu farklılıklar nedeniyle Antalya’da uygulanan bir teknikn Ege’de uygulanamayacağını belirtiyor. Orman Genel Müdürlüğü’nün bu farklılıkların dikkate alınmadığını savunan Neyişçi, “Niye Marmaris’te yahut geçen sene Manavgat’ta orman patlamaları büyüdü? Zira orman yangınları konusunda uzman elemanlarımız yok” diyor.
“Gerekli hazırlıklar yapılmadı”
DW Türkçe’ye konuşan emekli pilot Bahadır Altan’a ait de proje öncesi gerekli hazırlıklar yapılmadı.
Türkiye’de 1 Haziran 31 Ekim ortasının yangın devri diye tanımlandığına işaret eden Altan, “Yangınlar başladıktan sonra 4 Temmuz’da ihaleyle gelecek diye bir açıklama yapan bir bakan var. Tek bu örnek, gereğince önceden hazırlık yapılması gereken bir sorumluluk kuralları onları ve bu sorumluluğun gerekliliğini yerine getirmediklerini gösteriyor” diye konuşuyor.
Tarım ve Orman Bakanı Prof. Dr. Vahit Kirişci, 22 Haziran’da yaptığı açıklamada, 4 Temmuz’da gece görüşlü 10 helikopterin bakanlık envanterine katılacağını duyurmuştu.
Heybeliada’da bir orman yangını (Arşiv)Fotoğraf: DHA
“Sorun uçak ve helikopterler değil”
Bahadır Altan, sorunun uçağın yahut gece görüşlü helikopterlere indirgenmesini de yanlış buluyor. Yangınlarla yalnızca uçak veya helikopterle çaba birleştirme mümkün olmayan bir şekilde paylaşan Altan’a ait asıl deva iklim saldırılarına karşı radikal bölümler. Altan, “Öncelikle kömürden vazgeçmek, sonra fosil yakıtlardan vazgeçmek ve ekolojik kırımı durdurmamız gerekiyor” diyor.
Uçak pilotluğunun yanı sıra helikopter pilotluğu da ilerlemekte olan Altan, helikopterlerin gece görüşünde de olsa ateşla gayrette tesirli bir savaş veremediği görüşünde.
Ana muhalefet partisi CHP’nin de tenkitlerini uçak ve helikopterler üzerinden yönelttiğini söz eden Altan, “Şu kadar uçak, bu kadar helikopter gidiyor söndürmeye diye iktidar da sürekli konuşuyor. Bu da bir gösteriye dönüşüyor. Ancak oradaki ağaçların, sincapların çığlıkları duyuluyor” .
Cumhurbaşkanı Erdoğan “idam” dedi
Öte yandan orman yangınının akabinde gözaltına alınan bir kişinin, üremeyi üç kez daha uzatmak için sigara içmeyi atarak ortaya çıkardığını itiraf ettiği belirtildi. Kuşkulu daha sonra tutuklandı. Ormanı devam ettirirken bölgedeki incelemelerde bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Marmaris’te tutuklanan şüpheli hakkında;”Çayırıcı bir ceza. Ucu nerede kaldılar idama mı idama…” kullandı.
Ancak Altan’a ait orman hatalıları, bir hatalı bulunarak “bu yaptı” denecek kadar kolay bir olay değil. Doğayı koruyan siyasetlerin yöntemleri ve buna göre bütçenin ayrılması gerekiyor. Cumhurbaşkanlığı İrtibat Lideri Fahrettin Altun’un yangına ait “Sahadaki kahramanlarımızın ahlaki ve motivasyonunu olumsuz tarafları hakkında hukuk çerçevesinde yapılması gereken ne varsa yapılacaktır” kelamlarını hatırlatan Altan, “Burada da sıkıntı gerçekleri konuşulanların bastırılması, susturulması. Zeytinlikleri savunan, Deştin’de çimento fabrikasına cömertne karşı direnen köylülerdir” diyor.
Tuncay Neyişçi’ye ait de orman yangınlarına yönelik tartışmanın bilimsel temeller değil de siyasi yerde yürümesi Türkiye’nin ormanlarına ziyan veriyor.
Neyişçi, “Maalesef Türkiye’de orman patlamaları teknik bir olay olarak değil, siyasi bir olay olarak görülüyor. Orman Bakanı’nın orman patlama alanında işi nedir? Orman Genel Müdürü’nün orada olması gerekiyor. Mevzuyu bilen odur. Orman Bakanı yahut başka bakanlar yahut Valiler, belediye hizmetleri o uzman şahsa, teknisyenlere yardımcı olurlar. Uçak mı lazım, uçak şarj ederler, iaşe mi lazım, iaşe gönderirler, bu şekilde hizmetler sağlar ancak doğrudan doğruya politik olarak teknik bir olaya müdahale ediyorlar” tabirlerini kullanıyorlar.
News
