Cumhur İttifakı’nı seçimlerde destekleme kararı alan Menzil Cemaati, son yıllarda Türkiye’de harikulade bir güce ulaştı. Devlet içerisinde Gülen’in yapılanmasından boşalan takımlara Menzil bölgelerinin doldurulduğu ortaya çıktı. Bilhassa Sıhhat Bakanlığı ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın yanı sıra TSK ve Emniyet kapsamında taraftarlarını artırdığı sıklıkla konuşulmaya başlandı. Cemaatin tarikat-siyaset-ticaret üçgeninde yürütülen göze çarpıyor.
Menzil Cemaati’nin başkanları olan Tüm Endüstrici ve İşadamları Derneği (TÜMSİAD), Semerkand Vakfı, Beşir Derneği ile Gençlik Eğitim ve Kültür Konfederasyonu (GENÇKON), 14 Mayıs’ta düzenlenen cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinde Cumhur İttifakı’nı destekleme kararı aldı. Bu durum, dini alandan siyasi alana yönelen Menzil Cemaati’ne gözlerini çevirdi.
Peki Menzil Cemaati kimdir, nasıl kuruldu, faaliyet gösteriyor, bürokrasideki gücü ne kadar?
Adını Adıyaman’daki Menzil Köyü’nden alıyor
Nakşibendi Tarikatı’nın Halidiyye koluna bağlı olan Menzil Cemaati, Adıyaman’ın Kâhta ilçesine bağlı Menzil Köyü’nde Abdülhakim Erol tarafından kuruldu. “Gavs Bilvanisi” olarak anılan Erol, “Seyyid” soyundan geldiği tezini yaptı. Erol, “Abdülhakim el-Hüseyni” ve “Gavs Azam” mahlaslarını kullandı. 1977 yılına kadar Menzil Köyü’nde cemaat yönetimi Erol’un vefatından sonra yerine oğlu Muhammed Raşit Erol geçti. Bu ismin de vefatının akabinde Menzil Köyü’ndeki direniş postuna 1993’ten beri Abdülbaki Erol oturuyor.
Cemaat, dini alan yanı sıra Semerkand Şirketler Kümesi adı altında da ticari hayatta kalma süreleri gösteriliyor. Bu kümeye bağlı 17 şirket var. Televizyonculuktan pazarlamaya, besinden, özel dağıtımdan, online alışverişten mesleklere kadar çeşitli ticari faaliyetler yürütülüyor.
Cemaat, Semerşah Turizm ve Erşah Turizm isimli şirketleriyle hac ve umre tertibi da yapıyor. Vakfa bağlı onlarca öğrenci yurdu eğitim alanına atılmış durumda. İstanbul’un Pendik ilçesinde bulunun Emsey Hastanesi ise cemaatin en bilinen sıhhat kuruluşudur. Menzil piri de vakit zaman sıhhat denetimlerini bu hastanede kalarak yapıyor.
Menzil Cemaati’nin propaganda faaliyetleri ise Semerkand Yayın Kümesi üzerinden sürdürülüyor. Semerkant TV, Radyo 15, Semerkand Yayınevi, Hacegâh Yayınevi, Semerkand Mecmuası, Semerkand Çocuk Mecmuası, Semerkand Aile Mecmuası, Genç Okur Mecmuası cemaati yayın organlarıyla ilgili.
Menzil Köyü, Türkiye ve Avrupa’dan binlerce müridi yıllarını geçiriyor. Cemaat mensupları, tarikat pirini ziyaret ederek bağlılıklarını bildiriyor ve “tövbe alıyor.” Menzil Dergâhı’nı ziyaret edenler orta kamu görevleri de var. Türkiye’deki tarikatların ortasında en fazla “müride” sahipli cemaatlerin başında Menzil geliyor.
Cemaatin Buhara kolu, Eskişehir ve Ankara’da aktif
Ölen Menzil Piri Raşit Erol’un öteki oğlu Fevzeddin Erol ise 2003 yılında Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde satın aldığı çiftliği bir anda direnişe dönüştürdü. Kısa bir süre içinde birçok kişinin bölgeye gelmesinin akabinde bölgesinin adı Buhara Köyü oldu.
“Bilvanis Çiftliği” ismiyle bilinen cemaat merkezini takip ettirdiği savıyla periyodun Hava Kuvvetleri Kumandanı Alım Balanlı, Balyoz soruşturması kapsamında söze çağrılmıştı. Erol’un zamanında Ankara’nın Pursaklar ilçesinde bir külliyesi de bulunmaktadır. Fevzeddin Erol’un bilhassa Ankara, Eskisehir ve Afyon vilayetlerinde örgütlendiğine dikkat çekiliyor.
Diyanet’in uyarısı biliniyor muydu?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın kapalı tarikatlar raporunda, Menzil Cemaati için şu ihtarda bulunuluyordu:
“Grubun sıralanan, sahih İslam anlayışıyla bağdaşmamaktadır. Aslında emsal tasavvufi oluşumlarda da görülen bu başarısız telakkiler Menzil cemaatinde daha çok vurgulanmakta ve tesir alanı daha çok sade halk bölgesinde olduğu için daha çok basit halk bölgesinde olduğu için daha çok yaygınlaşmaktadır. Son zamanlarda Menzil kurulumunun bürokraside teşkilatlandığı ve kamuda aktifliğini artırdığı istikametinde yaygınlığında bir kanaat dillendirilmeye başlandı. Gerçekleşme halinde bu tezahürün göstergesi orta ve uzun süreli kahırlara yol açılacağı ücretlendirilmektedir.”
Diyanet’in raporundaki “Cemaat bürokraside teşkilatlandı, ileride meşakkatlere yol açılabilir” değerlendirmeleri dikkat çekici değil. Menzil Cemaati, bilhassa 15 Temmuz darbe girişiminin akabinde kamuda önemli bir güce ulaştı.
Sağlık Bakanlığı’nda örgütlendiler
Cemaatin en güçlü yapılanması Sıhhat Bakanlığı’nda kurulmuştur. Eski Sıhhat Bakanı Recep Akdağ’ın cemaat mensuplarına yönelik sık sık eleştirileri geldi. Hatta Akdağ’ın periyodunda bakanlığa ilişkin bir özel jetin Menzil’de çalıştırıldığı “Gvs” konusuyla ilgili bir sorun yaşandı.
Sözcü Gazetesi Ankara Temsilcisi Hürmet Öztürk’ün “Menzil-Bir Tarikatın İki Yüzü” isimli = = Menzil tarikatının Buhara kolunun piri Feyzeddin Erol ile yapılan bir söyleşiye de yer verilmişti. Erol, cemaatin Sıhhat Bakanlığı’ndaki gücüne ait “Ne olacak… Eski Güç Bakanı Taner Yıldız da Sıhhat eski Bakanı Recep Akdağ da bizim konutumuzda büyüdüler. Her hafta orada olan insanlardı. Artık selam veriyorlar. Biz, Menzil’den kopunca bizden koptular. Biz değil, Menzilciler Türkiye’nin onu güçlü bir şekilde ayakta tutuyor. Bilmiyorum, devlette her yerde askerlerin var” onayının verilmesi.
Menzil üyesi olan eski GATA Başhekim yardımcısı Dr. Ali Edizer, paylaştığı bir görüntüde, “Neden aldatılıyorsun? Bir başkasını seviyorsan, onu da alın. İnsan yuvasını yıkar mı? Uygar kanunla zati gayret gösteriyoruz” dedi. Edizer, bunun akabinde misyondan alınmıştı. Nakşibendi tarikatının kolu olan İskenderpaşa cemaatine mensupları olan Fahrettin Koca’nın bakanlığa atanmasının da Menzil’in gücünü kırmaya yönelik olduğu konuşulmuştu.
Menzil Cemaati’nin son yıllarda TSK, Emniyet, Ulusal Eğitim kapsamındaki kurumlarında da “mürit” sayısının artırıldığı belirtiliyor. Lakin yaşadığı sürece bu üremelerle ilgili önemli bir araştırma yapılabilmiş değil.
Menzil Cemaat’inin AKP’nin yanı sıra geçmişte MHP ile BBP ile de detaylı ilgisi vardı. 12 Eylül döneminde birçok MHP’linin Menzil Dergâhı’na girip çıktığı yazıldı. Cezaevinde tasavvufa yönelen MHP’lilerin çıkışından sonra Menzil ile bağlarını sürdürdüğü bilinen bir durum. BBP’nin helikopter kazasında ölen başkanı Muhsin Yazıcıoğlu’nun Menzil’e bağlı olduğu biliniyordu.
Yargıda şu anda Menzil bölgelerinde MHP’nin aktiflik alanının bulunduğu belirtiliyor. Bilhassa Yargıtay ve Danıştay üyesi olarak MHP kontenjanından atanan birçok hakim ve savcının, Menzil Cemaati’ne yakın olduğu yargı kulislerinde sıklıkla konuşuluyordu. MHP Genel Merkezi idaresinde şu an Menzil’e yakın isimlerin mevcut olduğu belirtilirken sadece MHP Genel Lider Başdanışmanı Eyyup Yıldız’ın ise bu cemaate bağlı olduğu öne sürülüyor.
Depremde ön plana çıktı
Menzil Cemaati, Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat tarihli zelzelelerin akabinde oluşanlar, ön planda doldurmak için ortaya çıktı. Cemaatin bir organı olan Beşir Derneği, başta Adıyaman, Kahramanmaraş ve Hatay’da yardım stantları kurarak “insani yardım” adı altında propaganda alanı buldu.
Beşir Derneği, Suriye’de bilhassa iş savaşının sürdüğünü Türkiye’nin denetimindeki insani yardım sistemi altında ağır faaliyet gösteriyor. Dernek, besin ve yardım yardımının yanı sıra İdlip’te AFAD’ın uyumanda bin 361 briket konutu inşa etti. İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun makamında ağırladığı dernekler ortasında Beşir Derneği’ne tazminat aldı ve Soylu bu isimlere özel olarak teşekkür etti.
Geçmişte MHP’yi Menzil’i desteklerken, bugün AKP’nin ayrılmasından ayrılıyor. Cemaat, AKP’yi destekledikçe karşılığında devlet içinde ve sivil alanda kendisine açılan yolda ilerliyor, kadrolaşıyor, mürit devşiriyor.
Cemaatin Cumhur İttifakı’nı destekleyen açıklamadaki “Net başarının süratlice ve kararlılıkla hayata geçirilebilmesi ismine güncel kritik periyodun deneyimini önemsiyoruz” sözü de tarikat-siyaset-ticaret üçgenindeki çıkarları özetleniyor.
DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşılabilirim?
EKONOMİ
25 Mayıs 2025EKONOMİ
25 Mayıs 2025GÜNDEM
25 Mayıs 2025GÜNDEM
25 Mayıs 2025GÜNDEM
25 Mayıs 2025GÜNDEM
25 Mayıs 2025EKONOMİ
25 Mayıs 2025Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.