14 Mayıs’ta yapılacak seçimlere iki ay kala ittifaklar ve Cumhurbaşkanlığı adayları ile ilgili çalışmalar hızla kazanırken, Memleket Partisi ile CET İttifakı adaylarının oy oranları ve seçime çok adayla gidilmesinin birinci çeşitte sonuç toplanmasına mahzur olup olmayacağı tartışılıyor.
2018 Cumhurbaşkanlığı seçimi Recep Tayyip Erdoğan’a karşı yarışan Muharrem İnce Memleket Partisi’nden, eski MHP’li siyasetçi Sinan Oğan ise içinde Zafer Partisi’nin de bulunduğu CET İttifakı’ndan aday olarak gösterildi. Memleket Partisi ve CET İttifakı’nın Meclis’te kurulabilmesi için, İnce ve Oğan’ın resmi olarak aday gösterilebilmesi için 100 bin imza toplanması gerekiyor.
Muharrem İnce ve Sinan Oğan’ın oy tutarları ile ilgili farklı kamuoyu araştırmalarının yaptığı anketlerde alınan bazı sonuçlar basına yansırken, bu sonuçların kalıcı olup olmadığı sürekli olarak arz edilmeyen bir veri bulunuyor.
Kamuoyu Araştırmacısı İbrahim Uslu DW Türkçe’ye değerlendirmesinde son devirde iki günün oylarında mutlaka bir oranda bir kazanım olduğunu doğruluyor. Uslu, fakat bunun kalıcı olup olmadığı ile ilgili soru işaretleri mevcut ve sağlıklı bir sonuç için biraz beklenmesi vurgulanıyor.
İki adayın oyları kalıcı mı?
Kamuoyunun çeşitli anketlerine ve iddialara göre CET İttifakı’nın büyük cihazı Zafer Partisi’nin ilk kayıtlarında sıralarda yarattığı tesirin zamanı içinde yeniden yapılanmaya başka bir formda günün ikiın oylarının seçime kadar değişebileceği istikametinde görüşler bulunuyor.
Ata İttifakı’nın adayı Sinan OğanFotoğraf: DHA
Bu görüşü savunan kimi siyasetçiler tam seçim öncesinde seçimin genel performansının daha sağlıklı tercih yapılması öngörüsünde mevcutken, seçime kadar tespit edilen oy oranlarının kalıcı olmasıyabileceği ve seçmenin oyunu “kazanacak adaydan” yana kullanmak isteyebileceğine dikkat çekiyor.
Siyaset Bilimci Dr. Nurettin Kalkan Türk siyasi sağlık bilimi “üçüncü yol arayışlarının” çoklukla hüsranla sonuçlandığına işaret ederek, İnce ve Oğan’ın aktörleri ortadaki gelecekteyi değiştirebilecek, yani birinci ve ikinci adayın yeri alabilecek kadar güçlü olacaklarını öngörmüyor.
“Aktörlerin yerini alamazlar, onların yer değiştirmelerine sebep olabilirler” tespitinde bulunan Kalkan, bu konumu bilhassa İnce’ye oy veren seçmenlerin profilinin tam olarak bilinmediğini belirtiyor, bu faktör değeri şöyle açıklıyor:
“Şöyle bir yorum var; İnce bilhassa CHP’nin ulusalcı kısmından, kıyı şeritlerinden, Trakya yahut İzmir’den oy alabilir. mi?”
Kalkan, İnce’ye oy vermeyi planlayan seçmende şayet Erdoğan ters dahaliği baskın ise seçim ikinci tip kalsa bile bu durum Millet İttifakı’nın adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nun yaralandığını belirterek, “Ama ‘asla Kılıçdaroğlu’na oy vermem’ diyorlarsa bu da doğal ki Erdoğan’ın telafisi gelir” diyor.
ORC Araştırma’nın Genel Müdürü Mehmet Pösteki ise toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Kim aday olursa olsun Kemal Kılıçdaroğlu birinci cinste kazanacaktır. Çünkü muhalefet seçmeni Erdoğan’a kaybettirme misyonunda birleşmiş durumda. Seçime yaklaşıldıkça birinci tıpta kazanma ihtimalini görenlerin seçmenlerin hepsi, oy tercihini Kılıçdaroğlu ‘ndan yana kullanacaktır” birikimi kullanmıştı.
Kamuoyu Araştırmacısı Uslu’ya ait daha önceki seçimlerde Cem Uzan’ın Genç Partisi’ne oy veren kesitler gibisi ve bilhassa gençlerden oluşan bir kitlenin varlığına dikkat ederek, bu seçmenlerin 3-4 ay önceki Zafer Partisi’ne, artık ise reaksiyon olarak Muharrem İnce’ yöneldiğini belirtiyor.
Memleket Partisi’nin adayı Muharrem İnceFotoğraf: DHA
Uslu bu küme seçmenin daha çok “tepkisel” oy kullandığına işaret ederek, zamanında tercihi İnce olan bir seçmenin zamanı içindeki anlık olaylara bağlı olarak günün rengini değiştirebileceğini belirtiyor.
Sofrada İnce’ye yer var mı?
Bu ortada Muharrem İnce’nin oğlu ve yarıştan çekilip çekilmeyeceği ya da CHP’nin büyüyeceği “Halil İbrahim Sofrası’nda” bundan sonra İnce’ye de yer olup olmadığı şu an için belgisiz.
DW Türkçe’nin edindiği özellikler şu an için ufukta bir Kılıçdaroğlu-İnce görünmüyor.
Millet İttifakı Üyelerine bağlı ise hükümete yakın medyanın yahut AKP’nin İnce’nin adaylığı için dayandığı görünümlü ya da açıkağın gerisinde “CHP seçmenlerini bölerek bir kısmını İnce çevresinde toplamak, sağ seçmenin de Erdoğan’a yönelmesini sağlamak” gayesi veriyor.
Bu potansiyel kampanyaların başlamasıyla hükümete yakın bölgelerde bu iki adaya geniş yer veriliyor, Millet İttifakı’nın başlangıcından oy alınmaya çalışılacağı hesaplanıyor.
İnce ise hafta sonunda yaptığı açıklamada Türkiye’nin aleyhine hiçbir şey yapmayacağını belirterek, “Merak etmeyin, telaş da yapmayın, baskı kurmaya gerek yok” tabirlerini kullanmıştı.
Buna karşılık İnce’nin ittifaka dışardan dayanması için görüşülmesini düşünenler olduğu üzere buna gerek kalmayacak savunanlar da var.
Boykotçular için üçüncü yol mu?
Bu birlikte bilhassa İnce’ye oy verenlerle ilgili ürün modeli bir tespit bu seçmenlerin farklı değişim tepkisel olarak oy kullanmak istediği, büyük bölümü öfkeli gençlerden oluştuğu ve bu nedenle İnce’nin varlığının aslında sandığa gidebilyebilecek bu bölümün kazanılması açısından değerli olduğu istikametinde.
Siyaset Bilimci Kalkan, iki kutuplu kampanyalarda kesinlikle ikisinden de şad olmayan ve kendisini kategori dışı gören bir kitlesel genişleme ve bu seçimlerin sandığa gitmek istemeyebileceğini belirterek, “Bu kesim şayet sandığa gitmeyecek ve boykot edecek kitle ise İnce’nin ve Oğan’ın adaylıkları yaygın kanaatin “Zorunlulukların basıncında da olabilir” diyor.
Bu seçime bağlı olarak birikimin artırılmasının avantajına göre bedellendiriliyor.
Diğer alternatif seçeneklerde görülen örnekler “sistem karşıtlığı” kendisini bu iki günde bir günde dönüştürebilir.
İki adayın da kampanya yapmaları durumunda seçmenleri ile süre boyunca bir “duygudaşlık” kurulacağını belirten Kalkan, bu nedenle tahminen “sistemin kaçtığı” için sandığa gitmek istemeyecek olan bir kitlenin oluştuğu bağ nedeniyle bu iki adaya oy verilmesinin eskisinden daha kolay olabileceğine dikkat çekiyor.
İlk cins riske girer mi?
İnce ve Oğan’ın adaylıklarının seçiminin birinci tıpta bitmesini riske atıp atmayacağı da başka bir tartışma söz konusu.
Kalkan, yalnızca iki adayla girilen bir seçimin birinci cinste bitmesinin kesin olarak bozulduğunu, İnce ve Oğan üzere diğer adayların alacağı oyların seçiminin ikinci çeşide kalma ihtimalini güçlendireceğini söylüyor. Lakin Kalkan’a aday olan seçim kesinlikle ikinci cinse kalacak diye bir durum olmayabilir ve bunu 2018 seçimini hatırlatarak şöyle açıklıyor:
“2018’de altı gün vardı. Ama seçim birinci çeşitte nihayet sona erdi ve Erdoğan kazandı. Adayın çokluğu onun vakit seçimi ikinci cinse kalacak manasına gelmez. Yalnızca ihtimal olabilir.”
Millet İttifakı bu seçimler için başlangıçtan beri yapılan kendi içinde çoklu adaylığın olmadığını belirtti, ortak adayın çıkması konusunda ısrar etti.
News
