Nijer ordusu, Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum’a karşı gerçekleşen darbede geniş kapsamlı memleketler arası yapılanlara karşılık darbecilerin yanında yerin genişlediğini duyurdu.
Genelkurmay Lideri Abdou Sidikou Issa, Perşembe günü yaptığı açıklamada, “Genelkurmayın farklı güçler ortada çatışmaları önlemeyi engellemediğini” söyledi.
Başkent Niamey’de, darbeyi destekleyenler meydanlara yapılan gösteriler düzenlendi. Bir takım oyuncularının Rus bayraklarını taşıdıkları gözlendi.
Batı Afrika’da yer alan Nijer, terör ve askeri darbelerin tesirindeki Sahel Bölgesi’nde Batılı devletlerle müttefik olan son sırada tutuldu. Komşu ülkeler Mali ve Burkina Faso’da 2020 yılından itibaren ordu darbelerle idarelere el koymuştu.
Son olarak Nijer’de Cumhurbaşkanlığı muhafızları Perşembe gecesi darbe yaparak 2021’de demokratik bir seçimle göreviye gelen Cumhurbaşkanı Bazoum’u aldı. 63 yaşındaki Bazoum, Fransız sömürge idaresinin 1960 yılında sonuna kadar bağımsızlığına kavuşan Nijer’de, barışçıl bir iktidar değişimiyle misyona gelen birinci önderdi.
Darbe bildirisini televizyonda okuyan subaylarFotoğraf: ORTN/REUTERS TV
Çarşamba akşamı Albay Amadou Abdramane tarafından televizyonda okunan darbe bildirisinde, “Savunma ve güvenlik güçlerinin rejime son verme kararının alındığı” belirtildi. Bildirinin okunduğu sırada ekranda görünen 10 polis, “Vatan Koruması Ulusal Konseyi” (CNSP) ismine konuştuklarını tabir ettiler. Ancak yalnızca 10 subayın ekranda patlaması, ordunun tüm ögeleriyle darbenin arkasında yer alıp almadığı konusunda soru hataları bozulmasına yol açmıştı. Genelkurmay Liderinin açıklaması ise ordunun tutumuna getirmiş oldu.
Darbe destekçileri şovlar düzenlediler
AFP Muhabirleri kelam konusu açıklamanın yapıldığı gecenin sabahında başşehir Niamey ve buraya yaklaşık 100 kilometre uzaklıktaki Dosso’da toplanan kişinin darbecileri desteklemek için sokaklara kaldığını, bazı oyuncuların Rus bayraklarını sallayıp, Fransa aleyhine sloganlar attıklarını bildirdi. Emsal protestoları 2020’de Mali’deki askeri darbe sırasında gerçekleşmişti.
Darbeciler, kimi destekleyicilerin iktidar partisi binasını yağmalamaları ve araçların ateşe vermeleri üzerine ikinci kez halka hitap ederek, insanlardan sakin olmalarını istedi. Açıklamada “özel mülk ve kamu mülküne karşı her türlü vandalizmden kaçınılması” istendi.
Darbeciler tarafından alikonulan Cumhurbaşkanı Bazoum ise başta mücadeleci bir tavır sergilemiş, tutulmuş resmi ikametgahından Twitter aracılığıyla yayınlanan iletisinde Nijer halkına “demokrasi ve özgürlük” kelamını imzalamıştı.
Darbe yanlıları iktidar partisinin saldırısına uğradıFotoğraf: AFP
Batılı seçeneklerin Bazoum’a desteği
Batılı devletler ve Birleşmiş Milletler (BM) de darbeyi sert biçimde eleştirmiş ve Bazoum’un yanında yer aldıklarını duyurmuşlardı.
BM Genel Sekreteri António Guterres, gazetecilere yaptığı yayınları, Sahel Bölgesi’ndeki darbe girişimini “endişe verici bir gösterge” olarak nitelendirdi.
Guterres, bölgedeki anayasaya alışılmamış olarak hükümet değişikliğinin “halkın hayatı ve gelişimi üzerinde vahim etkileri” olduğunu söyledi.
Bir BM yetkilisi ise Nijer’deki insani yardım operasyonlarının “şimdilik” askıya alındığını söz etti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de, Bazoum’un telefon görüşmesinde ABD’nin kendisini Nijer’in demokratik olarak seçtiği Cumhurbaşkanı olarak kararlı bir durumdani aktardığını kaydetti.
Rusya’dan yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı’nın hür kılınması talep edilirken, “yapıcı ve barışçıl bir diyalog” davetinde bulunuldu.
İnsan Hakları İzleme Örgütü ise darbeci askerlere davet ederek, askeri güçlerin “temel insan hakları ihlallerini yineleyen sistemin çalışmasını ve halkın ziyanının görmemesini engellemesini” istedi.
Nijer Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum (arşiv)Fotoğraf: Boureima Hama/AFP/AP/dpa/picture allaince
Fransa: Darbe şimdi sonuçlanmış değil
Öte yandan Fransa Nijer’deki darbenin artık son olarak sonuçlanmadığını savundu.
Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna bahse, darbe girişimcilerinin, Cumhurbaşkanı Mohamed Bazoum’un uzaklaştırılmasına yönelik küresel kınama davetlerine kulak vermeleri sonucunda sonucun değişebileceğini belirterek, “Sorumlular memleketler arası kulak verirse hala bir çıkış yolu var” dedi.
Nijer, Işid ile uğraşırken Batılı devletlerin en değerli müttefiki olarak kabul ediliyordu. Mali’deki askeri cunta ise milletlerarası askerlerin yetiştirildiği yerdi.
Nijer’de ABD’nin bin 100 askeri, Fransa’nın ise bin 500 askeri bulunuyor. Ayrıyeten, yaklaşık 100 Alman askeri ülkesinde konuşulmuş durumda.
News
