Temel Strateji Araştırma Merkezi Başkanı Abdurrahim Semavi, Türkiye’de Kürt sıkıntısının tahliline yönelik son devirde atılan adımları ve yürütülen tartışmaları kıymetlendirdi.
2013-2015 yıllarındaki tahlil süreci devrinde de Akil Beşerler heyetinde yer alan Semavi, gelinen mevcut durumda PKK lideri Abdullah Öcalan ile Kandil ortasında uyuşmazlık olduğunu savundu.
Rûdaw’da Hevidar Zana’nın sunduğu “Kuzey” bültenine konuk olan Semavi, “Kandil ile İmralı ortasında uyuşmazlık var. Yalnızca Öcalan ile Kandil ortasında değil, Öcalan ile Rojava ve Öcalan ile Avrupa ortasında da uyuşmazlık var. Proje çerçevesinde yalnızca PKK problemi çözülmeyecek. PKK dışındaki Kürtler de muhatap alınacak” dedi.
Türkiye’nin tüm Kürtlerle ittifak yapacağını lisana getiren Semavi, “Türk hükümetinin 15-16 aydır hazırladığı bu proje yalnızca Türkiye’deki Kürt sıkıntısının tahliline yönelik değil. Projeye nazaran Ortadoğu Kürtleriyle büyük bir ittifak kurulacak, Doğu, Batı ve Güney, Kuzey Kürtleriyle ittifak kurulacak. Bu projenin hazırlığıdır. Bunu tabir etmek istiyorum” dedi.
Bir proje hazırlandığı fikrini aktaran Semavi, “Proje 5 yıl içinde yapılacak. Proje adım adım ilerleyecek. Türkiye halkı ve Kürtler projeye hazır olana kadar proje adım adım inşa edilecek. Kürtlerin barış istediği doğrudur. İnsanların aklında birçok soru var. Türklerin de birçok sorusu var. Bu meseleler çözülmeden Kandil’i Ankara’ya getiremezsiniz, kimseyi öbür bir yere taşıyamazsınız. Vakit alır. Proje kapsamında 5 yıllık bir program oluşturuldu. 5 yıl içerisinde yalnızca Kandil’de olanlar değil, diasporada yaşayanlar da geri dönecek ve onlara da geri dönüş yolu açılacaktır” dedi.
Rûdaw’ın yönelttiği sorulara Temel Strateji Araştırma Merkezi Başkanı Abdurrahim Semavi’nin yanıtları şöyle:
Rûdaw: Sizce devlet Kürt sıkıntısını mu çözmek istiyor yoksa Ortadoğu sakinleşene kadar Kürtleri denetim etmek mi istiyor?
Abdurrahim Semavi: Hayır, devlet bu tahlili inşa etmek istiyor. Bu bir proje olarak yapılmış, bugünün hesaplarına nazaran hazırlanmış değil.
Rûdaw: Süreç 2023 yılının Mayıs ayında başladı. Kim başlattı ve nasıl başladı?
Abdurrahim Semavi: Hazırlıkları yapıldı. Proje ve süreç yazıldı. Yani Sayın Bahçeli bu sözleri tek başına söylemedi. Bu kelamlar bugün için değil. Bir yıldır hazırlık yapılıyor. Bu sürecin hazırlıkları 7 Ekim 2023 öncesinde yapıldı. Proje adım adım ilerledi.
İki ay evvel Avrupa’daki kimi televizyon röportajlarında bu projeden ve süreçten bahsetmiştim. Sayın Bahçeli’nin de Sayın Erdoğan’ın da bu süreci gündeme getireceğini 2 ay evvel açıkça belirtmiştim.
Rûdaw: Sayın Semavi, “Öcalan’ın 2 mektup yazdığını ve her ikisinin de Kandil’e ulaştığını” söylemişsiniz. O mektupların içeriği nedir? Mektubu kendin gördün mü?
Abdurrahim Semavi: Mektuplar gönderildi, toplantılar yapıldı. Telefon görüşmeleri yapıldı; PKK’ye, Rojava’ya mektuplar ulaştı, birçok yere ulaştı. Öcalan’ın kanıları o mektuplarda var. O mektupları şahsen Öcalan yazdı.
Rûdaw: Öcalan, o mektuplarda Rojava ve Kandil’den ne istedi ve onlara ne söyledi?
Abdurrahim Semavi: Şu anda mektupların içeriğini lisana getiremem. Türkiye’ye karşı adımlarınızı ortaklaştırın deniliyor. “Süreç için adım atın ve diyalog kurun”. Önümüzdeki günlerde Kandil ile Rojava ortasında bir heyetin gelip gideceğini düşünüyorum.
Bu projeyle ilgili birkaç kelam söylemek istiyorum. Türk hükümetinin 15-16 aydır hazırladığı bu proje yalnızca Türkiye’deki Kürt sıkıntısının tahliline yönelik değil. Projeye nazaran Ortadoğu Kürtleriyle büyük bir ittifak kurulacak, Doğu, Batı ve Güney, Kuzey Kürtleriyle ittifak kurulacak. Bu projenin hazırlığıdır. Bunu tabir etmek istiyorum.
Rûdaw: Kürtler bu süreçten ne kazanacak? ‘PKK silah bıraksın’ diyorlar. Mesela Kürtlerin varlığı anayasaya yansıyacak mı? Kürtçe eğitim başlayacak mı? Bütün bunlar bu projeye dahil edilecek mi?
Abdurrahim Semavi: Bu projede bunların hepsi var. Kürtler “kardeş ve eşit bir millet” olarak anayasaya dahil edilecek. Adım adım okullarda Kürtçe hayata geçirilecek. Türk hükümeti adım atarken pazarlığa girişmeyecek, kendisi adımlar atacak.
Rûdaw: İmralı’ya gidiş ve gelişler ne vakit başladı? Devlet heyetleri ne vakitten beri İmralı’ya gidiyor?
Abdurrahim Semavi: Daima gidiyorlardı, sadece bu sefer değil. Geçen yılın haziran ayında gitmeler başladı. Temmuz ayında da görüşmeler oldu. Son vakitlerde 3 gün üst üste gidiş geliş oldu. Biliyorsunuz dün yeğeni ve ailesi onun yanına gitti.
Rûdaw: Bu heyetlerde kimler var? Sizin üzere beşerler bu heyetlerde vazifeli miydi?
Abdurrahim Semavi: Bu isimleri şu an açık edemeyiz. Bir mühlet sonra devlet kimlerin gittiğini ve bu ziyareti yaptığını açıklayacak. Üzgünüm, heyette kimlerin olduğunu söyleyemem. Yalnızca, bu sorunun tahliline odaklanan birçok insanın gelip gittiğini söyleyebilirim.
Rûdaw: Söylendiği üzere Kandil ile Abdullah Öcalan ortasında bir uyuşmazlık mı var?
Abdurrahim Semavi: Kandil ile İmralı ortasında uyuşmazlık var. Yalnızca Öcalan ile Kandil ortasında değil, Öcalan ile Rojava ve Öcalan ile Avrupa ortasında da uyuşmazlık var. Proje çerçevesinde yalnızca PKK sorunu çözülmeyecek. PKK dışındaki Kürtler de muhatap alınacak
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi’nde, Rojava, Rojhilat Kürdistanı… Kimler muhatap edilecek?
Abdurrahim Semavi: Hepsi muhatap alınacak. Ortadoğu’daki tüm Kürtler bu tahlilde muhatap alınacak.
Rûdaw: Evvelden olduğu üzere Akil Beşerler heyetleri oluşturulacak mı? Başka modüllerin Kürtleri de içinde olacak mı?
Abdurrahim Semavi: Evet 300 kişilik bir heyet oluşturulacağını söyleyeceğim. Bunu büyük bir keyifle söylüyorum. Diaspora Kürtleri, Kuzeyi, Güneyi, Rojavası, Doğusu hepsi bu mecliste yer alacak ve tahlil bu mecliste inşa edilecektir. Büyük bir memnuniyetle bunu lisana getiriyorum. Açıkçası bu konu bizi çok keyifli ediyor.
Rûdaw: Dün Ankara’da yaşanan hücum bu süreci engelleyecek mi?
Abdurrahim Semavi: Hayır, engellemez. Her iki tarafta da hem Kürtler içinde hem de devlet içinde bu tahlili istemeyenler var. Elbette tahlili istemeyen beşerler her vakit olacaktır. Bu, tahlili engellemez. Bu manada rastgele bir endişem yok.
Rûdaw: O hücumun akabinde Türkiye çabucak Rojava’ya saldırdı. Bu hücumlarda birçok sivil olmak üzere 12 kişi hayatını kaybetti. Bu da öfke ve nefretin artmasına neden oluyor. Bu, süreci etkilemez mi?
Abdurrahim Semavi: Adımlar atılacak ve öfke ve nefretin artmayacağına inanıyorum. Bu manada rastgele bir kaygım yok. Devlet tarafından hoş adımlar atılacak. Adımlar Öcalan tarafından atılacak. Ortadoğu’daki Kürtlerimiz bu projenin inşası için adım atacak. Bu bakımdan hayli umutluyum.
Rûdaw: Mesela Bahçeli diyor ki “Kandil’dekiler gelsin teslim olsun”. Bu mantıklı mı, Kandil nasıl gelip teslim olacak?
Abdurrahim Semavi: Bunlar siyasi açıklamalardır, bu cins adımlar atılmayacaktır. Bahçeli, 10 yıl evvel Erdoğan’a da çok sert kelamlar söylemişti. Bahçeli Erdoğan’a ağır laflar etmişti. Bana nazaran bu kelamlar önümüzde büyük bir sorun değil. Öcalan bir gün TBMM’ye gidecek ve konuşacak, bildirisini verecek. Yalnızca Öcalan’ın değil, Kandil’dekilerin de durumu çözülecek.
Rûdaw: Kandil için tahlil nedir? Programdan ve projeden haberdarsınız üzere görünüyor… Kandil’den inen gerillalar silahlarını nasıl bırakacak, nasıl inecek?
Abdurrahim Semavi: Proje 5 yıl içinde yapılacak. Proje adım adım ilerleyecek. Türkiye halkı ve Kürtler projeye hazır olana kadar proje adım adım inşa edilecek. Kürtlerin barış istediği doğrudur. İnsanların aklında birçok soru var. Türklerin de birçok sorusu var. Bu meseleler çözülmeden Kandil’i Ankara’ya getiremezsiniz, kimseyi diğer bir yere taşıyamazsınız. Vakit alır. Proje kapsamında 5 yıllık bir program oluşturuldu. 5 yıl içerisinde yalnızca Kandil’de olanlar değil, diasporada yaşayanlar da geri dönecek ve onlara da geri dönüş yolu açılacaktır.
Rûdaw: Rojava’nın durumu ne olacak? Güçlenecek mi, birebir mı kalacak ya da dağılacak mı? Projeye nazaran Rojava’nın akıbeti ne olacak?
Abdurrahim Semavi: Ortadoğu projesinde Kürtlerin Ortadoğu’daki coğrafyası anayasaya adil bir halde dahil edilecek ve tanınacak. Dünyanın istikrarını değiştirecek bir proje inşa edilecek. Türkiye hükümeti, Türkiye devleti bunu göze aldı. Ne olursa olsun geri dönüş yapmayacak. Türkler bu projeden geri dönmeyecekler. Rojava’nın statüsü Türkiye ile birlikte belirlenecek. Öcalan onlara bu yolu açacaktır. Bahsettim mi bahsetmedim mi bilmiyorum. Rojava’nın statüsü yok edilmeyecek. Türkiye ile birlikte statüsü belirlenecek; anayasal ve hukuksal müzakereler buna nazaran yürütülecek ve yönetilecek.
Rûdaw: Rojava resmi olarak Suriye’nindir. Suriye rejimi bu durumu nasıl kabul edecek?
Abdurrahim Semavi: 5 yıl içinde Ortadoğu’da Suriye diye bir devlet olmayacak, tarihte de var olmayacak, Şam ve Lazkiye’de Suriye diye küçük bir devlet olacak. Suriye devleti yok diyebiliriz
News
