Ünlü yatırımcı John Hussman, ABD borsalarındaki mevcut durumu, ABD finansal tarihinde üçüncü büyük spekülatif balon olarak nitelendiriyor.
Daha evvel 2000 ve 2008 piyasa çöküşlerini yanlışsız kestirim eden Hussman, Eylül ayı sonunda paylaştığı tahlilinde, Ocak 2022’den bu yana piyasaların, ABD tarihindeki en büyük üçüncü balonun tepe formasyonunu yaşadığını belirtti. Hussman, evvelki iki büyük balonun ise 1929 ve 1999 yıllarında gerçekleştiğini söz etti.
“Piyasadaki ralli aldatıcı, riskler giderek artıyor”
CNBC-e’nin haberine nazaran Hussman’ın bu cesaretli tezi, yapay zeka etrafındaki heyecanla birlikte S&P 500’ün Ekim 2022’deki düşük düzeylerinden bu yana yüzde 60’a yakın bir artış göstermesiyle piyasa rekorlarının yenilendiği bir periyoda denk geliyor. Üstelik, birden fazla ekonomist ve yatırımcı, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) faiz indirimleri ile iktisatta yumuşak bir inişin mümkün olduğuna inanıyor. Fakat Hussman, piyasadaki rallinin aldatıcı olduğunu ve risklerin giderek arttığını savunuyor.
Değerleme ve teknik datalar üzerinden uyarılar
Hussman, tezini desteklemek için değerleme ve teknik göstergelere dayanıyor. Hussman’a nazaran, finans dışı payların toplam piyasa kıymeti ile bu payların katma bedellerinin oranı, uzun vadeli piyasa getirilerini belirlemede en sağlam ölçütlerden biri. Bu ölçüt, 2022’deki doruklara yaklaştı ve 1929 ile 2000’deki düzeylerin üzerine çıktı.
Değerlemelerin epey yüksek düzeylerde olmasına karşın, kısa vadede yatırımcılara çok fazla ipucu vermediğini belirten Hussman, faiz oranlarının düşmesi ve iktisadın enflasyon tehlikesi olmadan büyümeye devam etmesi durumunda, değerlemelerin ve pay fiyatlarının daha da artabileceğini lisana getiriyor. Fakat, genişlik göstergeleri üzere teknik datalar, piyasanın düşüşe hazır olabileceğini gösteriyor. Hussman, piyasadaki tepe ve taban oluşumları etrafındaki teknik davranışları yıllar boyunca incelediğini ve Eylül ayı sonu itibariyle ihtar göstergelerinin kırmızıya döndüğünü belirtti.
Hussman, S&P 500’ün 200 günlük hareketli ortalamasının yüzde 9,5 üzerinde, 50 günlük hareketli ortalamasının ise yüzde 3 üzerinde olduğunu, fakat S&P 500 içindeki payların sadece üçte birinden azının 200 günlük hareketli ortalamalarının üzerinde kaldığını vurguluyor. Bu üzere teknik göstergeler, çoklukla piyasa düşüşleri öncesinde görülen sinyallerdir.
Yoğunlaşan piyasa ve balon endişeler
Hussman, piyasa ağırlaşmasına da dikkat çekiyor. ABD borsalarındaki en büyük yüzde 10’luk dilimdeki paylar, toplam piyasa bedelinin yaklaşık yüzde 76’sını oluşturuyor. Bu oranın tarihte sadece iki sefer yüzde 75’in üzerine çıktığını belirten Hussman, bunun 1929 ve 2000’de olduğunu tabir ediyor. Bu iki devir, büyük piyasa çöküşleriyle sonuçlanan balonlar olarak biliniyor.
Hussman’ın piyasa iç dinamiklerini ölçen metriği de tehlike sinyalleri veriyor. Bu metrik, yatırımcı hassaslığını pahalandıran bir gösterge olarak kullanılıyor ve en son bu kadar uzun mühlet yatay seyrettiğinde, 2000 yılında dot-com balonu patlamıştı.
2000 ve 2008 krizlerini kestirim etmişti
John Hussman, 2000 ve 2008 yıllarında yaşanan piyasa çöküşlerini gerçek kestirim etmesiyle tanınıyor. 2000 yılında teknoloji paylarının yüzde 83 oranında düşeceğini öngören Hussman, Nasdaq 100 endeksinin 2000-2002 yılları ortasında tam olarak yüzde 83 düştüğünü gördü. Tıpkı yıl S&P 500’ün önümüzdeki on yıl boyunca negatif getiri sağlayacağını kestirim eden Hussman, bu öngörüsünde de haklı çıktı. 2007’de ise S&P 500’ün yüzde 40 oranında düşebileceğini öngördü ve borsa 2007-2009 ortasında yüzde 55 kıymet kaybetti.
Ancak, Hussman’ın son yıllardaki performansı bu muvaffakiyetleri tekrarlayamadı. Onun Stratejik Büyüme Fonu, Aralık 2010’dan bu yana yüzde 54 oranında kıymet kaybetti ve son 12 ayda yüzde 14 düştü. Buna rağmen, S&P 500 birebir devirde yaklaşık yüzde 32 oranında paha kazandı.
Hussman’ın son yıllarda ortaya koyduğu karamsar senaryolar artmaya devam ederken, 2022’de büyük bir piyasa satış dalgası yaşanacağını öngörmesi kısmen doğrulandı. Tekrar de, yatırımcıların bu yeni boğa piyasasında yarar sağlaması mümkün olsa da, büyük bir çöküş riskinin ne vakit tolere edilemez hale geleceği sorusu belirsizliğini koruyor. Hussman, bu sorunun cevabını aramaya devam ediyor.
Kaynak: ekonomim.com
News
