Suudi Arabistan, Rusya-Ukrayna savaşında arabuluculuk girişimlerinde bulunurken Türkiye-Rusya bağlantılarında ise kritik bir dönem döngüsü var. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, Türkiye’nin Vilnius’taki NATO Tepesi’nde İsveç’in kayıtlıne ilkesel olarak onaylanmasının akabinde birinci kere göreceğiniz bir görüşme gerçekleştirecek.
Erdoğan ile Putin telefonla en son 24 Haziran’da Kurban Bayramı sırasında görüşmüş, bu görüşmede o devirde Wagner Kümesi’nin Rusya’da dağılmasından ele geçmişti.
Moskova, Erdoğan’ın NATO’nun 11-12 Temmuz’daki Vilnius bağlantıları İsveç’te Rusya’ya karşı güçlenmeye çalışan İttifak’a katılmasına karşı yeşil ışık yakmasına karşı uzaklıklı bir açıklama yapmaya başladı. Türkiye’nin NATO’ya karşı yükümlülüklerine dikkat çeken Kremlin sözcüsü, İsveç’in NATO’nun Rusya’da faaliyet gösterdiğinin olumsuz sonuçlarının doğuracağının da görüleceğini çizmişti. İsveç’in NATO’ya üye olabilmesi için tüm ittifakların onaylanması gerekiyor.
TBMM’deki onay sürecinin nasıl iletileceği ile ilgili Meclis’in sonbaharda tekrar açılması bekleniyor.
Vilnuis’taki üçlü tepeden: Erdoğan, Stoltenberg ve KristerssonFotoğraf: Henrik Montgomery/ASSOCIATED PRESS/picture Alliance
Vilnius öncesinde Ukrayna Devlet Lideri Zelenski’nin Türkiye ziyareti ve Rusya’nın “terörist” olarak nitelendirdiği Ukraynalı Azov kumandanlarının Ukrayna’ya giderken de iki ülke ortasında soğuk rüzgarlar esmesine neden olmuştu.
Son yüz yüze görüşme Ekim 2022’deydi
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde istikrar politikasını takip etmeyen ve Batı’nın uyguladığı kurallara uymayan Türkiye, Rusya ile de sürdürülrdüğü yakın münasebet ile hem sıkıntı durumuki iktisat açısından kimi kurtarılabilirler elde etti hem de kırılma koridoru muahedesinin hayatta kalmasınde rol oynayarak tesirli oldu.
Bu yetenek de Erdoğan ile Putin’in sık sık telefonla konuştuğu ve zaman zaman Soçi’de bir ortaya çıktığı görüldü. İki hastanın yüz yüze görüşmeleri 13 Ekim 2022’de Astana’da düzenlenen Asya’da İş birliği ve İtimat Artırıcı Tedbirler Konferansı’nın (CICA) 6. Tepe marjında ikili olarak planlanan son görüşme ise bir yıl önceki 5 Ağustos 2022’de gerçekleşti .
Tahıl muahedesinin geleceği ve yüz yüze görüşme takvimi
Erdoğan ile Putin’in telefon görüşmesi Vilnius’tan sonra birinci temas yanı sıra koridoru mutabakatının tekrar işlerlik kazanıp kazanamayacağı açısından da kritik değerde.
Telefon görüşmesinde Erdoğan ile Putin’in bir sonraki yüz yüze görüşmelerinin takvimi ve yerinin belirlenmesi bekleniyor.
Putin, Erdoğan’ın 14 Mayıs seçimlerinden önce Türkiye’ye davet ettiği bir toplantıda, “iç siyasi süreci etkilemeye yönelik bir girişim olarak algılanabileceği” halde bu ziyareti gerçekleştirmediğini belirtmişti. Putin, 27 Nisan’daki Akkuyu merasiminin de davet edilmesine rağmen gelmemiş ve görüntü konferansına katılmıştı.
Arşiv – Akkuyu Nükleer Santrali’nde, üçüncü ünitenin temel atma merasimine görüntü konferansı sistemi ile katılan Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Lideri Putin – (10.03.2021)Fotoğraf: Türkiye Cumhurbaşkanlığı/AP/picture Alliance
Türkiye görüşmesinde mi yoksa Rusya’da mı iş konusunda şimdi bir netlik bulunmuyorken, telefon görüşmesinde bunun da netleşmesi ortada. Putin, hafta sonu Rusya-Afrika Doruğu’nun akabinde düzenlediği basın toplantısında, ya bizzat Türkiye’ye ya da Erdoğan’ın Rusya’ya giderek yüz yüze görüşme konusunda daha önceden anlaştıklarını söyledi.
Türkiye Batı’ya mı birleştiler?
Son devirdeki adımlar ve gelişmeler Türkiye-Rusya bağlantılarının nereye evrildiği ve ekonomik zorluklar yaşayan Türkiye’nin Rusya’dan yavaş yavaş uzaklaşarak Batı’ya mı yaklaşmak istediği sorularına yol açtı.
Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç ise birkaç hafta önce CNN Uluslararası kanalına demecinde, Türkiye ile Rusya ortasındaki ilgilerin son gelişmelerden olumsuz etkilenmediğini tabir ederek “Türkiye, NATO üyesi olarak Rusya ile devamında çok açıktı. Tayyip Erdoğan, NATO desteği içerisinde devletin ortasında bu sıkıntıyı ABD’ye götürülen ve Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin ile açık, şeffaf ve olumlu bir bağ yürüten tek lider” dedi.
Suudi Arabistan’da hafta sonu Ukrayna toplantısı
Rusya-Ukrayna savaşının ve yayılmanın devam ettiğini gösteren çeşitli ülkelerin ve birçok arabuluculuk girişimi de gündemde.
Zelenskiy’nin çatışmalarını sona erdirmeye yönelik 10 emin olmayan bir “barış formülü” bulunuyor. Plan, “Rusya birliklerinin Ukrayna’dan büsbütün eklendiği, tüm savaş esirlerini ve sürgünleri özgür bırakması, besin ve güç vermelerinin sağlanması” şeklinde hususlar kapsıyor.
Ukrayna’nın barış formülünün sonuçlarına yönelik kimi ülkelerin ulusal güvenlik danışmanlarıyla yapılacak yeni toplantı bu hafta sonu Suudi Arabistan’da düzenlenecek. Bir önceki toplantı Danimarka’da Haziran ayı sonunda temizlenmişti ve Türkiye’den Akif Çağatay Kılıç katılmıştı.
Suudi Arabistan Veliaht Prens Muhammed Bin Selman ile Ukrayna Devlet Lideri Zelenski, geçen Mayıs ayında bir ortaya çıkmıştıFotoğraf: SPA/dpa/picture Alliance
Toplantılarda Rusya yer almazken Kremlin Sözcüsü Peskov yaptığı açıklamada “Toplantıyı detaylı takip ediyor. Nelerin konuşulacağını ve hedefin ne olduğunu anlamamız gerekiyor. Barışçıl bir tahlile yönelik her teşebbüs olumlu bir kıymetlendirme ağırlıyor” derken “Batı tarafından Rusya ile savaş için kullanılan Kiev’in barış isteyemeyeceğini ” de savundu.
Reuters’ın haberine göre Cidde’deki toplantı için ABD, AB, Mısır, Meksika, İngiltere, Polonya, Zambiya üzere farklı kıtalardan 30 kadar ülke ve kuruma davet edilme durumunda.
News
