Siyasi partilerin seçim vaatlerini değerlendiren Vaat İnceleme Platformu, AKP’nin 24 Haziran 2018 genel seçimleri öncesinde doğal afetlerle uğraşırken seçim beyannamesinde yer alan vaatleri inceleyerek, “2018 Türkiye Genel Seçimleri’nde AK Parti’nin Afet İdaresi ve Zelzele Vaatleri Küçük Rapor” başlıklı bir kıymetlendirme yayınlandı.
Ankara’da faaliyet gösteren Siyaset ve Demokrasi Araştırmaları Derneği’ne bağlı Vaat İnceleme Platformu’nun raporlarına göre, listedeki 16 vaadin 10’u afet sonrasında olay almak ismine verilen gösterimler oldu. Raporda, “Afet öncesindeki durumu ise verilen birçok vaat ölçülemezdir. Bu iki vaadın dışında geçmiş zelzelelere verilen kelamlar vardır” denildi.
Sekiz gösterim ise, “Bina değişiminin daha fazla görünürlük”, “Afetlere dirençli bir ülke ve toplumsal değişimler”, “Afetlerde bol miktarda bölümün en aza indirilmesi” şeklinde “ucu açık”, “muğlak” ve “ölçülebilir olmayan” teklifler olarak değerlendirildi . Hasebiyle Platform, bu alanlarda inceleme yapamadı.
Sekiz vaadin üçü yerine getirildi
AKP’nin zelzeleye ait sekiz vaadi ise “Ölçülebilir” olarak raporda yer aldı. Vaat İnceleme Platformu, bu yayınlardan yalnızca üçünün yerine getirildiğini saptadı.
Buna göre, AKP “AFAD Gönüllülük sistemi ile afet idaresinin sıradan bir aşamada, rol almak isteyen; makul standartlar süresi dahilindeki organizasyonları, belgelendirilmesini, eğitimlerle kapasitelerinin yeteneklerini ve gönüllülük sistemi içindeki performanslarının takip edilmeleri sağlanırz” dereceleri hayata geçirildi.
Vaat İnceleme Platformu, “Coğrafi bilgi sistemleri üzerine inşa edilmiş, anında tüm kaynaklar faal bir biçimde yönetebilen karar dayanıklı sistemlere sahip AYDES yazılımımızı taşınabilir platforma taşıyacağız. Bu sayede, anında tüm gruplarca dayanıklı olarak daha hızlı ve dinamik bir sistem oluşturulabilecektir” vaadını hatırlatarak AYDES taşınabilir platformlara taşınmadığını tabir etti.
“Ülke genelinde dağıtılan uydu telefonları, yerleşik telsiz altyapıları, zelzele verileri, afet ve acil veriler üretilen veriler ve AFAD’ın kurumsal bilgilerinin tutulacağı ve tek bir merkezden hizmet sağlayan AFAD Veri Merkezi ve afet anında kullanılacak Türkiye Afet ve Acil Durumlar İdaresi Operasyon Merkezini kuracağız” vaadini ise Platform şu tabirlerle kıymetlendirdi:
“Bu sistem kurulmuş olmasına rağmen 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş ve diğer 10 karşılaşma sonrasında çökmüştü.”
Yerine getirilemeyen vaatler
Vaat İnceleme Platformu, AKP’nin “Zorunlu sigortanın yaygınlaştırılmasını sağlarz” vaadini yerine getiremediği tespitinde bulundu.
Vaat İnceleme Platformu’na sunulan, Doğal Afet Sigortaları Kurumu’nun (DASK) raporlarına göre 2017’de zarurî sigorta yaptırılmış tüm binalarına oranı yüzde 47’ydi. 2021’de bu oran yüzde 60’a çıktı. Lakin 2022’de bu rapor yayınlanmadı ve DASK’ın internet sayfasında sigortalı bina oranı yüzde 55 olarak verildi. Hasebiyle Platform, dataların muteber olmadığı duruma ulaştı.
“DASK’ın teminat kapsamını sel, fırtına biçiminde başka afet risklerini de yenilebilir halez” vaadine ait olarak da “DASK’ın teminat kapsamı sel, fırtına biçiminde diğer afet risklerini büyütülmüş biçimde genişletilmedi” denildi.
“Depremin imza akabinde hak sahiplerini konutlarına bir an önce kavuşabilmek için temellerini atladığımız Çanakkale Ayvacık’ta 604 ve Adıyaman Samsat’ta 1.740 konutu 2018 yılı içerisinde teslim devam ediyor” halindeki umutların de hayata tam olarak geçirilemediği kaydedildi.
Rapora göre Çanakkale’de vaat edilen 604 konutun 205’io yıl içerisinde teslim edilebildi. bölgedeki konut inşaatı devam ediyor. Adıyaman’da bir misal tablo ortaya çıktı, konutlar için kura çekiminin 2022 yılı sonunda devam ettiği görüldü.
“Kesintisiz ve İnançlı Haberleşme Sistemi Projesini hayata geçirip; fiber üzerinden, GSM, telsiz ve uydu uyumlu alternatifli bir şekilde ses ve bilgi iletişimini kullanarak genel bir altyapı oluşturacağız” vaadi de uygulamadan geçmedi.
Raporda, AFAD’ın bu projeyle ilgili 2018 yılından bu yana yeni bir duyuru yapmadığı, projenin 2017 yılında Twitter üzerinden paylaşıldığı kaydedildi.
“Lojistik depomuz mevcut 56 vilayetimizde; afet ve acil durum hallerinde afetzedelerin süreksiz barınmalarını sağlamak emeliyle barınma gereçlerinin stoklandığı cep depoları kuracağız” vaadi de gerçekleşmedi.
Rapor kapsamında, Türkiye genelinde cep deposu bulunmayan kentlerin mevcut olduğu kaydedildi.
News
