Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde 6 Şubat’ta meydana gelen 7,7 ve 7,6 çocuklarınki paraları Kahramanmaraş’ın yanı sıra sırasıyla Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ’da ağır yıkıma neden oldu. Zelzelede enkaz altında kalanları kurtarma çalışmaları devam ederken, bölgedeki güvenlik sorunuyla ilgili gelişmeler yaşanmaya başladı.
Depremler sonrasında bölgesel olarak gerçekleşen çalıştırma, yağma, inanç berbata kullanma, bilişim sistemlerini kullanarak dolandırıcılık olaylarına ait 232 olayla ilgili olarak Cumhuriyet Başsavcılıkları tarafından soruşturma başlatıldı.
Soruşturmalar kapsamında 11 vilayette 97 kuşkulu tutuklandı, 22 kuşkulu hakkında isimli denetim kararı verildi.
Ancak giriş ve yağma hatalarına karıştıkları savılan şüphelilere yönelik kamu görevlilerinin azap ve kötü muamelede bulunulduğuna ait görüntülere de tepki gösterildi.
Deprem bölgesinde güvenliği kim sağlıyor?
DW Türkçe, zelzele bölgesinde yaşanan güvenlik sorununun kapsamını sürdürdü. Zelzelesi vuran eyaleti, emniyet ve jandarma şeklinde birçok güvenlik kurumunun evi ziyan gördü, birçok polis ve jandarma enkaz altında kaldı. Bu nedenle bölgedeki özerklikler oluşur. Şu anda özel bölge politikası Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) bağlı askerler ile çevredeki vilayetlerden sevk edilen polis ve jandarmalar sağlıyor.
Ancak toplumsal medyaya yansıyan imajlardan, zelzele bölgesinde yazdırma ve yağma olaylarının görüldüğü görülüyor. Lakin bu olaylara müdahalede güvenlik yükümlülüklerinin yetersiz kaldığı belirtiliyor. Bu nedenle yağmacılar tez edilen bireylere siviller müdahale ediyor. Siviller tarafından üç kişi linç edilerek öldürüldüğüne ait manzaralar de toplumsal medya hesaplarında yayımlandı. Hatay’ın Antakya ilçesinin ilaçlarını karşılamak için eczaneden ilaç temizleme yağmacı zannedilen Yusuf ve Mehmet isimli iki kardeş de ölen tarafından darp edildi.
Jandarma karakolunda azap iddiası
Yine de alınan şüphelilerin askeri ve polisler tarafından darp edilen görüntülere toplumsal medyaya yansıdı. Hatay’ın Altınözü ilçesine bağlı Büyükburç Köyü’nde 11 Şubat’ta kardeşiyle birlikte gözaltına alınan Ahmet Güreşçi, götürüldüğü Altınözü Jandarma Karakolu’nda teze olarak darp edildi. Burnunda kırık olduğu tespit edilen Güreşçi’nin beyin kanaması geçirdiği belirlendi.
Olayı yakından takip eden Çağdaş Hukukçular Derneği’nden (ÇHD) avukatlar, DW Türkçe’ye şu bilgileri verdi:
“Olay günü, kardeşi Sabri Güreşçi’yi almak için askerler ateş açarak meskene giriyor. Bu sırada kardeşi Ahmet Güreşçi ‘siz kimsiniz’ deyince ‘sen de gel’ diyorlar. Karakolun kapısına giden babayı yatırıyorlar. Baba bu sırada karakoldan battaniye ile bir kişinin çıkarılıyor Hastaneye gelen askerler babayı, ‘Sabri ile seni görüştüreceğiz’ diye geri gönderiyor.Sabri’yi eşiyle görüştürüyor.Telefonda yalnızca iki saniye ‘Sabri iyiyim’ diyebiliyor. Sabri ile de görüştük, ağır azap görünüyordu. Kaburga kırıkları var. Yüzü gözü mosmor. Hareketsiz hâle gelinceye kadar dövülmüşler.”
Bakan Bozdağ: Yağma var
Yetkililerden ise bahse ait farklı açıklamalar geldi. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 12 Şubat’ta yaptığı açıklamada, zelzele bölgesinde tespit edilen 75 yağma olayı ile ilgili 57 kişinin tutuklandığını belirterek, “Hırsızlık ve yağma hatalarında 24 saat olan gözaltı süresi boyunca 4 gün boyunca uygulanacaktır. Hırsızlık ve yağma kabahatleriyle faal çaba için bu değişiklik yapılmıştır. “dedi.
Soylu: Yağma görmedik
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ise bölgede yağmadığını tez etti. 13 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta yaptığı açıklamada Soylu, “Kahramanmaraş merkezli zelzele afetini yönettiğimiz şu süreçteki tek güvenlik sorunu yağmacılık değil, yalancılıktır” dedi. Bu bölgede güvenliği sağlamak için yaklaşık 80 bin şahsa ek olarak 5 bin bekçi gönderdiklerini söyleyen Soylu, bekçilerin gece boyunca sokaklarda dolaşacağını kaydetti.
Soylu, 31 Ocak’tan 5 Şubat’a yani performansıne kadar Türkiye’de mal varlığına karşı ortaya çıkan 9 değerli hatada toplam sayının 744 olduğunu kaydetti. Zelzeleden günümüze kadar tekrarlanan gün dönemi yani 6 Şubat’la 13 Şubat ortası meydana gelen olay süreleri ise 511 olduğunu savunan Soylu, “Nereden bakın, yüzde 30, 35’lik bir düşüş varken biz Kahramanmaraş’tayız, bir yağma görmedik” dedi.
Erinç Sağkan: Güvenlik zafiyeti var
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Lideri Erinç Sağkan, düzenlediği basın toplantısında zelzele bölgelerindeki güvenlik sorunlarına da işaret etti. Güvenliğin sağlanmasına ait önemli zafiyetin devam ettiğini belirten Sağkan, “Yurttaşların can ve mal güvenliğinin bakımının düzeni asli görevi olup, bu kamu hizmetinin sağlanmasında süreklilik temeldir. Her ne şartı varsa, yurttaşlarımızın can ve mal güvenliğinin sağlanmasının sağlanamaması kabul edilemez. Durumun birinci varlığı nedeni, tam olarak da bu türlü vakitlerde bu güvenliği sağlayın” diye konuştu.
Sağkan, bu zafiyetin bir sonucu olarak, çeşitli kullanım ve yağma tezleri gündeme geldiğinde; ayrıyeten bu hataların başarısız olduğu ilerideki kişilere azap ve makul muamele yapıldığı istikametinde manzaraların yayımlandığı anımsattı. Bu durumda, ayrımcı bir nefret lisanın ayrılıklarını belirten Sağkan, “Altını çizerek tabir etmek isterdim ki, azap ve berbat muamele yasağı mutlaktır. Her zaman kusurlu ve hata kanıtlanana kadar masumiyet karinesi, kabahat ve cezaların yasallığı unsurları geçerlidir.
Nadi Türkarslan: Güvenliğin sağlanmasının sorumluluğu
DW Türkçe’ye konuşan emekli Cumhuriyet Savcısı Avukat Nadi Türkarslan, kim olursa olsun yağmacı diye gittiği kişilere kötü muamelede bulunulmasını kanunların yasakladığını kaydetti. Bunu bilhassa kamu görevililerinin yapmaması gerektiğini belirten Türkarslan, “Onlarda cürüm ağırlaşmış biçimde ortaya çıkıyor. Hatalıyı yakalamak ve cürümlünün yerine getirilmesi da kamu görevililerinin sorumluluğunda. Orada misyonlu bireyler bunu yapansa bağışlanmaz suç” dedi.
Türkarslan, performansındaki arızaların ömrünün sürdürüldüğünü ve cürmün bakımının idare görevinin temel olduğunu kaydetti. Zelzele başlangıçta arama kurtarma takımı halinde güvenlik sağlamak için destek askeri ve polisin sevk edilmesini değiştirerek Türkarslan, kamu gücünü ihlal etmemesi işlemini kaydetti.
News
