Savaşın yanı sıra zelzele, yanardağ patlamaları veya satıcı şeklinde doğal felaketlerin bölgede yaşayabilmeleri için de ağır sonuçlar olabiliyor. Felaketlerin ardından tedavide acil durum epidemiye kadar farklı sonuçlar ortaya çıkabiliyor.
Savaşlar ve doğal felaketler ortaya çıkıyor ve tedaviye taban hazırlanıyor. Mesela kriz bölgeleri ortasında Lübnan ve Suriye’de kolera salgını yaşanmıştı. Ukrayna’da da kolera hadiseleri tespit edildi. 2022 yazında Pakistan’da ortaya çıkan satıcının akabinde bölgedeki kolera ve tifüs hadiselerine rastlandı.
Uzmanlar Türkiye ve Suriye’de meydana gelen güçlerden sonra bölgede görülme olasılığı riskine karşı uyarıyor.
Kahramanmaraş merkezli zelzelelerin akabinde bölgedeki incelemelerde bulunan Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Dr. çok büyümenin hızla yaygınlaşabileceğini kaydetti.
Prof. da çıksa bile süratle baskılama bahtımız olur” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Yavuz, Suriye’deki kolera salgını ve hudut bölgesindeki arızaların tasa verici olduğunu kaydetti.
Sınır Tanımayan Hekimler Almanya Örgütü yöneticisi Parnian Parvanta Suriye’nin kuzeyine işaret ederek, “Bölgede birkaç ay önceden gördüğümüz, pak su temininde sorun yaşanması ve hijyenik hekim tesis eksikliği nedeniyle yeni bir kolera patlamasının mümkün olması var” ikazında bulundu.
Afet bölgelerinde görülen iletim
Kriz bölgelerinde kolera ve tifüs şeklinde kirli sularda bulaşan ve ishale yol açan yaygınlığa sıklıkla rastlanıyor. Kovid-19, grip olmak üzere teneffüs yoluyla ile bulaşan yayılma bilhassa spor salonları ve çadırlarda konaklama nedeniyle hızla yayılıyor. Hijyenik şartlarının makûs olması nedeniyle aşırı çoğalmalar yoluyla bulaşan, halk ortasında sarılık olarak bilinen Hepatit B virüsü değişimi riski taşınması. Bunun yanı sıra özellikleri sıtma ve Dang humması üzere kaçakların sokulmasıyla bulaşan yayılma da yaygın olarak görülüyor.
Kriz bölgelerinde yayılan yayılıp yayılacağı yahut nasıl yayılacağı konusunda öngörüde bulunmak pek kolay değil. Bunun durumuna bağlı olduğu söz eden Tabip Parvanta Suriye’nin sağlıklı hijyenik şartların zelzeleden önceki de makûs olduğu belirtiliyor, artık o bölgede insanların çok daha güç durumda olduğunu lisana getiriyor.
Hastalıkların ortaya çıkmasında ve yayılmasında, mevcut altyapının nasıl etkilendiği, kaç kişinin mağdur olduğu ve ne kadar hızlı bir şekilde uzanabileceğine bağlı olarak yardımcı olduğu görülüyor.
Temiz içme suyu gerekiyor
Bölgedeki deprem yardımları bölgedeki genişlemeleri engellemek için gösteriliyor.
Türkiye’deki oranları artık bölgelerde içme suyu kahrı bulunmuyorFotoğraf: Burcu Karakas/DW
Depremden sonra en çok suyla bulaşan çok dertli olduğunu kaydeden Prof. Dr. Yavuz, Türkiye’de yaşanan bölgelerde içme suyunun kahrı olmadığını söylüyor. Prof. Dr. Yavuz kullanım suyu açısından ele alındığını vurguluyor:
“Ama kâfi tuvalet ve kullanma suyu, yani paklık bakış açısı kâfi imkan yok. Hastalıktan korunmak için ellerinizi yıkamak biz. En çok ishalli dağıtım durumları. Kullanım suyu ve tuvalet, kalıcı amaçlı çok kritik bir yerde. Kurulan çadır kentlerde dahi tuvaletler yetersizdi. Bizim açımızdan şu anda kullanma suyu ve tuvalet imkanının kapalı normal ki bununla birlikte konteynerlerde barınma imkanının bir önceki saldırıda çok ehemmiyet taşınması.”
Doktor Parvanta’ya ait de en gizli tedbir paketleme içme suyunu sağlamak.
“Bu koşullu. Suriye’nin topraklarında su ve hijyenik koşullar yetersizdi, zelzelede büyük ölçüde yok oldu” diyen Tabip Parvanta kelamlarına devam ediyor: “İnsanlar ırmaklardan su temin etmek zorunda kalıyor.”
Sınır Tanımayan Tabipler Örgütü bölgedeki içme suyunu dağıtıyor ve su depolarını kurutuyor.
Temiz içme suyu dışında hijyenik sıvı tesislerinin kurulumu, kanalizasyonun yönlendirilmesi, sabun ve dezenfektanların dağıtılması, gerekli tedavi tedavisi tertibi ve dezenfektan hızı ile müdahale için büyük taşınabilir kliniklerin kurulumu ehemmiyet taşır.
Bulaşıcı kişisel dış konular
Kriz dönemlerinde diyabet yahut kronik akciğer hastalıklarında temel hastalıkların da yeterlince tedavi edilememesi riski bulunmaktadır. Gebelerin ve yeni doğan bebeklerin bakımı da sıkıntının ortasında yer alıyor.
Kızamık yahut çocuk felcine karşı aşı kampanyaları da kriz durumlarında yavaşlıyor yahut askıya alınıyor. Bu da daha az sayıda insanın bu şekilde karşı korunması manasına geliyor ve bulaşma riski artıyor.
Doktor Parvanta kızamık bulaşma riskinin yüksek olduğu ikazında bulunuyor. Bu nedenle kriz bölgelerine dayanan ve hastaneler de dahil olmak üzere kritik altyapının tekrar inşası daha da değer kazanıyor.
News
