Son yıllarda iktidar temsilcilerinin sık sık yer aldığı Türk Tabipleri Birliği’nin (TTB) Merkez Kurulu Lideri Şebnem Korur Fincancı’nın 26 Ekim sabahı orada tutulmaya başlamasına neden oldu. İnsan Hukuk Haklarıçusu Kerem Altıparmak’a bağlı olarak iktidarın meslek örgütlerini denetim adına almayı hedefliyor. Altıparmak, Fincancı’nın açıklamasının şiddet içermediğini ve tabir özgürlüğü kapsamında olduğunu vurguladı.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, TSK’nın Kuzey Irak’ta düzenlediği askeri operasyonlar sırasında PKK üyelerine yönelik “kimyasal silahların dağıtılması”nı savunarak, bunun bulunmasını isteyen Fincancı hakkında 20 Ekim’de soruşturma başlatılmıştı.

Ancak başsavcılık, söze davet etmek yerine bilhassa Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin darbelerinin ardından gözaltı süreci uygulandı. Oysa TTB’nin avukatları, 21 Ekim’de savcılığa giderek Fincancı’nın tabir hizmetlerinin hazır olduğunu bildirdi.

TTB’nin performansına neden olan tenkitleri

TTB, 23 Ocak 1953 yılında kabul edilen 6023 sayılı kanunla kurulmuş bir meslek örgütü. Maddede, temel görevi “Türk Tabipleri Birliği; tabipler orta mesleksel deontolojiyi ve dayanışmayı korumak ve meslek mensuplarının hak ve faydalarını korumak maksadıyla kurulmuş kamu kurumu niteliğinde mesleksel bir kuruluştur” kuralları olarak tanımlanıyor. Hür çalışan hekimler TTB’ye üye olarak mesleklerini yapabiliyor.

Muhalif bir çizgiye sahip olan TTB, bilhassa son yıllarda AKP iktidarının sıhhat siyasetlerine yönelik tenkitleriyle dikkati çekiyordu. Bilhassa TTB’nin iktidarının “kamu-özel dal işbirliği” modeliyle yaptığı ve işletmesi özel şirketlerde olan kent hastanelerine itiraz ediyor.

Aynı vakitte koronavirüs pandemisi sırasında kâfi tedbirin alınmadığı de Sıhhat Bakanlığı’nı tenkitler yönlendirilmişti. Ayrıyeten TTB, hekimlerin özlü hakları ile ilgili birçok iş bırakma eylemine imza attı.

TTB Üyeleri, Fincancı’nın katliamını kınayan bir açıklama yaptı Fotoğraf: TTB

Zeytin Kolu açıklamasından yargılandılar

Dönemin TTB Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri, 2018’de TSK tarafından Afrin’de yapılan “Zeytin Dalı” operasyonuna karşı “Savaş bir halk sıhhati sorunudur” bildirisi yayımlanmıştı. Bu nedenle TTB Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri 4 ile 7 gün orasında gözaltında kaldı.

Savcılık, TTB Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri hakkında “terör örgütünün propagandası yapmak ve halkın akraba ve düşmanlığa tahrik etmesi” davası da açmıştı. Ankara 32. Ağır Ceza Mahkemesi, 11 tabibe halkının akrabası ve düşmanlığa tahrik etme cürmünden 1 yıl 8 ay mahpus cezası sözü verdi. Lakin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi, mahkûmiyet kararlarını bozarak 10 kişi beraatine hükmetmişti. Kararın münasebetinde ölümlerin içeriği rahatsız edici olsa da şiddet içermediği ve şiddet kışkırtmasının yapılmadığı vurgulandı.

Erdoğan, son olarak TTB’nin ismindeki “Türk” ibaresinin yasa değişikliği yaparak çıkaracakları bildirisi nedeniyle “kimyasal silah” açıklaması nedeniyle.

“Hakikate ceza hukuku sopası ile ulaşılmaz”

Peki, hukukçular yaşananlara ne diyor?

İnsan hakları hukukçusu avukat Kerem Altıparmak, Fincancı’nın kimyasal silah sanayiinin savlarını içeren kelamlarının söz özgürlüğü kapsamında olduğunu söyledi. Açıklamada rastgele bir şiddet daveti işaretleyen Altıparmak, DW Türkçe’ye şu değerlendirmeyi yaptı:

“Bir teze cevap verebiliyorsanız, o ceza hukukunun konusu olamaz. Bir kişinin yanlış söylediği iddiasındaysanız, siz de çıkar doğrusunu söylersiniz, belgelersiniz, bilgilendirirsiniz. Ama hakikate ceza hukuku sopası ile ulaşılmaz. Hakikate konuşarak, tartışarak, karşılıklı fikirler çürütülerek ulaşılıyor. İstendiği kadar olduğu söylensin, bir kişi hükümeti bir kurumu eleştirdiği için kendisi tabir edeye gelişirken zorla Ankara’ya getiriliyorsa söz özgürlüğü yoktur.”

“Bahçeli’nin açıklamasından sonra gözaltı yargılamaya müdahale”

Altıparmak, gözaltı seçiminin Cumhurbaşkanı Erdoğan ve MHP başkanı Bahçeli’nin açıklamalarından sonra da eleştirdi. AİHM’in Osman Kavala ve Selahattin Demirtaş’ın başvurularında Türkiye aleyhinde siyasi ayrılık kararının bir desteğinin da siyasilerin açıklamalarına işaret eden Altıparmak, şöyle devam etti:

“Bu her iki kararda da AİHM’i bu şekilde götüren şey, Cumhurbaşkanının o bireylerle ilgili yaptığı konuşmalarla yargı makamları kararları ortada görünüyordu. Burada da bu görünmüyor. Tesadüf değil yani. Devlet Bahçeli vatandaşlıktan çıkarılsın diyor Bir gün sonra o kişinin alınıp tahminen de tutuklanma riskiyle karşı karşıya kalacak. Bu açık biçimde yargıya müdahale edilerek taşınıyor.”

İnsan hakları hukuk uzmanı Avukat Kerem AltıparmakFotoğraf: Anka

“Amaç TTB’yi denetim olarak almak”

Altıparmak, TTB’nin son yıllarda neden iktidardaki gayesine ait olan şu yanıtı verdi:

“Bu iktidar stratejisi, hegomonik bir idare şekli. Yalnızca devlet kurumlarını değil, sivil ve kamu kurumu niteliğindeki bütün güçlerde iktidarın ele geçirme maksadını yapıyor. İktidarın mevcut koşullarında, normal seçimlerde o idaresini ele geçirmesi mümkün olmuyor. Bu tıp açıklamaları ile bu bir fırsata çevriliyor ve buradan yola çıkıyor, ‘yasa değiştirelim, büyütelim, bölelim’ deniyor ve sendikalarda yapıldı olmak üzere düzenli meslek örgütlerini bir şeklide denetim yoluyla alma amacı var. Bunun için sorun Şebnem Korur Fincancı’nın açıklamasını ve onun şahsını aşan bir istikameti de var. meslek örgütlerini bir halde zapturapt” almanın bir aracı haline gelecek.”

Şebnem Korur Fincancı kimdir?

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nden mezun olan Şebnem Korur Fincancı, 2009 ile 2020 yılları arasında Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Başkanlığı yaptı. vakitte İsimli Tıp uzmanı olan Fincancı, 1990’lı yıllarda başta olmak üzere azap ve makus tedavi sonuçlarına karşı çaba gösterdiğini, raporlar verdi.

1997’de İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi İsimli Tıp Anabilim Kısmı Lideri olan Fincancı, sunduğu raporlar nedeniyle 2004’te İsimli Tıp Anabilim Kısmı Başkanlığı’ndan alındı. 2016’da Özgür Gündem gazetesinin “nöbetçi genel yayın yönetmenliği”ni yapma hareketi nedeniyle 20 gün tutuklu kaldı.

Barış akademisyenlerinin “Bu suça ortak olmadıkları” bildirisine imza atıldı “terör örgütü propagandası” yapmak kabahatinden 2 yıl 6 ay mahpus cezası aldı. Değişiklik Mahkemesi’nin hak seçimi kararından sonra tekrarlanan davada beraat etti. 2019 yılında İstanbul Üniversitesi İsimli Tıp Anabilim Kolu’ndaki görevinden zarurî olarak emekli oldu. 2020 yılında TTB Merkez Kurulu Başkanlığı’na seçildi.