DOLAR 36,2363 -0.06%
EURO 38,0779 0.04%
ALTIN 3.380,390,59
BITCOIN 3485046-1.30843%
İstanbul

ORTA ŞİDDETLİ YAĞMUR

SABAHA KALAN SÜRE

Sığınmaevlerindeki “baskı ve denetimler” bayanları kaçırıyor, Dünyadan Haberler

Sığınmaevlerindeki “baskı ve denetimler” bayanları kaçırıyor

ABONE OL
Kasım 19, 2023 21:42
Sığınmaevlerindeki “baskı ve denetimler” bayanları kaçırıyor, Dünyadan Haberler
0

BEĞENDİM

ABONE OL

“Sabahları güvenlik görevilisi kapıya vurup uyandırıyor. Yeme içme deseni kısıtlı. Toplumsal çalışmacı var lakin ulaşmak imkansız. Çalışanların ölümüyle ‘Yaşadığın şiddete geri dön, burada daha güzeli yok’ iletisi veriyorlar.”

13 yaşında imam nikahıyla evlendirilen ve 17 yaşında anne olan Ayşe, beş sığınmaevinde yaşamış genç bir bayan. Çocuk yaşta evlendirilerek gönderilmek üzere meskenden çocuğuyla bir arada 19 yaşında kaçmış.

“Özgüvenim yoktu. Hayat deneyimim yoktu. Daha önceden kaçamadım. Televizyondan bayan konukevi diye bir yer olduğu öğrenilmişti. ‘Kalacak yerim yoktu, çocuk yaşta evlendirildim’ diyerek kayıt yaptırdım.”

Ayşe, katılımcıların kabul süreci boyunca meskene dönüşü için ikna etmeye çalıştıklarını, hem imam nikahlı kocasının hem de babasının telefonla arandığını, aile bireylerinin istedikleri konusunda ısrar ederek vazgeçtiklerini anlatıyor. O devir Van’da yaşadığını ve birinci sığınmaevi deneyiminin de burada olduğunu söylüyor. Ayşe’nin sığınmaevine kabul sürecinde yaşadığı deneyim, münferit değil.

Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı’ndan Leyla Soydinç, sığınmaevlerine kabul kriterlerinin sorunlu olduğu görüşte. 12 yaş üstü erkek çocuklar, 60 yaş üstü bayanlar, ahenk sürecini tamamlamamış trans bayanlar, kimlik süreci tamamlanmamış mülteci bayanlar ile engelli kız olan bayanların sığınaklara alınmadığını hatırlatıyor.

“Uygulamalar cezaevindekiler gibi”

Tek sorun, kabul kriteri değil. Sığınmaevlerinde kalanlar ve görevi yapanlar, cep telefonu kullanımına izin verilmediği, onur bedelinin formda eşya aramaları yapıldığı, giriş-çıkış saatlerinin çalışma saatleri ile uymayabildiği anlatılıyor. Leyla Soydinç, denetleyici kuralların tesirine dikkat çekiyor.

“Sigara saati, saat biçiminde hapishanede olduğuçesine uygulanan uygulamalar, çok büyük bir sorun. Kadınlarda kalmak istemiyorlar. ‘Buradaki baskı ve kontrole katlanmama evindekine dayanılabilirim, daha iyi’ diyebiliyorlar.”

Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı Bayanın Statüsü Genel Müdürlüğü, DW Türkçe’nin bilgi almaya kayıtına verilen cevapta, Ekim 2022 itibarıyla 81 vilayet 3 bin 624 kapasiteli 149 sığınma evi olduğu bildirildi. Bu sığınmaevlerinin 112’si bakanlığa, 33’ü yerel idarelere, üçü Göç Yönetimi Başkanlığı’na ve biri sivil topluma (Mor Çatı) bağlıdır.

Birleşmiş Milletler’in bayana yönelik çaba mevzuatı, sığınmaevlerinin her 10 bin nüfusuna karşılık en az bir yatak kapasitesi olacak biçimde hizmet vermesini öngörüyor. Türkiye’deki sığınmaevi kapasitesi, kaydedilen standartın dışında parçayı karşılayabiliyor.

Psikolojik takviye yetersiz

Güvenlik ihtiyacını değiştirdiğimiz Selin, İstanbul Anadolu yakasında bir belediyenin sığınmaevinde görevini yapmış. Yedi yıl boyunca sığınmaevlerinde toplumsal hizmet veren Selin’e sunulan, en boş bırakılan alanlardan biri, ruhsal takviye.

“Sadece yatakhane olarak bakılıyor. Bize de dayatılan bakış bu oluyor. Gayemiz bayanları lakin talep edenleri bilgilendirmemiz bekleniyor. Ancak onun bayana dayanak sağlanması gerekli. Sağlandığında ise süreklilik olmuyor.”

Selin, sığınmaevlerinde kalan boşlukların alan açmanın iyi değerli olduğunu, açılan alan bayanları da rahatlatacağını ancak bölgelere yönelik hizmetlerin kısıtlı olduğunu lisana sunuyor. Selin’in görevini yaptığı belediyeye bağlı sığınmaevi şu an bir faaliyet göstermiyor.

“Sosyal çalışmacı, ‘Şu kadar dakikan var, konuş’ diyor”

Ortaokul mezunu 26 yaşındaki Ayşe’nin Van’dan sonra ikinci sığınmaevi deneyimi Ankara’da olmuş. Bu sefer bir arada yaşadığı ağabeyinin baskısından kaçmak zorunda kalıyor aktarıyor.

“Biriyle görüşüp kaygısını anlatıyor, bilgi birikimini gösteriyor, ‘Vakti gelince biz seni çağırıyoruz’ diyorlar. Ankara’dan sonra da Bursa’da sığınmaevinde yaşadım. Orada da şeyler şeyler… Toplumsal çalışmacı çağırıyor, ‘Şu kadar dakika var, konuş’ diyor.”

Mor Çatı’dan Leyla Soydinç de sığınmaevlerinde takipli toplumsal çalışmanın yürütülmediğini savunuyor. Ailelerin ekonomik, bedensel, ruhsal ve toplumsal takviyeleri ve bu takviyelere erişebilecekleri sistemlerin parçalarının parçalanmasında, her zaman mümkün olmuyor. Soydinç, yaşanan kasvetleri şöyle anlatıyor:

“Kabil sırasında doldurulması gereken form çıkarılırken dolduruldu’ ya da ‘Altı ay kaldım, toplumsal çalışmanın toplamından’ diyen çok fazla bayan dinliyoruz.”

Ayşe, Bursa, Eskisehir ve son olarak Mor Çatı’nın sığınağında saklandıktan sonra kendine bir hayat kurabilmiş. “Çarkın kendisi bozuk. Kentşehir gezince bunu anlıyorsunuz” diyen genç bayan, şu an açık öğretimde liseye devam ediyor. Ancak hanımı Ayşe bugüne kadar olamayabiliyor.

Feminist hak savunucularına bağlı kadınların bağımsız hayat kurmasını başlatması toplumsal siyasetlerin olmaması en büyük sıkıntılardan biri. Bayanların seçenekleri konusunda bilgilendirilmediğini, kâfi yönlendirmenin yapılmadığını savunuyorlar. Bu durum, süreksiz yerler olmasına rağmen bayanların sığınmaevlerinde uzun süre devam edebilmesine neden olabiliyor. bakımın aile odaklı siyasetlerin sürdürülmesi nedeniyle bayanların sığınmaevlerinden bağımsız canlı adım attıklarında telaşlı verici koşulların yaşanması bilhassa vurgulanıyor.

Kanun var, uygulayan belediye yok

DW Türkçe’nin görüştüğü bayan hakları aktivistleri, mahallî idarelerin hem “reklam yapılan yerler” olmadığı hem de oy getirmediği için sığınmaevlerine bütçe ayırmayı istemediğini savunuyor.

DW Türkçe’nin bilgi almaya başvurmasına sunulan karşılığa sahip, İstanbul’da 525 kapasiteli 19 sığınmaevi var. 39 ilçeli İstanbul’da, belediyelere bağlı sığınmaevi sayısı dokuzdur.

Belediye Kanunu’nun 14. yayını, “Büyükşehir belediyeleri ile 100 binin üzerindeki belediyeler, kadınlar ve çocuklar için konukevleri çalıştırmak zorunda” tabiri yer alıyor. Belediyelerin sığınma evinin açılmasının rastgele bir yasal yaptırımı yoktur.

İstanbul’un en büyük ilçelerinden Beşiktaş ve Şişli, belediyeye bağlı sığınmaevinin iki ilçesi yoktur. DW Türkçe’nin neden sığınmaevi açılmadığına dair soruya cevap veren Beşiktaş Belediye Lideri İstek Akpolat, “Kadınların her alanda önlerine kayıtlı pürüzleri birlikte aşmak için efsanea gelir gelmez bir çalışma başlatarak Bayan Dayanışma ve Hayat Merkezimizi hayata bağladı. En yakın vakitte Beşiktaşımıza bir sığınmaevi kazandıracağız” dedi. Şişli Belediyesi ise sorumuza haberin hazırlandığı mühlet içinde karşılık vermelidir.

En az 10 karakter gerekli
Gönderdiğiniz yorum moderasyon ekibi tarafından incelendikten sonra yayınlanacaktır.


HIZLI YORUM YAP
300x250r
300x250r

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.

Sağlık Turizmi Reklam Ajansı