Suriye’de sivillere yönelik hak ihlallerini belgeleyen SNHR, kimyasal silah tehdidine karşı farkındalık oluşturmak ve mağdurları anmak gayesiyle ilan edilen “Kimyasal Savaş Kurbanlarını Anma Günü” münasebetiyle rapor yayımladı.
Raporda, Suriye’de 23 Aralık 2012’den 30 Kasım 2023’e kadar en az 222 kimyasal silah saldırısı kaydedildiği; bunların 217’sinin Suriye rejimi güçleri, 5’nin ise terör örgütü DEAŞ tarafından gerçekleştirildiği belirtildi.
Suriye rejiminin kimyasal silah taarruzlarında 1514 sivilin öldüğü, bunlardan 214’ünün çocuk, 262’sinin bayanın olduğu kaydedilen raporda, taarruzlarda yaralanan yaklaşık 12 bin kişinin olduğu aktarıldı.
Raporda, Suriye’deki iç savaşta 222 defa kimyasal silah saldırısı gerçekleştiren Beşşar Esed rejiminin yargılanması daveti yapılarak “Suriye rejiminin kimyasal silah ataklarında 1514 kişinin hayatını kaybetti. Hayatını kaybedenlerin 1413’ünün sivil, 214’ünün çocuk, 262’sinin bayan, 94’ünün muhalif savaşçı ve 7’sinin ise muhaliflerin elinde bulunan Suriye rejimi esirlerinden olduğu kaydedildi.” tabiri kullanıldı.
Saldırılarda 11 bin 212 kişinin yaralandığı aktarılan raporda, “Kimyasal silahların kullanılmasından Suriye rejimi başkanı Beşşar Esed sorumlu tutuldu. Esed’in, ordu ve silahlı kuvvetlerin kumandanı olması nedeniyle bu tıp vazifelerin onun bilgisi ve müsaadesi olmadan gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı vurgulandı.” değerlendirmesi yer aldı.
Raporda, Suriye rejiminin hala kimyasal silahlara sahip olduğu ve yeni depolama tesisleri inşa ettiğine dair önemli kaygılar bulunduğuna dikkat çekildi.
Konunun süratli bir formda BM Güvenlik Kuruluna (BMGK) aktarılması gerektiği vurgulanan raporda, BMGK’nin, BM Kuralı’nın 7. unsuruna nazaran müdahale etmesi ve BM’nin ilgili kararlarının uygulaması talep edildi.
SURİYE REJİMİNİN ÖBÜR KİMYASAL SİLAH SALDIRILARI
Uluslararası topluluğun gündemine oturan 21 Ağustos 2013’teki Doğu Guta’daki kimyasal silahlı katliamda 1400’ün üzerinde sivil hayatını kaybetmişti.
Dönemin ABD Lideri Barack Obama, daha evvel Suriye’deki kırmızı çizgisini kimyasal silah kullanımı olarak açıklamış olsa da ABD ve Rusya, alternatif bir tahlilde uzlaşmıştı. Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütüne (KSYÖ) devredilen süreçte, rejimden tüm kimyasal stokunu imha etmesi istenmişti. KSYÖ, 19 Ağustos 2014’te bu sürecin tamamlandığını duyurmuştu.
Ancak zehirli kimyasal gazlarla akınlar düzenlemeye devam eden rejim güçleri, 4 Nisan 2017’de İdlib’in Han Şeyhun ilçesinde sivilleri kimyasal silah akınıyla gaye alarak bu silahtan vazgeçmediğini gösterdi. Kelam konusu katliamda 100’den fazla sivil ölmüş, 500’den fazla sivil gazdan etkilenerek yaralanmıştı.
Birleşmiş Milletler (BM) ile KSYÖ ortak soruşturma misyonu (JIM), 19 Nisan 2017’de Han Şeyhun’da sarin gazı kullanıldığını, 27 Ekim 2017’de de hücumun rejim tarafından düzenlendiğini teyit etmişti.
Hafızalara kazınan bir öbür kimyasal silah saldırısı ise Doğu Guta bölgesinin Duma ilçesinde 7 Nisan 2018’de rejim güçlerince düzenlenmişti. 78 sivilin ömrünü yitirdiği katliamda, birden fazla bayan ve çocuk yüzlerce sivil de zehirli gazlardan etkilenerek tedavi gördükten sonra konutlarını terk etmek zorunda kalmıştı.
Rusya ve Çin’in, BM Güvenlik Kurulu toplantılarında rejim lehine vetoları sonucunda, Esed rejiminin yargılanmasının önü kesildi.
News
